274844936

Kluge: Skrypt do przedmiotu „Analiza danych” (rok studiów 2006/2007)

3.4. Porównanie wskaźników kilku jednostek gospodarczych

Porównanie wskaźników kilku jednostek gospodarczych jest niezbędne w celu opracowania zewnętrznego Benchmarkingu, ale także potrzebne jest wewnętrznie w dużych przedsiębiorstwach składających się z porównywalnych oddziałów. Porównanie ta bazują na „filozofii” rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej: pojedyncze prawdopodobieństwa interpretowane są jako „eksperymenty przypadkowe”. Należy tutaj przeanalizować, w jakim stopniu te „próby losowe” należą do ogółu prawdopodobieństwa porównawczego.

Metody statystyki matematycznej nie mogą być w tym przypadku bezpośrednio zastosowane, ponieważ „próba losowa” obejmuje tylko obserwacje. Dlatego też w literaturze opisanych jest wiele specjalnych narzędzi, z których klika zostanie w dalszej części przedstawionych -przede wszystkim z punktu widzenia ich „filozofii” oraz możliwości praktycznego wykorzystania:

Pierwszy krok powinien zabezpieczyć porównywalność. Ponieważ wszystkie metody statystyczne bazują na teorii próbki losowej, musi zostać zagwarantowane to, aby porównywane dane były statystyczną całością, to znaczy były homogeniczne w odniesieniu do najważniejszych cech. W tym celu dostępne są różne metody tworzenia grup. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa średniej wielkości powinno być wystarczającym zdefiniowanie cech i obszarów cech, które odnoszą się do obiektów porównywanych. Przy wyborze cech jesteśmy jednak ograniczeniu dostępnymi danymi. Najczęściej dostępne są „grupy produktów / branż”, „wskaźniki zakładowe” oraz dane pierwotne z bilansu i rachunku wyników (np. środki trwałe służące do oceny porównywalności technologicznej w branży produkcyjnej). W opisywanym przykładzie, w ten sposób wybrano 10 przedsiębiorstw (np. z pomocą banku w ramach rankingu Basel II) jako podstawa porównania przy ocenie wniosków kredytowych. W tabeli UZ_Abweichung.xls zebrane zostały najważniejsze dane z bilansu i rachunku wyników z uwzględnieniem podziału zgodnego z system wskaźników Roi. Z punktu widzenia statystycznego, dane dla każdego wskaźnika (podstawowego) interpretowane sąjako rozkład ogółu.

Na krok drugi składają się obliczenia wskaźników rozkładu (np. kwantyle, wartości średnie, wariancje, odchylenia standardowe, współczynniki korelacji). Zaleca się stosowanie tych czterech ostatnich wskaźników, ponieważ mają one duże znaczenie zarówno w teorii próbek losowych, jak również w porównaniu typów rozkładów.

W kroku trzecim ma miejsce przyporządkowanie porównywanych obiektów do rozkład oraz ich ocena. W tym celu mogą być wykorzystane różne wskaźniki odchyleń. Najbardziej obrazowymi wskaźnikami są te wskaźniki, które wykorzystują odchylenia standardowe; na przykład pomiar odchylenia w jednostkach odchylenia standardowego (nazywane także normalizacją lub standaryzacją; rozkład pierwotny przeliczany jest faktycznie na rozkład tego samego typu z wartością średnią 0 i odchyleniem standardowym 1). Tego typu odchylenia mogą służyć także do przeliczenia w „prawdopodobieństwa pewności i błędu” (np. przy wykorzystaniu rozkładu normalnego lub nierówności Czebyszewskiego) oraz do porównania odchyleń kilku wskaźników (łącznie z ich prezentacją na „siatce”).