1003268140

INŻYNIERIA ŚRODOWISKA - MŁODYM OKIEM TOM 7. 2014

Zazwyczaj badania materiałów budowlanych określające ich właściwości techniczne przeprowadza się na podstawie oznaczeń normowych, które dają pewne wartości liczbowe, ale nie udzielają odpowiedzi na pytanie: dlaczego? Uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jaka jest przyczyna, że materiał wykazuje takie a nie inne właściwości oraz z czego wynika jego zachowanie się w różnych warunkach środowiska, jest możliwe dzięki kompleksowym badaniom strukturalnym, które mają duże znaczenie dla poznania procesów powstawania i świadomego kształtowania materiałów oraz ich oceny [10].

Badania strukturalne prowadzi się różnymi metodami stosowanymi na ogół kompleksowo, do których zalicza się: obserwacje przy użyciu mikroskopów optycznych i elektronowych, badania mikrosondą elektronową, spektroskopię w podczerwieni, badania rentgenostrukturalne i porozymetryczne oraz wspomagającą te badania termiczną analizę różnicową. Badania mikroskopowe są szeroko stosowane do szybkiej identyfikacji składników mineralnych materiałów budowlanych. Pozwalają ustalić zarówno jakościowy, jak i ilościowy skład mineralny i dają pewien pogląd o przebiegu procesów przemian fizykochemicznych [10],

Badania prowadzone przy użyciu mikroskopów optycznych opierają się na analizie właściwości optycznych materiałów. Właściwości te są związane z wewnętrzną budową materiałów i są cechami charakteryzującymi każdą substancję. Wiadomo, że wszystkie ciała w zależności od budowy wewnętrznej dzieli się na krystaliczne (o uporządkowanej budowie, dalekiego zasięgu) i bezpostaciowe (o budowie nieuporządkowanej). W mikroskopii optycznej stosowane są mikroskopy do badań w świetle przechodzącym oraz odbitym. Wynika to z faktu, że jest wiele minerałów nieprzezroczystych, których identyfikacja jest konieczna przy ustalaniu wzajemnych relacji strukturalnych. Badania w świetle przechodzącym prowadzone są na preparatach proszkowych z wykorzystaniem cieczy impersyjnych. Dla materiałów budowlanych stanowiących często układy wieloskładnikowe, jakimi są betony, oznaczenie charakterystyk optycznych jest trudne. Badania w świetle odbitym prowadzone są na preparatach w postaci zgładów polerowanych jednostronnie. Czasami są one trawione odpowiednimi odczynnikami, które działając na składniki preparatu ujawniają jego strukturę. Wykorzystuję się tu zdolności materiałów do odbijania światła padającego na płaszczyzny polerowane [10].

W przypadku badań materiałów budowlanych, takich jak beton, badania mikroskopii optycznej pozwalają wyodrębnić składniki: kruszywo grube, piasek, pory, zaczyn, a w nim np. nieuwodnione ziarna klinkieru. Umożliwiają określenie bardziej szczegółowo mikrostruktury, składu mineralnego użytego kruszywa i jego ilości, kształtu niektórych produktów hydratacji cementu, kształtu, wielkości i rozłożenia oraz ilości porów w próbce, szerokości, długości i

11