1002889861

1.2. Istota i cechy strategii przedsiębiorstwa

Pryncypialnym warunkiem przetrwania przedsiębiorstwa w długim okresie czasu jest jego rozwój. Strategia jest jednym z podstawowych instrumentów zarządzania przedsiębiorstwem. To właśnie dzięki dobrej strategii wiele firm w gospodarce rynkowej osiąga swój sukces, a co najmniej równie wiele niepowodzeń można wyjaśnić strategicznymi błędami w zarządzaniu.²³

Pojęcie strategii pochodzi od greckiego strategós, na które składają się dwa słowa: stratos, czyli armia, a dokładniej armia rozłożona obozem, oraz agein, czyli kierować, przewodzić. Oznacza ono dowodzenie, przywódcę, naczelnego wodza. Już starożytni teoretycy ateńscy mieli jasny pogląd na to, jakimi cechami powinien odznaczać się skuteczny strategós. Według Ksenofonta dowódca „musi być pomysłowy, energiczny, ostrożny, zdrowy i mądry, kochający i wymagający, szczery i przebiegły, czujny i podstępny, gotowy zaryzykować wszystko i dążyć do posiadania wszystkiego, hojny i zachłanny, ufający i podejrzliwy”. Jednak najważniejszym atrybutem osoby aspirującej do objęcia stanowiska dowódcy miała być „znajomość dziedziny, w której zamierza działać”.²⁴

Przez strategię rozumiano początkowo dowodzenie armią i sztuką wojenną. Sztuka ta znana już była w starożytności. Sun Tzu w VI wieku p.n.e. w swojej teorii wojny, zwaną „Sztuką wojny”, udzielał wielu interesujących rad. Pojęcie strategii zostało przeniesione z terminologii wojskowej do planowania w przedsiębiorstwie.

Wracając do początków badań nad tematyką strategii, warto odwołać się do Alfreda Chandlera, autora książki „Strategy and Structure”, w której stwierdza, „że korporacja powinna wypracować strategię, zanim podejmie decyzje co do swojej struktury.” Dla Chandlera istotą strategii było ustalenie długoterminowych celów i zamierzeń, kierunku działań oraz alokacji zasobów służących do osiągnięcia tych celów.²⁵ Podobnie uważał R.L. Ackoff, według którego strategia dotyczy długofalowych celów i sposobów ich osiągania, które to przekładają się na system jako całość.²⁶

Wielu teoretyków i praktyków biznesowych jest zdania, że nie istnieje jedna prosta odpowiedź na pytanie, czym jest strategia. B. de Wit i R. Meyer uważają, że temat strategii można naprawdę poznać i dogłębnie zrozumieć wyłącznie przez zmierzenie się z różnorodnością poglądów prezentowanych przez wielu wybitnych myślicieli oraz

²³    Krupski R. (red.), Zarządzanie strategiczne. Koncepcje - metody, Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1998, s. 13.

²⁴    Supcmat J.. Zarządzanie strategiczne. Pojęcia i koncepcje, Wyd. Kolonia Limited, Wrocław 1998, s. 190-191.

²⁵    Chandler A., Strategy and Structure. Massachusetts Institute of Technology, Massachusetts 1962, s. 43.

²⁶    Ackoff R.L., Redesigning the Futurę, New York 1974, [za:] Krupski R.. Zarządzanie.... 2007, s. 14.

15