1105140046

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.    Połączenia klejone

4.1.1.    Materiał nauczania

Klejenie jest nowoczesną technologią łączenia różnych elementów, w tym także części maszyn. Rozwój tej technologii jest związany z produkcją coraz to nowszych klejów

0    znacznie lepszych właściwościach oraz z rozwojem badań wyjaśniających właściwości klejów i połączeń klejonych.

Trwałe połączenie metali o znacznej wytrzymałości złącza można uzyskać klejeniem. Odpowiednio dobrana substancja klejąca rozprowadzona cienką warstwą na uprzednio przygotowanych powierzchniach przewidzianych do połączenia części odznacza się dobrą adhezją, utrzymującą się po skrzepnięciu. Działanie kleju polega głównie na adhezji (przyczepności) oraz kohezji (wewnętrznej spójności).

Proces klejenia metali polega na:

-    oczyszczeniu powierzchni metodami chemicznymi lub mechanicznymi,

-    dokładnym nałożeniu warstwy kleju (grubości ok. 0,1 mm) na powierzchnie klejone,

-    utwardzeniu skleiny w odpowiedniej temperaturze z zachowaniem właściwego nacisku. Sposób przygotowania powierzchni do klejenia zależy od rodzaju materiału, natomiast

przebieg procesu klejenia - od rodzaju kleju.

Klejenie umożliwia łączenie prawie wszystkich materiałów, a więc metali z metalami

1    niemetalami (drewnem, gumą, tworzywami sztucznymi, szkłem itd.). W niektórych przypadkach klejenie jest praktycznie jedynym sposobem wykonania połączenia, np. w łączeniu bardzo cienkich ścianek lub w łączeniu elementów o bardzo dużej różnicy grubości.

Do podstawowych zalet połączeń klejonych zalicza się:

-    wykorzystanie pełnej wytrzymałości materiałów łączonych, ponieważ warstwa kleju nie wywołuje naprężeń w materiale i nie osłabia części łączonych,

-    uzyskanie zestawu elementów o nienaruszonej powierzchni (bez otworów),

-    równomierne rozłożenie naprężeń na całej powierzchni złącza,

-    odporność połączeń na korozję,

-    zdolność tłumienia drgań itd.

Ponadto klej może uszczelniać złącze, odgrywając rolę uszczelki.

Wśród wad połączeń klejonych należy wymienić:

-    możliwość rozwarstwienia połączenia pod wpływem obciążeń,

-    małą odporność klejów na zmiany temperatury,

-    długi czas utwardzania większości klejów,

-    spadek wytrzymałości połączenia z upływem czasu, spowodowany starzeniem się kleju itd.

Przykłady połączeń klejonych przedstawiono na rys. 1. Wśród połączeń zakładkowych pokazano skleiny najkorzystniejsze wytrzymałościowo (rys. la, b, e, f). Połączenia klejone czołowo nie powinny być stosowane. Jeżeli jednak jest to konieczne, wówczas należy dążyć, aby skleina pracowała na ściskanie (rys. lc) lub też zwiększyć przekrój skleiny, np. przez zawinięcie brzegu blachy (rys. Id).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”