3148973314

Tokarki - zależnie od przeznaczenia - można podzielić na następujące grupy: tokarki ogólnego przeznaczenia, tokarki specjalizowane i tokarki specjalne.

Tokarki ogólnego przeznaczenia: tokarki kołowe, tokarki tarczowe, tokarki karuzelowe, tokarki wielonożowe, tokarki rewolwerowe, półautomaty i automaty tokarskie.

Tokarki specjalizowane: tokarki do robót bardzo dokładnych, tokarki do robót kształtowych, tokarki obcinarki. Tokarki specjalne: tokarki specjalne dla przemysłu hutniczego do toczenia walców, tokarki specjalne dla kolejnictwa, tokarki specjalne dla przemysłu samochodowego.

Najliczniejszą grupę tokarek używanych w przemyśle stanowią tokarki kłowe, które można podzielić jeszcze na tokarki produkcyjne oraz tokarki pociągowe. Obie te grupy tokarek kłowych różnią się między sobą sposobem napędu suportu przesuwającego nóż. podczas toczenia. Tokarki produkcyjne są do tego celu wyposażone w wałek pociągowy; a tokarki pociągowe mają ponadto śrubę pociągową, która zapewnia bardzo dokładne przesuwanie noża. Dzięki użyciu śruby pociągowej tokarki pociągowe mają znacznie szerszy zakres zastosowania niż tokarki produkcyjne. Można na nich bowiem wykonywać - oprócz wielu innych robót -również nacinanie gwintów.

Rysunek poniżej przedstawia tokarką pociągową. Na jednym końcu łoża 6, wyposażonego w prowadnice, znajduje się wrzeciennik 1. Na drugim końcu łoża jest umieszczony konik 5. Z boku łoża znajdująsię: śruba pociągowa 10, wałek pociągowy 12, zębatka 11 oraz skrzynka posuwu 2 przenosząca napęd z wrzeciennika na suport. Na prowadnicach łoża mogą się przesuwać sanie wzdłużne suportu połączone ze skrzynką suportową 4, na której jest widoczna wśród innych mechanizmów dźwignia do włączania posuwu za pomocą śruby pociągowej. Na saniach wzdłużnych są umieszczone sanie poprzeczne suportu, a na nich imak narzędziowy 3.

Łoże tokarki jest ustawione na dnie blaszanej wanny 9 i wraz z nią jest umocowane do podstaw 7 i 8. We wrzecienniku znajdują się mechanizmy przenoszące napęd z silnika na wrzeciono tokarki, na którym jest umieszczony uchwyt szczękowy, mocujący materiał podczas obróbki.

Wrzeciono tokarki to wałek z otworem przelotowym zakończonym stożkowo. W stożek ten wciska się kieł, który wraz z kłem konika podtrzymuje niekiedy materiał podczas toczenia.

Do napędzania tokarki służy silnik elektryczny, który przenosi napęd na wrzeciennik. Ruch obrotowy z wrzeciennika jest przenoszony następnie za pomocą przekładni zębatej na przekładnię skrzynki posuwów. Ze względu na bezpieczeństwo obsługi przekładnie są przykryte osłonami. Uruchamianie i zatrzymywanie wrzeciona oraz zmiana kierunku ruchu obrotowego wrzeciona są dokonywane za pomocą dźwigni i wałka 13.

Wrzeciennik tokarki jest przekładnią, dzięki której z silnika o stałej prędkości obrotowej można uzyskiwać różne prędkości obrotowe wrzeciona. Główną częścią wrzeciennika jest wrzeciono od strony otworu stożkowego zakończone gwintem zewnętrznym, na który nakręca się uchwyt tokarki lub tarczę zabierakową. Wrzeciono może obracać się w panewkach łożyska, z których jedno jest cylindryczne, a drugie - stożkowe. Zmianę prędkości obrotowej uzyskuje się we wrzecienniku za pomocą przekładni zębatej. Liczba osiąganych stopni prędkości zależy od konstrukcji wrzeciennika. W różnych typach tokarek stosuje się różne wrzecienniki -od bardzo prostych do skomplikowanych. Wrzecienniki są wyposażone w urządzenie zwane nawrotnicą, które umożliwia przekazywanie skrzynce suportowej ruchu obrotowego w jednym lub drugim kierunku. Nawrotnica jest zwykle umieszczana we wrzecienniku i stanowi jeden z jego mechanizmów.