BUDOWLE I ROBOTY ZIEMNE
-wymiary zewnętrzne-
Zadaniem podstawowym, tak w etapie projektowania jak i dla technologii wykonawczych jest nadanie budowli odpowiednich wymiarów, czyli gabarytów zewnętrznych. Z przestrzennych wymiarów budowli wynika ich funkcja w systemie konstrukcyjnym drogi, oraz zasadniczy czynnik kosztu realizacji. Z faktu, że budowle drogowe należą do obiektów liniowych, wynikają nie tylko pewne uproszczenia, ale i niezwykle istotne ograniczenia co do jednorodności i jakości materiału gruntowego, z którego są budowane. Właściwe zwymiarowanie przekrojów poprzecznych budowli ziemnej dla poszczególnych odcinków i sekcji drogi stanowi o spełnieniu określonych norm i wytycznych projektowania poszczególnych rodzajów dróg.
Poglądowy przekrój poprzeczny geometrii nasypu przedstawia rysunek 1
Rysunek 1
Korona i skarpy nasypu są jego liniami konturowymi, ograniczającymi jego bryłę, jako budowli ziemnej. Linie przecięcia się powierzchni skarp nasypu z powierzchnią korony nazywa się krawędziami korony nasypu (punkty B i C), linie przecięcia się powierzchni skarp nasypu z powierzchnią terenu określa się krawędziami podstawy nasypu (punkty A i D). Charakterystycznymi wartościami wymiarowymi nasypu są:
• wysokość H, którą określa się jako różnicę rzędnych punktów osiowych korony i podstawy nasypu
• szerokość K korony nasypu
• pochylenie skarp nasypu do poziomy (tangens kąta pochylenia, czyli 1 :n)
Wartość pochylenia skarp nasypu ustala się z reguły z warunku ich stateczności i przyjmuje się zwykle jako 1 : n = 1 : 1,5 (może wynosić od 1 : 1 do 1 : 10),
Poglądowy przekrój poprzeczny geometrii przekopu linii komunikacyjnej przedstawia rysunek 2
Linie przecięcia się powierzchni skarp wewnętrznych urządzeń odwadniających z powierzchnią korony nazywane są krawędziami korony wykopu (punkty E i F), linie przecięcia się powierzchni skarp zewnętrznych wykopu z powierzchnią terenu określa się jako krawędzie górne wykopu (punkty A i M), linie przecięcia się powierzchni skarp rowu z powierzchnią jego dna nazywa się krawędziami dna rowu (punkty C i D oraz G i J). Charakterystycznymi wartościami wymiarowymi przekopu są:
• głębokość H, która jest różnicą rzędnych punktów osiowych terenu i korony przekopu
• szerokość K korony przekopu
19