plik


ÿþProcedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... Jan REWILAK, Tomasz TOKAJ PROCEDURA PROCESU ZATWIERDZANIA CZÊRCI DO PRODUKCJI (PPAP) JAKO STANDARD ZAPEWNIENIA JAKORCI DOSTAWCÓW (SQA) W PRZEDSIÊBIORSTWACH PRODUKCYJNYCH 1. Warunek konieczny  jakoSæ dostawców Zapewnienia Dostaw). Ma on za zadanie nie tylko realiza- cjê planowych i systematycznych dzia³añ dla zapewnienia Zmiany, które nieustannie zachodz¹ w gospodarce (techno- i sta³ej poprawy jakoSci dostaw materia³ów i komponentów logie, materia³y, metody zarz¹dzania) powoduj¹ ci¹g³y w toku produkcji, ale równie¿, a w³aSciwie przede wszyst- wzrost tempa walki konkurencyjnej. Sukces lub pora¿ka kim, powinien w ramach dzia³añ zapobiegawczych zapew- przedsiêbiorstwa w du¿ej mierze zale¿y od tempa wdra¿a- niæ jakoSæ dostaw przed uruchomieniem produkcji seryjnej. nia i jakoSci produktów, które z kolei zale¿¹ przede wszyst- Poprzez systematyczn¹ wspó³pracê z dostawc¹ i wspiera- kim od jakoSci zarz¹dzania firm¹. Efektem tych zale¿noSci nie dostawcy od pocz¹tku projektu wdro¿eniowego, s³u¿by jest coraz wiêksza popularnoSæ standaryzowanych syste- SQA powinny wymuszaæ i pomagaæ dostawcy w prowa- mów zarz¹dzania jakoSci¹, których wymagania, promowa- dzeniu prac wdro¿eniowych zgodnie z ustalonymi standar- ne zasady, metody i narzêdzia zwiêkszaj¹ istotnie prawdo- dami. W bran¿y motoryzacyjnej jednym z najbardziej po- podobieñstwo sprostania wymaganiom klientów. wszechnych standardów w tym zakresie jest amerykañski SkutecznoSæ i koszt spe³nienia wymagañ klientów w istot- model procesowego podejScia przy wdra¿aniu nowych pro- nym stopniu zale¿y od jakoSci i kosztów materia³ów, kom- jektów, znany pod nazw¹ APQP (Advanced Product Quali- ponentów i us³ug dostarczanych przez dostawców. W szcze- ty Planning [2]  Zaawansowane Planowanie JakoSci Wy- gólnoSci zauwa¿alne jest to w ga³êziach przemys³u charak- robu  koncepcja firm Chrysler LLC, Ford Motor Comp. teryzuj¹cych siê produkcj¹ wieloseryjn¹ i wysokimi i General Motors Corp.). Przedstawiona we wspomnianym wymaganiami jakoSciowymi i logistycznymi, np. w prze- dokumencie metodologia zarz¹dzania projektem wdro¿e- mySle motoryzacyjnym, w którym znaczne skomplikowa- nia nowego wyrobu zawiera m.in. specyficzn¹ procedurê nie konstrukcji w po³¹czeniu z du¿ym tempem wdra¿ania procesu zatwierdzenia przez odbiorcê wyprodukowanych wyrobów do produkcji (którym nierzadko towarzysz¹ wy- przez dostawcê czêSci. Procedura ta znana jest pod nazw¹ magania dostaw na czas Just in Time) wymuszaj¹ w¹sk¹ PPAP (Production Part Approval Process [3]  Proces Za- specjalizacjê dostawców. Zakwalifikowani dostawcy, wraz twierdzania CzêSci do Produkcji  tak¿e koncepcja firm ze swoimi dostawcami, tworz¹ skomplikowany i trudny Chrysler LLC, Ford Motor Comp. i General Motors Corp.). w zarz¹dzaniu ³añcuch dostaw. W bran¿y motoryzacyjnej Jest ona standardowo wykorzystywana przez odbiorców oraz w bran¿ach o podobnym charakterze (np. AGD) ja- jako wymóg wobec dostawcy, dotycz¹cy przebiegu i