Obraz
2(2)

304 9. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - bilans

Wielkość kapitału zapasowego może wzrosnąć między innymi w następujących sytuacjach:

•    podział zysku,

•    dopłaty na podstawie statutu spółki,

•    agio¹,

•    przeksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny.

Wartość kapitału zapasowego może być zmniejszona między innymi w następujących wypadkach:

•    pokrycia straty bilansowej,

•    powiększenia kapitału zakładowego,

•    zwrotu dopłat wspólników,

•    umorzenia udziałów z czystego zysku,

•    umorzenia akcji własnych.

Kapitał z aktualizacji wyceny

W pozycji „kapitał z aktualizacji wyceny” ujmuje się:

•    tworzony obligatoryjnie fundusz z aktualizacji środków trwałych,

•    tworzony na podstawie Ustawy o rachunkowości² kapitał z aktualizacji wyceny w wypadku przeszacowania inwestycji długoterminowych, których ewidencję prowadzi się w cenach rynkowych³.

Kapitał z aktualizacji wyceny nic podlega podziałowi.

Pozostałe kapitały (fundusze ) rezerwowe

Kapitały rezerwowe są dzielone na dwie grupy:

•    tworzone obligatoryjnie, w wysokości nabytych akcji własnych lub według cen ich nabycia; w wypadku umorzenia akcji kwota kapitału rezerwowego powinna być równa łącznej w-artości umorzonych akcji,

•    tworzone nieobligatoryjnie, które mogą być przeznaczone na przykład na pokrycie strat spowodowanych negatywnym wynikiem prac rozwojowych.

Zysk (strata) z lat ubiegłych

Zysk (stratę) z lat ubiegłych wykazuje się jako:

•    nierozliczony zysk z lat ubiegłych - wartość dodatnia,

•    nierozliczona strata z lat ubiegłych - wartość ujemna.

Wartość ta powinna wynikać z zatwierdzonych sprawozdań finansowych. W pozycji „zysk (strata) z lat ubiegłych” może również zostać wykazana korekta błędu podstawowego⁴ popełnionego w latach poprzednich.

Zysk (strata) netto

W pozycji tej ujmuje się osiągnięty zysk (lub poniesioną stratę) w kwotach wykazanych w rachunku zysków' lub strat. Zysk stanowi wartość dodatnią, a strata - ujemną.

Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego

W pozycji „odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego” są wykazywane zaliczki pobrane przez właścicieli spółek komandytowych, partnerskich, jawnych i cywilnych. Spółki kapitałowe nic wypełniają tej pozycji, a zaliczki wypłacone na poczet dywidendy za rok bieżący prezentują jako należności od akcjonariuszy.

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

Ostatnią grupą w bilansie są zobowiązania i rezerw)' na zobowiązania. Na ilustracji 9.9 przedstawiono podział tej grupy zgodnie z układem bilansu.

Rezerwy na zobowiązania

Rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nic są pewne⁵. Jednostka powinna tworzyć rezerwy:

1

Agio = cena emisyjna - cena nominalna; akcje są obejmowane po cenie wyższej niż wartość nominalna. Agio zwiększa kapitał zapasowy wartością pozostającą po pokryciu kosztów emisji akcji.

2

Art. 35 ust. 4.

3

Zagadnienie to jest szczegółowo omawiane w podręcznikach do rachunkowości finansowej.

4

^M Kwestie błędu podstawowego są poruszane w podręcznikach do rachunkowości finansowej.

5

Art. 3 ust. 1 pkt 21 Ustawy o rachunkowości.