Zgodnie z podanym powyżej schematem cykl życia projektu rozpoczyna faza programowania. Podręcznik Zarządzania Cyklem Projektu określa ten etap jako analizy mające na celu diagnozę sytuacji oraz rozpoznanie problemów na poziomie całej Unii, narodowym i sektorowym". Ma ona służyć ustaleniu obszarów problemowych, które należałoby objąć działaniami projektów.
W fazie programowania określone zostają zasady współpracy między krajami beneficjentami a Unią Europejską, w tym ogólne wytyczne dotyczące zasad i kierunków wsparcia dotacjami unijnymi12. Kluczowe znaczenie mają szczegółowe decyzje w jakich dziedzinach nastąpi alokacja środków pomocowych oraz gdzie konieczna jest interwencja państwa. Na szczeblu krajowym i regionalnym państw członkowskich tworzone są programy operacyjne, dysponujące określonymi budżetami13. W ich ramach ogłaszane są postępowania konkursowe o dofinansowanie projektów z funduszy pomocowych. Ważne jest by podmiot ubiegający się o dotacje unijną był w stanie wykazać zgodność zgłaszanego przez siebie przedsięwzięcia z celami przyjętymi dla określonego obszaru wsparcia. Dlatego dla każdego projektu bardzo ważny jest wybór właściwego obszaru problemowego.
Faza programowania powinna być także rozumiana jako określony zakres prac jednostki samorządu terytorialnego przygotowującej się do pozyskania funduszy unijnych na planowane przez siebie zadania inwestycyjne. Pierwsze zadanie władz lokalnych w tym zakresie to dokonanie oceny posiadanych zasobów oraz określenie wielkości ilościowych i jakościowych potrzeb inwestycyjnych. Etap ten dokonywany jest na podstawie analizy priorytetów społeczności lokalnej (np. poprzesz ankietowe badanie preferencji
'1 Project Cycle Manegement Handbook, European Commission, March 2002
12 Wśród podstaw prawnych można określania tych warunków współpracy można wymienić:
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999,
- Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z 8 gmdnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006,
- Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999,
- Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym tynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych, tekst mający znaczenie dla EOG),
- Ustawę z dnia 6 gmdnia 2006 r. zasadach prowadzenia polityki rozwoju,
- Strategiczne Wytyczne Wspólnoty- (SWW) i Strategię Lizbońską.
13 W obecnym okresie finansowania (lata 2014-2020) w Polsce obowiązują następujące programy operacyjne:
Program Operacyjny Infrastmktura i Środowisko (PO IiŚ). Program Operacyjny Inteligentny Rozwój ( PO IR),
Program Operacyjny Polska Cyfrowa ( PO PC), Program Operacyjny Polska Wschodnia (PO PW), Program
Operacyjny Wiedza Edukacja i Rozwój (PO WER), Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT),
Regionalne Programy Operacyjne (RPO), mają wymiar terytorialny Program Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Program Operacyjny RYBY 2014-2020.
6