doku- koSæ dostaw podzespo³ów i komponentów ma wiêc decy- mentacji walidacji jego procesu produkcji dla nowego wy- duj¹cy wp³yw na jakoSæ wyrobu koñcowego. robu lub w przypadku wprowadzania zmian dotycz¹cych Metody zapewnienia jakoSci dostaw (i dostawców) podle- wyrobu lub procesu produkcji. Procedura PPAP znajduje gaj¹ od kilkunastu lat wyraxnej standaryzacji. Jednym z wy- obecnie coraz szersze zastosowanie tak¿e poza bran¿¹ mo- magañ kwalifikacyjnych dla dostawców sta³o siê posiada- toryzacyjn¹, z której pochodzi. Staje siê standardem w wie- nie certyfikowanego Systemu Zarz¹dzania JakoSci¹ (SZJ), lu firmach produkcyjnych w zakresie zapewnienia jakoSci co najmniej ISO 9001, czêsto jednak klient wymaga od do- dostaw i formu³owania wymagañ jakoSciowych stawianych stawcy wdro¿enia i utrzymania bran¿owego SZJ. W bran¿y dostawcom, co jest przedmiotem niniejszego artyku³u. motoryzacyjnej oczekiwana jest certyfikacja na zgodnoSæ ISO/TS 16949 [1]. Zawarte w tym dokumencie wymaga- 2. PPAP jako standard zapewnienia jakoSci nia, dotycz¹ce postêpowania przy uruchamianiu nowych dla dostawców projektów (produkcji nowych wyrobów), s¹ zbyt ogólne, aby zapewniæ powtarzalnoSæ metod ich realizacji przez do- Procedura PPAP zawiera wytyczne dla dostawcy, dotycz¹- stawcê. Odbiorcy zatem formu³uj¹ dostawcom wymagania ce zatwierdzenia przez organizacjê klienta wyrobów wy- szczegó³owe, dotycz¹ce sposobów uzyskania i wykazania produkowanych przez dostawcê, jako dowodu zdolnoSci zgodnoSci z oczekiwaniami odbiorcy jeszcze przed przy- produkcyjnych dostawcy w zakresie jakoSci i wydajnoSci. st¹pieniem do produkcji seryjnej, a nawet i próbnej. Egze- Uzyskanie zatwierdzenia PPAP przez klienta oznacza kwowanie tych wymagañ od dostawców jest na ogó³ zada- uznanie przez niego kompetencji dostawcy, który przedsta- niem, specjalnie w tym celu wydzielonych w strukturze wiaj¹c klientowi wymagane przez PPAP dokumenty, do- odbiorcy, s³u¿b (dzia³ów/procesów/specjalistów) o nazwie wiód³, ¿e wszystkie wymagania techniczne klienta s¹ pra- SQA (Supplier Quality Assurance). Funkcje SQA mo¿e wid³owo rozumiane oraz bêd¹ realizowane przez organiza- sprawowaæ jedna osoba (w Dziale JakoSci lub Dziale Zaku- cjê dostawcy w toku produkcji i realizacji dostaw. pów), w du¿ym przedsiêbiorstwie funkcje te realizuje wy- Wymóg uzyskania zatwierdzenia PPAP ma zastosowanie dzielony w tym celu proces lub zespó³ (np. Dzia³ JakoSci nie tylko do nowych wyrobów (projektów), ale tak¿e Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Strona 25 Procedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... w przypadku wprowadzania zmian w produkowanych ju¿ - nastêpuje zmiana dostawcy lub podwykonawcy dla da- wyrobach lub zmian w metodach produkcji. Przygotowanie nego procesu, dokumentacji wymaganej przez PPAP wi¹¿e siê z przepro- - wyrób nie by³ produkowany d³u¿ej ni¿ 12 miesiêcy. wadzeniem szeregu dzia³añ, maj¹cych na celu potwierdze- nie zdolnoSci dostawcy do spe³nienia wymagañ klienta. 