2212791004

bilansowej na postępowanie według uznania lub na wybór spośród różnych sposobów postępowania dopuszczanych przez ustawodawcę⁸. Politykę bilansową można określić również jako wszystkie przedsięwzięcia podejmowane w roku obrotowym oraz podczas sporządzania zamknięcia rocznego, mające na celu wpływ na ocenę adresata sprawozdania i skłonienie go do pożądanych zachowań.⁹

Ze względu na możliwości prowadzenia polityki bilansowej przepisy prawne dzielą się na dwie grupy. Do pierwszej należą przepisy bezwzględnie obowiązujące, które formułują konkretne nakazy i zakazy co do zasad prowadzenia rachunkowości. Ich przestrzeganie zapewnia przedstawienie prawdziwej sytuacji majątkowej i finansowej firmy. Do drugiej grupy należą przepisy, zapewniające swobodę wyboru określonego rozwiązania w zakresie zasad rachunkowości. Wyznaczają one obszary polityki bilansowej przedsiębiorstwa, np. zestaw dopuszczonych metod wyceny zapasów czy sposobów naliczania amortyzacji. Z formalnego punktu widzenia prawo wyboru występuje wówczas, gdy w odniesieniu do określonego stanu faktycznego można przyjąć co najmniej dwa różne, ściśle ustalone rozwiązania, które się wzajemnie wykluczają. Prawa wyboru są wyraźnie rozpoznawalnymi, ściśle oznaczonymi i określonymi wariantami (rozwiązaniami).¹⁰ „Pola swobodnego działania” to tzw. „wolny obszar”, pozostawiony sporządzającym sprawozdanie finansowe. Jego granice nie są ściśle oznaczone, a ujawniają się w sytuacjach, w których ustawodawca określa miarę wartości, lecz nie specyfikuje elementów składowych tej wartości lub metod bilansowego jej ujęcia. „Pola swobodnego działania” wynikają z praktycznej niemożności pełnego uregulowania wszystkich obszarów rachunkowości.

Termin „polityka bilansowa” może być interpretowany w ujęciu szerokim i wąskim, porównaj tabela 3. Pojęcie polityka bilansowa sensu largo można najogólniej określić jako kształtowanie sprawozdania finansowego zorientowanego na określony cel. Dotyczy to metod i teorii, przyjętych na potrzeby realizacji celów oraz związane z nimi koncepcje bilansowe: bilansu handlowego, bilansu podatkowego, bilansu skonsolidowanego, bilansu likwidacyjne-goitp."

⁸    Wóhe G.: Die Handels - und Steuerbilanz. Munchen 1990. s. 267.

⁹    G. Sieben. M.J. Matschke. E. Konig. Bilanzpolitik. WiHWR. Wyd. Z. Stuttgart 1981. za: Wprowadzenie do rachunkowości spółek. Bilansowanie majątku i kapitałów. Praca zbiorowa pod red. J. Webera i M. Kufla. Bielsko Biała 1993, s. 182.

¹⁰    Polityka bilansowa i analiza finansowa. Nowoczesne instrumenty zarządzania, red. K. Sawicki. Ekspert. Wrocław 2002. s.8.

¹¹    J. Baus. Bilanzpolitik. Internationale Standards. Analyse. Comelsen Yerlag. Berlin 1999, s.17.

5