Obraz3(2)

306 9. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - bilans

• na pewne lub w dużym stopniu prawdopodobne przyszłe zobowiązania,

• na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją,

• z tytułu odroczonego podatku dochodowego, w związku z różnicą między wartością aktywów i pasywów wykazaną w księgach rachunkowych a wartością podatkową tych aktywów i pasywów.

Ilustracja 9.9. Układ zobowiązań i rezerw według pozycji bilansowych

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

rozliczenia

międzyokresowe

ujemna wartość firmy

inne

rozliczenia międzyokresowe

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego powstaje w wyniku dodatniej różnicy' przejściowej między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów' a ich wartością podatkową. Rezerwa ta jest ustalona w wysokości kwoty podatku dochodowego, którą należy zapłacić w przyszłości. Dodatnie różnice przejściowe pow-odują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości.

Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne jest dzielona w bilansie na krótkoterminową i długoterminową. Jest to rezerwa na przyszłe zobowiązania pracodawcy wynikające z pozostawania pracowników w stosunku pracy, przeznaczona w szczególności na odprawy emerytalne, odprawy rentowe, nagrody jubileuszowe, premie, niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Pozostałe rezerwy

Pozostałe rezerwy również są dzielone na długoterminowe i krótkoterminowe. TWorzy się je na przyszłe zobowiązania, na przykład z tytułu poręczeń, gwarancji, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego czy restrukturyzacji.

Na dzień bilansowy jednostka gospodarcza ma obowiązek dokonania wiarygodnego oszacowania wysokości rezerw ujmowanych w bilansie.

Zobowiązania długoterminowe

Definicję zobowiązań przedstawiono na początku tego rozdziału. Do zobowiązań długoterminowych są zaliczane zobowiązania, których termin zapłaty jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Wyjątek stanowią zobowiązania z tytułu dostaw i usług. Wchodzą one w całości w skład zobowiązań krótkoterminowych.

Zobowiązania długoterminowe przedstawia się z podziałem na zobowiązania w^robcc jednostek powiązanych³⁶ i wobec pozostałych jednostek.

Zobowiązania wobec jednostek niepowiązanych są wykazywane zgodnie z podziałem na:

• kredyty i pożyczki,

• zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych,

• inne zobowiązania finansowe, na przykład weksle inwestycyjne,

• inne zobowiązania, na przykład weksle, zobowiązania z tytułu leasingu finansowego lub zobowiązania objęte ugodami bankowymi.

Zobowiązania długoterminowe ujawniane są w bilansie w kwocie wymagającej zapłaty. Jednostka powinna również uwzględnić otrzymane noty odsetkowe.

³⁴ Więcej informacji na ten temat podano w podrozdziale poświęconym ogólnemu podziałowi pasywów.