3. Wymagania PPAP przy przedk³adaniu do klienta Podjêcie procedury PPAP przez dostawcê zakoñczone jest przedstawieniem wymaganych dokumentów klientowi do Aby uzyskaæ zatwierdzenie PPAP, dostawca, zgodnie z [4], zatwierdzenia, co okreSla siê mianem  przed³o¿enia PPAP jest zobowi¹zany przed³o¿yæ klientowi (lub udostêpniæ na (PPAP submission [3]). jego ¿¹danie) okreSlone dowody swoich kompetencji Przed³o¿enie PPAP jest wymagane, gdy: i zdolnoSci jako dostawcy. Wymagane do przed³o¿enia do- - aktualnie produkowany wyrób podlega modyfikacji kumenty i próbki wymieniono w tabeli 1. RównoczeSnie (zmiana techniczna, np. materia³u, geometrii, sposobu okreSlono dostawcom tzw.  poziomy przed³o¿eñ (submis- ³¹czenia), sion level), których wybór zale¿y od wk³adu dostawcy - planuje siê zastosowanie nowych lub zmodyfikowanych w wyrób klienta (m.in. wp³ywu wyrobu dostawcy na bez- narzêdzi, pieczeñstwo i jakoSæ wyrobu klienta oraz odpowiedzialno- - stosowane maszyny lub oprzyrz¹dowanie ulega ulepsze- Sci za projektowanie wyrobu). Poziom przed³o¿enia deter- niu lub przemieszczeniu (np. przeniesienie produkcji minuje zbiór wymaganych dowodów (elementów PPAP) miêdzy dwoma lokalizacjami firmy), koniecznych do przed³o¿enia klientowi. SpoSród zdefinio- Tab. 1. Wymagania PPAP dla dostawców [3] Strona 26 Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Procedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... wanych w PPAP piêciu poziomów przed³o¿eñ, domySlnie powinna byæ wykonana zgodnie z wymaganiami klienta stosowanym (jeSli klient nie okreSli dostawcy inaczej) jest (np. zgodnie ze wskazan¹ przez niego procedur¹ FMEA). poziom trzeci, potocznie okreSlany jako tzw. full PPAP. Analiza obowi¹zkowo musi uwzglêdniaæ wszystkie w³aSci- woSci specjalne (krytyczne, kluczowe, funkcjonalne itp.) 4. Elementy PPAP wyrobu i procesu. 7. Plan Kontroli Poni¿ej omówiono ogólnie poszczególne wymagania PPAP. Dostawca powinien opracowaæ i utrzymywaæ Plan Kontro- 1. Dane/zapisy z projektowania li, który okreSla wszystkie metody przewidziane dla kon- Organizacja dostawcy musi posiadaæ wszystkie zapisy z pro- troli wyrobu i nadzorowania procesu. Plan Kontroli powi- jektowania wyrobu, w tym zapisy z projektowania kompo- nien byæ zgodny z ewentualnymi wymaganiami specyficz- nentów. Tam gdzie zapis jest w formie elektronicznej (np. nymi klienta, mo¿e podlegaæ zatwierdzeniu przez klienta. dane CAD/CAM), nale¿y sporz¹dziæ wersjê drukowan¹ (np. 8. Analizy zdolnoSci systemów pomiarowych schemat, lista, wizualizacja lub rysunek opracowany wg za- Organizacja dostawcy musi wykonaæ i udokumentowaæ ba- sad tolerowania i wymiarowania geometrycznego  GD&T) dania zdolnoSci systemów pomiarowych (MSA  Measure- w celu identyfikacji wymiarów i udokumentowania wykona- ment System Analysis) dla metod kontroli wyrobu/nadzoru nych pomiarów (nie dotyczy materia³ów bezpostaciowych). procesu przewidzianych w Planie Kontroli. Badania mog¹ Dane/zapisy z projektowania powinny wskazywaæ numer/y dotyczyæ: powtarzalnoSci i odtwarzalnoSci (R&R), niepo- czêSci oraz bie¿¹cy