297376120

LEKCJA 3 - ostatnia lekcja statystyki :)

(część 2/3)

Dzisiejsza lekcja będzie nieco bardziej zwarta, aby usprawnić pracę :). Aby jednak móc się ich dobrze nauczyć zacznijmy od małej powtórki skal :)

SKALE POMIAROWE

Skale pomiarowe dzielą się na dwie grupy - skale jakościowe i skale ilościowe. Dzięki skalom jakościowym możemy uporządkować wartości, które są niepoliczalne. Czyli jeśli mamy małe ZOO -hipopotama, żyrafę, pigmejkę (to taka mała małpka) i nieświszczuka, to możemy je ustawić koło siebie, albo jakoś wymieszać, ale każde z tych stworzeń stanowi odrębną całość. Nie ma żadnej płynności w przechodzeniu między hipopotamem na nieświszczukiem, po prostu są odrębne elementy i basta :). Taki stan nazywamy skalą nominalną (albo kategorialną).

Skale jakościowe:

-    Skala nominalna (kategorialna)

(np. kobieta, mężczyzna, Polska, Papua Nowa Gwinea, nieświszczuk)

Drugą skalą jakościową jest skala rangowa. Używamy jej wtedy, gdy zbiór naszych elementów nadal nie ma między sobą żadnego przejścia, dalej elementy są odrębne, ale któryś jest ważniejszy. Stosuje się to np. przy określeniu wykształcenia - podstawowe, średnie, wyższe. Widzimy tutaj, że jest jakaś gradacja - coś jest niżej, coś wyżej, da się to uporządkować. Podobnie byłoby z zachmurzeniem na niebie (średnie, umiarkowane) itd. Jest to skala rangowa (inaczej nazywana porządkową).

-    Skala rangowa (porządkowa)

(np. wykształcenie - podstawowe, średnie, wyższe; zachmurzenie - średnie, umiarkowane...)

Drugą grupą skal są skale ilościowe. Występujące tam elementy są mierzalne i mogą być nałożone na osi, występuje w nich ciągłość - np. gdy temperatura wzrasta, możemy ją pomierzyć co 0,001°C albo jeszcze drobniej;). I wiemy, że gdy do temperatury 0°C dodamy 10°C to będziemy mieć 10°C. Nic się nie zmienia, tylko coś wzrasta albo maleje. Gdybyśmy chcieli zastosować dodawanie do skali nominalnej, albo rangowej, to nic by się nie stało, dodawanie by nie zadziałało - dwie pigmejki nie dadzą nam żyrafy.

Pierwszą ze skal ilościowych jest skala przedziałowa (interwałowa). Występujące w niej przedziały są takie same (czyli na termometrze odległość między każdym stopniem Celsjusza jest taka sama), ale nie istnieje tutaj zero bezwzględne. Zero w temperaturze jest umowne - ludzie umówili się, że gdy woda zaczyna zamarzać, to będzie 0°C. Ale już na skali Farenheita wymyślono, że gdy woda zamarza będą32°F. Zero stopni Farenheita oznacza temperaturę mieszaniny wody i lodu z salmiakiem lub solą, ot taka ciekawostka ;). Widzimy więc, że tutaj zero nic nie oznacza -jest to tylko umowa.

Skale ilościowe:

-    Skala przedziałowa (interwałowa)

(np. stopnie Celsjusza - nie ma zera bezwzględnego, zero jest umowne)

Ostatnią skalą jest skala ilorazowa (stosunkowa). W tej skali w przeciwieństwie do skali ilościowej istnieję zero bezwzględne (czyli stan, gdy czegoś po prostu nie ma). W ten sposób 0 Kelvinów oznacza stan w którym cząsteczki się nie ruszają. Gdy mierzymy czas wybuchu wulkanu i wulkan jednak nie wybuchł, wtedy nasz pomiar wynosi zero. Gdy roślinka ma wzrost Omm, oznacza to że nie wyrosła. Gdyby ktoś z nas miał wzrost równy zero, po prostu by go nie było. Śmieszne;)

1/6