1. WPROWADZENIE
Praca przy urządzeniach elektroenergetycznych wymaga szczególnej uwagi i ostrożności oraz znajomości występujących zagrożeń. Bezpieczeństwo pracy uwarunkowane jest w szczególności znajomością budowy i zasad pracy urządzeń, prawidłowym wykonywaniem czynności eksploatacyjnych oraz ścisłym przestrzeganiem zasad organizacji pracy i wymagań przepisów w zakresie BHP. W niniejszym opracowaniu zebrano w syntetycznym ujęciu podstawowe wiadomości z zakresu bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń
elektroenergetycznych, których znajomość wymagana jest przy sprawdzaniu kwalifikacji w zakresie eksploatacji i dozoru.
Zakres wymagań egzaminacyjnych dla osób Dozoru i Eksploatacji określa Rozporządzenie Min. Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 28.04.2003 r. wydane na mocy Ustawy " Prawo Energetyczne " z 10.04.1997 r.
Wymagania w zakresie budowy urządzeń elektrycznych określają następujące główne dokumenty prawne:
• Prawo Budowlane z 1994 r., (z późn. zm.)
• Prawo Energetyczne z 1997 r. (z późn. zm.)
• Rozporządzenia wykonawcze do w/w Ustaw, w tym:
- Rozp. M.Infrastr. z 12.04.2002 r., uzupełnione 07.04.2004 r., 12.03.2009r. i 10.12.2010r. (Budynki i ich usytuowanie )
- Rozp. MG z 04.05.2007 r. „systemowe”(dawne Rozp. "przyłączeniowe,,)
• Polskie Normy - PN, w tym:
- PN-EN 12464-1: 2005, PN-84/E-02033 - Oświetlenie elektryczne wnętrz (miejsc pracy)
- PN-EN 62305-1-2-3-4: 2008 i 2009, PN-86-92/E-05003(arkusze 01,03 i 04) oraz PN-IEC 61024-1:2001 - Ochrona odgromowa obiektów budowlanych,
- PN-IEC 60364 (PN/E-05009), PN-EN 60364, PN-HD 60364 - Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych,
- Norma N SEP-004 - Linie kablowe,
- PN-E 05100-1:1998, PN-EN 50341: 2005 PN-EN 50423 - Linie napowietrzne,
- N SEP-E-003 Napowietrzne linie izolowane,
- PN-E 05115 Instalacje powyżej 1 kV (stacje el-en).
Przepisy w zakresie eksploatacji scharakteryzowano dalej w p.9.
Urządzenia elektryczne służące do wytwarzania, przetwarzania, przesyłu, rozdziału i odbioru energii elektrycznej można podzielić wg różnych kryteriów. Z punktu widzenia wysokości napięcia rozróżniamy urządzenia:
- niskiego napięcia (do 1 kV),
- średnio-wysokiego napięcia (od 1 do 60 kV),
- wysokiego napięcia (110 i 220 kV),
- najwyższego napięcia > 400 kV.
Ze względu na sposób użytkowania rozróżniamy urządzenia:
- nieprzemieszczalne (stałe i stacjonarne),
- przemieszczalne (ręczne, przenośne, ruchome).
Ze względu na przeznaczenie rozróżniamy urządzenia budowy:
- wnętrzowej,
- napowietrznej,
- specjalnej.
Generalnie urządzenia odbiorcze można podzielić na:
3