poziom zmian konstrukcyjnych. Ka¿dy prawnoSci (b³êdu systematycznego), liniowoSci, stabilno- wyrób i jego czêSæ powinien mieæ tylko jeden zbiór danych/ Sci systemów pomiarowych (lub kontrolnych). Wymóg do- zapisów z projektowania, ewentualnie powo³uj¹cy siê i w³¹- tyczy wszystkich przyrz¹dów pomiarowych (i kontrol- czaj¹cy w ten zbiór inne dokumenty. JednoczeSnie jeden nych) nowych lub zmodyfikowanych. Wymóg nie dotyczy zbiór danych/zapisów z projektowania mo¿e obejmowaæ metod badañ materia³ów bezpostaciowych (wymagane wiêcej ni¿ jeden wyrób, jego konfiguracje i czêSci sk³adowe. uzgodnienie z klientem). Dane/zapisy z projektowania powinny tak¿e obejmowaæ 9. Wyniki pomiarów geometrycznych specyfikacje materia³owe (rodzaj, sk³ad chemiczny), do- Dostawca musi przed³o¿yæ dowody, i¿ weryfikacje wymia- wodz¹ce zgodnoSæ ze specyficznymi wymaganiami klienta rowe wyrobu i komponentów, wymagane zgodnie z zapisami (patrz te¿: element 17). Wymagania PPAP zalecaj¹ skorzy- projektowymi oraz Planem Kontroli, zosta³y przeprowadzo- stanie w tym celu z globalnej bazy danych materia³owych ne, a wyniki pomiarów wskazuj¹ na zgodnoSæ z okreSlonymi IMDS (International Materials Data System [4]). W wy- wymogami geometrycznymi. tycznych PPAP dotycz¹cych opracowywania specyfikacji 10. Wyniki badañ materia³owych i funkcjonalnych materia³owych znajduj¹ siê ponadto szczegó³owe zalecenia Dostawca musi posiadaæ i przed³o¿yæ zapisy dotycz¹ce ba- dotycz¹ce materia³ów polimerowych (odwo³ania do sto- dañ materia³owych (fizycznych, chemicznych) i/lub wyni- sownych norm ISO). ków testów funkcjonalnych/eksploatacyjnych, zgodnie 2. Dokumenty dotycz¹ce zmian technicznych, jeSli tako- z wymaganiami projektowymi lub Planem Kontroli. we wystêpuj¹ 11. Wstêpne badania procesu Nale¿y posiadaæ (i przed³o¿yæ) wszelkie autoryzowane do- Organizacja dostawcy jest zobowi¹zana przeprowadziæ kumenty dotycz¹ce zmiany technicznej, nieuwzglêdnione wstêpne badania zdolnoSci procesu produkcyjnego. Dla w zapisach projektowych, ale w³¹czone do wyrobu lub wszystkich w³aSciwoSci specjalnych (krytycznych, kluczo- oprzyrz¹dowania. wych, funkcjonalnych itp.) okreSlonych przez klienta oraz 3. Zatwierdzenie techniczne klienta, jeSli jest wymagane dostawcê (lub te¿ innych w³aSciwoSci wskazanych przez Organizacja winna posiadaæ udokumentowane zatwierdze- klienta) nale¿y wykazaæ wstêpn¹ zdolnoSæ procesu w opar- nie techniczne zapisów projektowych (rysunek, inne specy- ciu o wyniki pomiarów (nie kontroli alternatywnych). Wy- fikacje) przez klienta. bór wskaxników i wymagania dla zdolnoSci (Cpk, Ppk) po- 4. FMEA konstrukcji winny byæ uzgodnione z klientem. Do wstêpnej oceny sta- Organizacja dostawcy, w przypadku gdy jest odpowiedzial- bilnoSci i zdolnoSci procesu powinny byæ u¿yte karty na za projekt wyrobu, musi posiadaæ udokumentowane kontrolne XSr-R lub inne (za zgod¹ klienta), np. X-mR. FMEA Konstrukcji (DFMEA) dla wyrobu i jego kompo- Kryteria akceptacji procesu pokazano tabeli 2. nentów. 