6830720304

Magdalena Krzysztoporska I rok ISM/ MISH 2006/2007 gr. 4

Hinduizm

Hinduizm jest pojęciem, które ma bardzo wiele odcieni znaczeniowych Przede wszystkim jest to ogólne określenie wielu wyznań religijnych, ale także obejmuje ono sobą dziedzinę sztuki, literatury, filozofii, instytucje społeczne, styl życia oraz w pewnym stopniu naukę. Ze względu na jego różnorodność można go raczej określić jako całościowy sposób życia duchowego¹, którym przeniknięte są wszystkie dziedziny życia. Warto tu przytoczyć słowa P. B. Gajendragadkar’a- byłego Prezesa Indyjskiego Sądu Najwyższego-, który w 1995 r. powiedział:

Jeśli chodzi o hinduizm, wydaje się rzeczą trudną, jeśli nie wręcz niemożliwą zdefiniowanie tego pojęcia lub choćby próba jego poprawnej charakterystyki. W przeciwieństwie do innych religii, hinduizm nie ma jednego proroka [prophet]; nie uznaje czczenia żadnego boga; nie ma żadnych dogmatów; brak tu też jakiejś spójnej koncepcji filozoficznej; co więcej nie sposób odnaleźć w hinduizmie jakiegoś zbioru religijnych kultów czy obrzędów [set af religious rites or performances]; hinduizm nie może być określony czymś więcej niż jedynie sposobem życia [it may broadly be described as a way of life and nothing morę]

❖ Ogólna charakterystyka.

Hinduizm jest trzecią największą religią skupiającą około 640 milionów wyznawców zwanych hinduistami, z których większość zamieszkuje subkontynent Indii² (około 84% ludności Indii oraz około 11% ludności Pakistanu)³. Ukształtował się około V w. p.n,e, jako rezultat połączenia elementów braminizmu oraz licznych kultów ludowych pochodzących z kręgu indyjskiej kultury. Nazwa hinduizm pochodzi od perskiego słowa hindu⁴ oznaczającego mieszkańca Indii. Natomiast Indusi wykształcili pewne rodzime terminy określające hinduizm Wyznawcy nazywają swoją religię zasadą, prawem albo regułą szlachetnych (w sanskrycie* arja-dharma),a także odwieczną (sanatana) lub człowieczą (manawa) cnotą -zacnością (dharma). Odwieczną dlatego, iż nie ma ona historycznego założyciela, człowieczą- bo pochodzi od mitycznego praojca ludzkości nazywanego Manu⁵.

Utworzone w 1828 roku stowarzyszenie Brahma-Samadż sformułowało wyznanie wiary stanowiące niewątpliwie ważny element w rozwoju hinduizmu. Mówi ono, że Bóg jest osobą

1

1

   M.Włodarczyk, W. Jakubowski, Religia w życiu społecznym [w:] K.A.Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2003, s.481

2

   Duża populacja hindusów zamieszkuje Nepal,Bangladesz, Sri Lankę, Malezję, Indonezję, Mauritius ilrynidad i Tobago; zob. Swami Bhaskarananda, "EssentiaisafHmduism", VivekaPress 2002

3

   A. Szyszko-Bohusz, Hinduizm, buddyzm, islam, Wrocław 1990, s. 13

4

   Właściwie słowo hindu pochodzi od perskiej wymowy sanskryckiega terminu Sindhu, oznaczającego nazwę indyjskiej rzeki Indos; Persowie stosowali je na określenie ludności zamieszkującej jej okolice;

5

^s W.Wilowski, Hinduizm, Wiedza i życie, nr 1/199G