podzielony na dwa odrębne Wydziały: Wydział Matematyki Fizyki i Chemii oraz Wydział Biologu i Nauk o Ziemi.
Organizatorem i pierwszym dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi został prof. dr Franciszek Uhorczak. Studia na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi obejmowały początkowo dwa kierunki: biologię i geografię a następnie profil kształcenia rozszerzono o biochemię (od 1963 r.) i biotechnologię (od 1987 r.). Obecnie na Wydziale istnieją następujące kierunki studiów: biologia, biotechnologia, geografia, nauczanie biologii i geografii oraz fizyki z geografią. Wspólnie z Wydziałem Chemii realizowany jest od 1992 roku kierunek studiów "ochrona środowiska". Równolegle powiększano bazę lokalową Wydziału. W1962 roku oddano do użytku gmach Collegium Biologicum i Collegium Geographicum przy ul. Akademickiej 19, w którym znalazły pomieszczenie wszystkie katedry Wydziału BiNoZ rozproszone dotąd po całym mieście. W roku 1995, w przedłużeniu istniejącego kompleksu dobudowano obiekt przeznaczony na potrzeby biotechnologii. W 2003 roku oddano do użytku nowy budynek Collegium Geographicum przy Al. Kraśnickiej 2cd.
Pierwotną strukturę organizacyjną Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi (od czasu jego utworzenia do 1970 r.) tworzyły katedry. W 1970 roku w ramach Wydziału wyodrębniono trzy instytuty: Instytut Biologii, Instytut Mikrobiologii i Biochemii oraz Instytut Nauk o Ziemi, a istniejące katedry zostały przemianowane na Zakłady. W 1977 r. Zakład Biochemii został wyodrębniony jako samodzielna jednostka organizacyjna a w 1997 roku Instytut Mikrobiologii został przemianowany na Instytut Mikrobiologii i Biotechnologii. W 1991 roku powstała Wydziałowa Pracownia Komputerowa, w 2001 roku Pracownia Mikroskopii Elektronowej a w 2005 Pracownia GIS.
Na Wydziale zatrudnionych jest około 350 osób, w tym ponad 230 pracowników naukowo-dydaktycznych, 27 profesorów tytularnych i 26 doktorów habilitowanych. Pracownicy Wydziału BiNoZ współpracująz około 30 ośrodkami naukowymi na świecie. Na Wydziale studiuje 1253 studentów studiów dziennych, 322 studentów studiów zaocznych, 34 doktorantów oraz 96 słuchaczy studiów podyplomowych.
Wydział BiNoZ posiada Muzeum Zoologiczne przy Zakładzie Anatomii Porównawczej i Antropologii, Muzeum Zielnikowe przy Zakładzie Botaniki i Mykologii, kolekcję grzybów w Zakładzie Biochemii, kolekcję monolitów glebowych przy Zakładzie Gleboznawstwa oraz Składnicę Mą) w Instytucie Nauk o Ziemi.
Instytut Nauk o Ziemi Wydziału BiNoZ posiada własne stacje naukowo-badawcze: Calypsobyen w rejonie Bellsundu na Zachodnim Spitsbergenie (działająca tylko w okresie letnim w czasie Wypraw Geograficznych UMCS), Roztoczańską Stację Naukową w Guciowie oraz Obserwatorium Meteorologiczne przy Zakładzie Meteorologii i Klimatologii na Placu Litewskim w Lublinie.
Zajęcia dla studentów na kierunkach: biologia, biotechnologia, geografia, fizyka z geografia, nauczanie biologii i geografii oraz na międzywydziałowym kierunku ochrona środowiska prowadzone są przez ponad 210 nauczycieli akademickich.
Na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi są 22 sale wykładowe i ćwiczeniowe, w tym 10 wyposażonych w środki audiowizualne. Ćwiczenia laboratoryjne i seminaria odbywają się, zgodnie ze swoją specyfiką w 25 salach ćwiczeniowych oraz pracowniach poszczególnych Zakładów.
Zajęcia z informatyki, w zakresie kursu podstawowego, prowadzone są w Wydziałowej Pracowni Komputerowej oraz Pracowni Komputerowej Instytutu Nauko Ziemi.
Studenci mogą korzystać z księgozbiorów (oprócz Biblioteki Głównej UMCS) wydziałowej biblioteki biologicznej, wydziałowej biblioteki geograficznej oraz bibliotek zakładowych Wykaz prowadzonych kierunków studiów Wydział Biologii i Nauk o Ziemi kształci studentów na następujących kierunkach:
I. biologia:
5-letnie jednolite stacjonarne studia magisterskie o specjalnościach biologia ogólna, mikrobiologia i biochemia.
2- letnie uzupełniające stacjonarne studia II0
3- letnie stacjonarne studia l° „nauczanie biologii i geografii"
3-letnie zaoczne studia l°
2-letnie zaoczne uzupełniające studia II0
II. biotechnologia:
5-letnie stacjonarne studia magisterskie 2-letnie stacjonarne uzupełniające studia II0
III. geografia:
5-letnie jednolite stacjonarne studia magisterskie o specjalnościach: geografia fizyczna
16