5. Schemat przebiegu procesu Dostawca powinien posiadaæ i przedstawiæ schemat przebiegu procesu produkcyjnego (flow chart). Wybór formatu schematu przebie- gu procesu le¿y w gestii dostawcy. Powinien on okreSlaæ etapy procesu produkcyjnego i kolej- noSæ operacji oraz pokazaæ przypisanie wyma- gañ klienta do poszczególnych etapów/operacji procesu produkcyjnego. 6. FMEA procesu Dostawca jest zobowi¹zany wykazaæ siê udo- Tab. 2. Wymagania PPAP dla wstêpnej zdolnoSci procesu [3] kumentowan¹ analiz¹ FMEA Procesu. Analiza Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Strona 27 Procedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... 12. Dokumentacja kwalifikowanego laboratorium bêdzie równolegle z u¿yciem kilku linii/maszyn/narzêdzi Organizacja dostawcy musi przedstawiæ dowody, ¿e kon- (np. form) produkcyjnych, wówczas w ramach PSW nale¿y trole i badania dla potrzeb PPAP by³y przeprowadzane uwzglêdniæ wyniki pomiarów geometrycznych (PPAP ele- przez kwalifikowane laboratorium (wewnêtrzne lub ze- ment 9) dla ka¿dej linii/maszyny/narzêdzia (np. formy). wnêtrzne). Laboratorium musi wykazaæ zakres i kwalifika- Wytyczne PPAP w opisie PSW podaj¹ szczegó³owe wyma- cje odpowiednie dla typów pomiarów lub badañ wykona- gania dotycz¹ce sposobu okreSlenia masy przedk³adanego nych dla potrzeb przed³o¿enia PPAP. W przypadku anga¿o- wyrobu. wania laboratorium zewnêtrznego dostawca powinien W przypadku materia³ów bezpostaciowych, zgodnoSæ ze dostarczyæ wyniki pomiarów/badañ w oryginalnym forma- specyficznymi wymaganiami klienta nale¿y udokumento- cie stosowanym przez laboratorium (papier firmowy, ra- waæ w postaci odpowiedniej listy kontrolnej rekomendo- porty wyników), zawieraj¹cym dane identyfikacyjne labo- wanej dla tego typu materia³ów w wytycznych PPAP. ratorium, datê pomiarów/badañ oraz u¿yte wzorce. Po skompletowaniu wymaganych przez klienta dowodów 13. Raport Zatwierdzenia Wygl¹du (AAR) zostaj¹ one przed³o¿one do akceptacji. Wynikiem jest Dostawca powinien przed³o¿yæ tzw. Raport Zatwierdzenia otrzymanie statusu PPAP od klienta: Wygl¹du (Appearance Approval Report  AAR), jeSli w za- A. Zatwierdzenie pisach projektu znajduj¹ siê wymogi dotycz¹ce wygl¹du Wskazuje na to, i¿ wyrób lub materia³, w³¹czaj¹c w to wszyst- wyrobu lub jego czêSci (kolor, faktura, ziarnistoSæ itp.). kie komponenty, spe³nia wszystkie wymagania klienta. Do- Raport AAR musi towarzyszyæ Gwarancji Zg³oszenia Czê- stawca jest upowa¿niony do rozpoczêcia produkcji seryjnej. Sci (Part Submission Warranty  PSW; por. element 18). B. Zatwierdzenie tymczasowe 14. Próbka wyrobu Zezwala na wysy³kê wyrobów lub materia³u do klienta na Dostawca jest zobowi¹zany dostarczyæ próbkê wyrobu. jego zapotrzebowanie produkcyjne w ograniczonym zakre- 15. Wzorzec odniesienia sie (czas lub iloSæ). Zatwierdzenie tymczasowe jest przy- Organizacja musi zachowaæ wzorzec/próbkê wzorcow¹ znawane, gdy: wyrobu przez okres wymagany do zatwierdzenia czêSci do - w dokumentacji PPAP zosta³y wyraxnie zidentyfikowa- produkcji lub do czasu wykonania i zatwierdzenia nowej ne