SwoistoϾ biografii Jacka Soplicy i Andrzeja Kmicica.
Jacek Soplica jest g³ównym bohaterem "Pana Tadeusza". W m³odoœci by³ ulubieñcem okolicznej szlachty,typowym warcho³em i zabijak¹. Bywa³ nawet zapraszany przez miejscowego magnata Stolnika Horeszkê. Jacek by³ potrzebny Horeszce, bo mia³ on wp³yw na g³osy okolicznej szlachty. Córka Stolnika, Ewa, zakocha³a siê z wzajemnoœci¹ w Jacku. Dumny magnat nie zgodzi³ siê oddaæ rêki córki ubogiemu szlachcicowi. Ewa zosta³a wydana za m¹¿ za bogatego cz³owieka, z którym pod¹zy³a na zes³anie, pozostawiaj¹c w kraju, pod opiek¹ Telimeny córkê Zosiê. Jacek zaœ o¿eni³ siê z "pierwsz¹ napotkan¹ na drodze kobiet¹", która urodzi³a mu syna Tadeusza i w nied³ugim czasie zmar³a. Ura¿ona ambicja Jacka Soplicy doprowadzi³a go do krwawej zemsty. Cz¹êsto b³¹ka' siê w pobli¿u zamku Horeszków, nie mog¹c pogodziæ siê ze strat¹ ukochanej. Pewnego razu by³ wiêc mimowolnym œwiadkiem triumfalnego odpierania przez Horeszkê ataku Moskali na zamek. Emocje spowodowane wyrz¹dzon¹ przez Horeszkê krzywdê zwyciê¿y³y. Jacek mimowolnie wymierzy³, a oddany strzal niestety okaza³ siê celny. To wydarzenie spowodowa³o prze³om w ¿yciu Jacka, tym bardziej, ¿e nies³usznie wziêto go za stronnika Moskali (Soplicowie otrzymali nawet czêœæ skonfiskowanych ziem Horeszki). Jacek wyjecha³, uda³ siê do Legionów, by³ kilkakrotnie ranny, a¿ wreszcie w przebraniu ksiêdza Robaka powróci³ na Litwê ze specjaln¹ misj¹ - mia³ organizowaæ powstanie na Litwie, a wybuch jego by³ naznaczony na moment wkroczenia wojsk napoleoñskich. Jacek z nara¿eniem ¿ycia wêdrowa³ od dworu do dworu, w karczmach wiejskich agitowa³ te¿ ch³opów do powstania. Nawet w³asnemu synowi Tadeuszowi nie wyjawi³ kim jest,chocia¿ niejednokrotnie bardzo tego pragn¹³'.
Ostatecznie plany Jacka krzy¿uje dawny s³uga Horeszki Gerwazy, który poprzysiag³ zemstê na wszystkich Soplicach. Organizuje on przy pomocy mieszkañców zaœcianka - Dobrzyñskich zajazd na Soplicowo. W momencie, kiedy interweniuje wojsko carskie zwaœnione strony natychmiast siê godz¹ w obliczu wspólnego wroga i zwracaj¹ przeciw Moskalom. Zostaje poczytane to za bunt, uczestnicy walki musz¹ uciekaæ za granicê, by powrociæ z wojskami Napoleona. Jacek zostaje ciê¿ko ranny i umiera, uzyskawszy przedtem przebaczenie Gerwazego. W¹tek sporu o zamek miêdzy Soplicami, a przedstawicielem rodu Horeszków Hrabi¹ zostaje rozwi¹zany w sposób tradycyjny - zwaœnione rody godz¹ siê dziki ma³¿eñstwu Zosi (córki Ewy Horeszkówny) z Tadeuszem (synem Jacka Soplicy). Tadeusz po odziedziczeniu maj¹tku przeprowadza w swoich dobrach uw³aszczenie ch³opów.
Nowoœæ bohatera, Jacka, polega³a na tym, ¿e Jacek nie dzia³a³ samotnie, tak jak jego wielcy poprzednicy (Konrad Wallenrod, Konrad z "Dziadów"), lecz szuka³ poparcia dla swej idei niepodleg³oœciowej wœród szerokich mas szlacheckich oraz wœród ludu. Ta przemiana polskiego bohatera romantycznego obserwowana na przyk³adzie Jacka jest znamienna dla ca³ego pokolenia polskich rewolucjonistów,którzy po klêsce powstania listopadowego zrozumieli jak wielkim b³êdem by³a idea samotnej walki szlachty, która nie zdecydowala siê szukaæ poparcia i pomocy wœród polskiego ludu.
Typowe cechy charakterystyczne dla bohatera romantycznego to nieszczêœliwa mi³oœæ,jest pe³en wewnêtrznego rozdarcia, prze¿ywa konflikty, jest postaci¹ dynamiczn¹, jego charakter ksztaltuje siê w trakcie trwania akcji utworu. ¯arliwy patriotyzm i poœwiêcanie siê dla ojczyzny stanowi powód do przebaczenia wszystkich jego win i postawienia go w rz¹dzie wzorów osobowych.
