Obraz
4(2) 2

308 9. Podstawowe elementy sprawozdania finansowego - bilans

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania krótkoterminowe obejmują ogól zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy’ od dnia bilansowego.

Zobowiązania krótkoterminowe są dzielone na trzy główne grupy:

1)    zobowiązania wobec jednostek powiązanych,

2)    zobowiązania wobec pozostałych jednostek,

3)    fundusze specjalne.

Zobowiązania wobec jednostek powiązanych

Zobowiązania wobec jednostek powiązanych¹ stanowią lustrzane odbicie należności wobec jednostek powiązanych. Zobowiązania te są dzielone na zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania. Ujawnia się je w bilansie według skorygowanej ceny nabycia, czyli zamortyzowanego kosztu².

Zobowiązania wobec pozostałych jednostek

Zobowiązania wobec pozostałych jednostek są wykazywane z podziałem na kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu dłużnych papierów wartościowych, zobowiązania finansowe, otrzymane zaliczki na dostawy, zobowiązania wekslowe, zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, zobowiązania z tytułu dostaw i usług³ oraz inne zobowiązania. Do ostatniej z tych kategorii zalicza się zobowiązania z tytułu zakupu środków trwałych, zobowiązania z tytułu świadczenia działalności socjalnej, zobowiązania wewnątrzzakładowe i tyra podobne.

Pozycja ta ujawniana jest w bilansie w kwocie wymagającej zapłaty z uwzględnieniem otrzymanych not odsetkowych.

Fundusze specjalne

Ostatnim elementem zobowiązań krótkoterminowych są fundusze specjalne. Fundusze specjalne to środki zarezerwowane na ściśle określone cele, takie jak:

•    zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,

•    zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych,

® fundusz załogi.

Fundusze specjalne są wykazywane w bilansie według wartości nominalnej.

Rozliczenia międzyokresowe

W pasywach bilansu wykazuje się rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne oraz międzyokresowe rozliczenia przychodów.

Rozliczenia międzyokresowe są wykazywane z podziałem na dwie grupy:

1)    ujemna wartość firmy,

2)    inne rozliczenia międzyokresowe.

Ujemna wartość firmy

Ujemna wartość firmy, która jest przeciwieństwem wartości firmy, powstaje w dwóch sytuacjach:

•    w wyniku nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części,

•    na skutek połączenia spółek, rozliczanego metodą nabycia⁴.

Ujemna wartość firmy, czyli różnica między niższą ceną przejęcia (nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części) a wartością godziwą przejętych aktywów netto, uznanych na dzień przejęcia (połączenia, nabycia), może wynikać z takich powodów, jak:

•    zła kondycja finansowa przedsiębiorstwa,

•    brak płynności,

•    brak zysków.

Ujemna wartość firmy wykazywana jest w bilansie w wartości księgowej pomniejszonej o dokonane odpisy mające na celu rozliczenie tej pozycji w czasie.

Inne rozliczenia międzyokresowe

Rozliczenia międzyokresowe bierne są przedstawiane w bilansie z podziałem na krótkoterminowe i długoterminowe. Do rozliczeń międzyokresowych kosztów zalicza się rezerw}' na koszty zużytej w danym okresie sprawozdawczym energii elektrycznej, gdy do końca okresu nic otrzymano jeszcze faktury. Rozliczenia

1

Więcej o jednostkach powiązanych - zob. podrozdział poświęcony ogólnemu podziałowi pasywów.

2

³¹ Szczegółowe wyjaśnienie zasad wyceny zobowiązań można znaleźć w podręcznikach do rachunkowości finansowej.

3

Podobnie jak należności, zobowiązania z tytułu dostaw i usług zaliczane są do zobowiązań krótkoterminowych, bez względu na termin wymagalności.

4

*° Więcej o połączeniu spółek rozliczanym metodą nabycia można przeczytać w podręcznikach do rachunkowości finansowej.