Temat 1: Ekonomia jako nauka.
1. Geneza nazwy „ekonomia" i jej ewolucja na tle zmian obszaru zainteresowań ekonomii w ujęciu historycznym.
• Nazwa ekonomii pochodzi od złożenia słów „oikos" (gr, gospodarstwo domowe) i „nomos" (gr. prawo).
• Pojęcia „oikonomikos" jako pierwszy użył w IV w p. n. e. Ksenofont (był to tytuł jego dzieła), choć zajmował się ekonomią mniej niż Arystoteles.
• Obszarem zainteresowań ekonomii na samym początku było gospodarstwo domowe.
• Od czasów Arystotelesa i Ksenofonta aż do XVII wieku nie działo się nic szczególnie nowego.
• W XVII wieku ekonomia wyodrębniła się jako nauka, pierwszym nurtem ekonomicznym byli merkantyliści, - który stworzyli podstawy zarządzania gospodarką państwa. Pojawiła się wtedy nazwa „ekonomia polityczna" -nazwa, która była długo aktualna i odnosiła się do ekonomii społecznej, w mniejszym stopniu do ekonomii politycznej.
• Na przełomie XVII i XVIII wieku fizjokraci - zajmowali się badaniem praw ekonomicznych.
• W drugiej połowie XVIII Adam Smith stworzył klasyczną szkołę ekonomii, badał prawidłowości gospodarki rynkowej ze względu na zachowania ludzi i pojedynczych uczestników procesów gospodarczych. Skupił się, więc na mikroskali. Jego dzieło zostało opublikowane w 1776 roku.
• W drugiej połowie XIX wieku powstała szkoła neoklasyczna, Warlas skupiał się głównie na pojęciach rzadkości i konieczności. Marshal wprowadził słowo „economics". Dokonywanie wyborów stało się wyjściowym problemem ekonomii.
• W XX wieku równolegle rozwijały się badania makroekonomiczne i mikroekonomiczne.
• Ekonomia jest nauką młodą, mimo, że jej korzenie sięgają starożytności, czerpie ona głównie z dorobku ostatnich stu lat, Jest to dyscyplina bardzo złożona.
2. Rzadkość i jej implikacje, podstawowy problem ekonomiczny i współczesna definicja ekonomii.
• Rzadkość - podstawowe pojęcie współczesnej ekonomii, „fakt, że nie możemy mieć wszystkiego, co chcemy przez cały czas" - jak twierdzą autorzy podręczników amerykańskich, jak również można ją zdefiniować jako lukę pomiędzy skalą ludzkich potrzeb a możliwością ich zaspokojenia (możliwościami wytwarzania dóbr).
• Implikacje rzadkości:
0 Mobilność alokacyjna zasobów - możliwość wykorzystywania środków na różne sposoby (np, pracę można wykorzystać zarówno do produkcji chleba jak i cło produkcji butów)
najcenniejszej alternatywy, gdy coś wybieramy, coś innego jednocześnie tracimy, miarą kosztu alternatywnego - jest wartość najcenniejszej możliwości, z której zrezygnowaliśmy.
• Główny problem ekonomiczny:
o Co wytwarzać?
o Jak wytwarzać?
o Dla kogo wytwarzać? (Kto będzie odbiorcą?)
o Jak będzie poszukiwana odpowiedź na te pytania? (Informacje jest głównie poszukiwana na rynku, każdy zakup jest przekazem informacji dla producenta)
• Definicje ekonomii:
1