UMOCNIENIA
Wymagania dotyczące ubezpieczeń poniżej jazów
W dolnym stanowisku, przy przepływie wody przez upust niezbędne jest stosowanie urządzeń mających za zadanie częściowe rozproszenie energii skoncentrowanej tu przez wzniesienie budowli piętrzącej.
Wymagania dotyczące ubezpieczeń poniżej jazów:
1) . Wymiary i ciężar elementów ubezpieczenia powinny być dobrane w ten sposób, by nie następowało ich przesuniecie, podniesienie i unoszenie przy prędkościach występujących poniżej budowli. Warunek ten spełnimy przez dobór takich elementów ubezpieczeń, dla których prędkość dopuszczalna na rozmywanie jest większa niż prędkość w korycie.
2) . Końcowa część ubezpieczeń powinna być skonstruowana w ten sposób, by mogły one ułożyć się swobodnie na skarpach powstałego wyboju bez zniszczenia połączeń między poszczególnymi elementami dna.
3) . Powierzchnia ubezpieczeń powinna być szorstka w celu zmniejszenia prędkości przydennych
4) . Koryto na odcinku ubezpieczonym powinno ułatwiać łagodne rozszerzanie się potoku w miarę możliwości bez odrywania się go od skarp lub specjalnie wykonanych prowadnic
5) . Poniżej dużych jazów wielootworowych pożądane jest wykonanie ścianek kierujących, mających na celu utrudnienie powstawania lokalnych koncentracji przepływów i prądów ukośnych.
6) . Ubezpieczenie powinno być wodoprzepuszczalne w stopniu wykluczającym możliwość powstawania w styku z podłożem ciśnienia filtracyjnego. W ubezpieczeniach z dużych płyt betonowych należy wykonać otwory o 5-20 cm.
7) . W przypadku możliwości powstania sufozji ubezpieczenie powinno być układane na filtrze odwrotnym. Wszystkie wymagania mogą być spełnione przez zastosowanie: okładzin betonowych, okładzin z kamienia naturalnego lub obciążony materac faszynowy, ułożonych na filtrze odwrotnym, posypce ze żwiru, pospółki. Długość umocnienia 2-8 H nie powinna być krótsza niż I niecki wypadowej. Nie powinna być dłuższa niż 21.
Umocnienia koryt rzek przy budowlach piętrzących - Mimo stosowania urządzeń do rozpraszania energii poniżej jazu zawsze powstają rozmycia dna i brzegów, które gdy występują zbyt blisko budowli, spowodować mogą jej zniszczenie. Ponieważ rozmycia bez stosowania nadzwyczaj kosztownych środków uniknąć nie można, jednym ze sposobów zabezpieczających jaz przed zniszczeniem jest odsunięcie miejsca rozmycia możliwie daleko od budowli. W tym celu stosuje się umocnienia tzn. okładziny dna i skarp. Aby spełniały swe zadania umocnienia powinny: a)być wykonane z materiałów trwałych, które nie ulegają niszczącemu działaniu wody bjmieć takie wymiary i ciężar elementów, żeby nie zostały przesunięte lub uniesione przez wodę c)być zabezpieczone przed podmyciem od strony ich krańca, gdzie woda wytworzy dół w dnie djmieć dużą szorstkość, dzięki której zmniejsza się istniejący jeszcze nadmiar energii kinetycznej wody ejzabezpieczać przed sufozją grunt w dnie i skarpach rzeki, co wymaga układania umocnień na filtrze