Andrzej Kmicic, bohater "Potopu" Henryka Sienkiewicza mia³ biografiê podobn¹ do Jacka Soplicy swojego romantycznego poprzednika. Kmicic to typowy przedstawiciel szlachty XVII wieku, potomek zubo¿a³ego rodu szlacheckiego, niegdyœ zamo¿nego. Niezwykle szlachetny patriota, odwa¿ny i weso³y zdolny do szlachetnych odruchów serca oraz do wielkiej mi³oœci i gwa³townej nienawiœci; butny - duma i buta przebija nawet przez religijn¹ pokutê Babinicza; awanturnik, wychowany w potyczkach pogranicznych, nawyk³ do ryzyka i gwa³tów, pospolity hulaka, ceni¹cy sobie dobran¹ kompaniê i swawolne ¿ycie. Swym zachowaniem w weso³ej kompanii w Lubiczu, a nastêpnie w Upicie i Wo³montowiczach, które puszcza z dymem, wycinaj¹c w pieñ jej mieszkañców, popada w dramatyczny konflikt z otoczeniem, traci stopniowo dobre imiê, ukochan¹ Oleñkê i zaufanie przyjació³. Formuje oddzia³ i porywa narzeczon¹, staj¹c ponownie w ostrej kolizji z prawem, do dawnych zbrodni dodaj¹c now¹ i pokonany przez Wo³odyjowskiego w pojedynku nie ma ju¿ w³asciwie ¿adnego wyjœcia.
Otrzymuj¹c szansê na odzyskanie dobrego imienia wpada w sid³a Janusza Radziwi³³a i sk³ada mu przysiêgê na wiernoœæ. Nie odstêpuje od zdrajcy i t³umi bunt ¿o³nierzy nale¿¹cych do Skrzetuskiego, Wo³odyjowskiego i Zag³oby. Mimo, ¿e jest zdrajc¹ nie wie o tym. Myœli, ¿e czyni dobrze. Po rozmowie z Bogus³awem zrozumia³ wreszcie, ze Radziwi³³owie s¹ zdrajcami narodu i postanawia zemœciæ siê na nich.
Przeistacza siê w Babinicza i przemierza szlak bojowy z Litwy przez Warszawê, Czêstochowê, Œl¹sk do Ma³opolski, a pó¿niej na Podlasie, pod Warszawê i ponownie na Litwê, walcz¹c ze Szwedami i ws³awiajac siê szczególnie w obronie Jasnej Góry, gdzie organizuje obronê klasztoru i z nara¿eniem ¿ycia wysadza szwedzk¹ kolubrynê; ponownie nara¿a ¿ycie, ratuj¹c z opresji króla polskiego w góskim w¹wozie podczas jego powrotu do kraju. Motywacj¹ jego dzia³ania jest s³u¿ba w obronie Rzeczypospolitej, pragnienie jej ratowania i dzia³anie dla jej dobra oraz chêæ odzyskania dobrego imienia, zrehabilitowania siê w oczach narodu i ukochanej, by odzyskaæ jej serce i zdobyæ rêkê.
Z hulaszczego zawadiaki, warcho³a, awanturnika i s³ugi zdrajcy przemienia siê w prawego, wiernego królowi i ojczyŸnie bojownika o wolnoœæ swojego narodu, cz³owieka zdolnego do pe³nej poœwiêcenia s³u¿by Rzeczypospolitej i w bohatera narodowego, który potrafi postawiæ obowi¹zek s³u¿by dla kraju ponad g³osem serca; po walce ze Szwedami wyrusza na po³udnie Polski na wojnê z Rakoczym bez zobaczenia siê z Oleñk¹.
Jego losy symbolizuj¹ losy ojczyzny; jego moralnemu upadkowi odpowiada upadek narodu, który przez swa lekkomyœln¹ kapitulacjê wtr¹ci³ siê w wielk¹ otch³añ, zapomnia³ o swoich obowi¹zkach, zatryumfowa³a w nim prywata i anarchia; dopiero dziêki bohaterstwu mas ludowych odniós³ ostateczne zwyciêstwo nad Szwedami.
Czynami patriotycznymi, udzia³em w walce ze Szwedami zmaza³ grzechy z przesz³oœci i rehabilitacja, jakiej szybko siê doczeka³, zostaje po³aczona z nadaniem mu starostwa i pozwala mu zdobyæ serce i rêkê Oleñki, któr¹ teraz ju¿ mo¿e poœlubiæ; ona ze ³zami szczêœcia godzi siê byæ jego ¿on¹.
Biografie Jacka Soplicy i Andrzeja Kmicica maj¹ wiele wspólnego. Do cech wsolnych nale¿¹:
zawadiacka m³odoœæ,
prze³om moralny i wewnêtrzna przemiana duchowa,
okupienie win poprzez s³u¿bê ojczyŸnie,
rehabilitacja
Natomiast nagroda w postaci rêki ukochanej, jaka spotyka Kmicica nie sta³a siê udzia³em Jacka Soplicy.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
biografia grudzinski (4) NieznanyUMOWA SPOLKI Nieznany00110 9942b2b7d9e35565ed35e862c NieznanyCISAX01GBD id 2064757 Nieznanywięcej podobnych podstron