182 SESJA 8 WYKŁADY
ANALIZY MOLEKULARNE W DIAGNOSTYCE WYSOKIEJ GENETYCZNEJ PREDYSPOZYCJI DO NOWOTWORÓW
Jan Lubiński
Ośrodek Nowotworów Dziedzicznych, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin
W ostatnich latach wykryto, że 5-10% wszystkich nowotworów złośliwych w tym tzw. pospolitych nowotworów jak raki sutka, jelita grubego lub jajnika, wywołanych jest mutacjami w jednym z genów związanych z zespołami nowotworów dziedzicznych.
Diagnostyka tych zespołów oparta jest o ocenę danych rodowodowo-klinicznych oraz o testy DNA/RNA.
W naszym ośrodku zdiagnozowano —1000 rodzin z dziedzicznymi predyspozycjami do raków różnych narządów. W —20% z nich wykryto mutacje markerowe dla rodzin.
Znalezienie mutacji umożliwiło postawienie jednoznacznej diagnozy w wielu rodzinach w których rozpoznanie zespołu dziedzicznej predyspozycji mogło być jedynie podejrzewane na podstawie danych rodowodo-klinicz-nych. Ponadto testy molekularne zmniejszyły o około 50% liczbę osób, które zakwalifikowano do kosztownych programów intensywnych badań kontrolnych. W części przypadków testy DNA okazały się jedyną metodą umożliwiającą zdiagnozowanie genetycznej predyspozycji w związku z wystąpieniem mutacji germinalnych „de novo". Techniki stosowane w naszym ośrodku obejmują sekwencjonowanie, SSCP, „long PCR" i „Southern blot-ting".
Testy na BRCA1, BRCA2 są już obecnie tanie dzięki wykryciu „founder effect" w polskiej populacji. Dzięki wprowadzeniu nowych algorytmów diagnostyki klinicznej i laboratoryjnej osiągnięto znaczną redukcję kosztów badania genów hMSH2, hMLH1 (rak jelita grubego), VHL (nowotwory mózgu, nadnercza, nerek i oka) oraz Rb-1 (siat-kówczak oka).