-2-
1. WPROWADZENIE
Praca przy urządzeniach elektroenergetycznych wymaga szczególnej uwagi i ostrożności oraz znajomości występujących zagrożeń. Bezpieczeństwo pracy uwarunkowane jest w szczególności znajomością budowy i zasad pracy urządzeń, prawidłowym wykonywaniem czynności eksploatacyjnych oraz ścisłym przestrzeganiem zasad organizacji pracy i wymagań przepisów w zakresie bhp. W niniejszym opracowaniu zebrano w syntetycznym ujęciu podstawowe wiadomości z zakresu bezpieczeństwa w eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych, których znajomość wymagana jest przy sprawdzaniu kwalifikacji w zakresie eksploatacji i dozoru.
Zakres wymagań egzaminacyjnych dla osób Dozoru i Eksploatacji określa Rozporządzenie Min. Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 28.04.2003 r. wydane na mocy Ustawy " Prawo Energetyczne " z 10.04.1997 r.
2. CHARAKTERYSTYKA PRZEPISÓW
Wymagania w zakresie budowy urządzeń elektrycznych określają następujące główne dokumenty prawne:
• Przepisy Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych - PBUE z 1997 r.
• Prawo Budowlane z 1994 r.,
• Prawo Energetyczne z 1997 r.
• Rozporządzenia wykonawcze do w/w Ustaw, w tym:
- Rozp. MGPiB z 14.12.1994 r - Budynki i ich usytuowanie (zaktualizowane Rozp. M.Infrastr. z 12.04.2002 r., uzupełnione 07.04.2004 r.),
- Rozp. MG z 04.05.2007 r. (dawne Rozp. ” przyłączeniowe „ )
• Polskie Normy - PN, w tym:
- PN-84/E-02033, PN-EN 12464-1: 2004 - Oświetlenie elektryczne wnętrz (miejsc pracy)
- PN-86-92/E-05003(arkusze 01,03 i 04) oraz PN-IEC 61024-1:2001 - Ochrona odgromowa obiektów budowlanych,
- PN-IEC 60364 (PN/E-05009) - Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych,
- Norma N SEP-004 - Linie kablowe,
- PN-E 05100-1:1998, PN-EN 50341: 2005 - Linie napowietrzne,
- PN-E 05115 Instalacje powyżej 1 kV.
Przepisy w zakresie eksploatacji scharakteryzowano dalej w p.9.
3. KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Urządzenia elektryczne służące do wytwarzania, przetwarzania, przesyłu, rozdziału i odbioru energii elektrycznej można podzielić wg różnych kryteriów. Z punktu widzenia wysokości napięcia rozróżniamy urządzenia:
- niskiego napięcia (do 1 kV),
- średnio-wysokiego napięcia (od 1 do 60 kV),
- wysokiego napięcia (110 i 220 kV),
- najwyższego napięcia > 400 kV.
Ze względu na sposób użytkowania rozróżniamy urządzenia:
- nieprzemieszczalne (stałe i stacjonarne),
- przemieszczalne (ręczne, przenośne, ruchome).
Ze względu na przeznaczenie rozróżniamy urządzenia budowy:
- wnętrzowej,
- napowietrznej,