niezgodnoSci, próbki wzorcowej przez klienta lub do czasu zakoñczenia - przygotowano i uzgodniono z klientem odpowiedni plan jej wykorzystywania jako wzorca dla celów kontrolnych dzia³añ koryguj¹cych. (porównawczych). Wzorzec odniesienia powinien obejmo- C. Odrzucenie waæ wszystkie komponenty i dopuszczalne warianty wyko- Przed³o¿enie PPAP nie spe³nia wymagañ klienta, co stwier- nania (narzêdzia, technologie) oraz posiadaæ dowód za- dzono w oparciu o próbkê i partiê produkcyjn¹, z której j¹ twierdzenia przez klienta. W przypadkach szczególnych pobrano i/lub w oparciu o przedstawion¹ dokumentacjê. (zmiana w³aSciwoSci w czasie, trudnoSæ przechowywania, W takich przypadkach proces produkcji i/lub przed³o¿ona materia³y bezpostaciowe) wymagane jest uzgodnienie wy- dokumentacja musz¹ byæ skorygowane do uzyskania spe³- magañ z klientem. nienia wymagañ klienta. Kolejne przed³o¿enie musi uzy- 16. Kontrolne Srodki pomocnicze skaæ zatwierdzenie przed wysy³k¹ produkowanych wyro- Na ¿¹danie klienta, dostawca musi przedstawiæ, w chwili bów do klienta. przed³o¿enia PPAP, wszelkie pomocnicze Srodki kontrolne (checking aids) zwi¹zane z monta¿em wyrobu lub jego 5. Przygotowanie PPAP w ujêciu procesowym komponentami. Dostawca musi zaSwiadczyæ, ¿e wszystkie funkcje i w³aSciwoSci Srodka kontrolnego odpowiadaj¹ Rysunek 1. przedstawia Algorytm postêpowania w przygo- wymaganiom wymiarowym czêSci, w³¹cznie z uwzglêd- towywaniu dokumentacji PPAP poziom 3. nieniem ewentualnych zmian konstrukcyjnych wprowa- Poni¿ej zaproponowano opis wymaganych w ramach PPAP dzonych do wyrobu. Dostawca ma tak¿e zapewniæ prewen- dzia³añ w postaci schematu blokowego dla przypadku cyjne utrzymanie sprawnoSci wszystkich pomocniczych przed³o¿enia na poziomie 3 (tzw. full PPAP). Srodków kontrolnych przez ca³y czas produkcji wyrobu Jako dane wejSciowe niezbêdne s¹: oraz potwierdziæ ich zdolnoSæ, poprzez wykonanie analizy - zapisy z projektowania dotycz¹ce wyrobu/czêSci, R&R, badania niepoprawnoSci, liniowoSci i oceny stabil- - dokumenty dotycz¹ce zmian technicznych, które nie zo- noSci (MSA  por. element 8). sta³y jeszcze ujête w zapisach projektowych, ale w³¹czo- 17. Zapisy dotycz¹ce zgodnoSci z wymaganiami specy- ne do wyrobu, czêSci lub oprzyrz¹dowania, ficznymi klienta (CSR) - dowody uzyskania zatwierdzenia technicznego przez Dostawca musi posiadaæ zapisy Swiadcz¹ce o zgodnoSci ze klienta (jeSli jest to wymagane przez klienta). wszystkimi maj¹cymi zastosowanie specyficznymi wyma- Na wyjSciu uzyskuje siê zatwierdzenie, zatwierdzenie tym- ganiami klienta (Customer Specific Requirements  CSR). czasowe lub, w przypadku niespe³nienia wymagañ klienta, 18. Gwarancja Zg³oszenia CzêSci (PSW) odrzucenie przed³o¿onego PPAP. W przypadku spe³nienia wszystkich wymagañ PPAP i skom- pletowania wymaganych dowodów dla danego typu wyro- 6. Opracowanie PPAP  wymagane zasoby bu, dostawca wype³nia Gwarancjê Zg³oszenia Wyrobu (Part Submission Warrant  PSW), stanowi¹c¹ deklaracjê Elementy sk³adowe PPAP wymagaj¹ ró¿nej pracoch³onno- przed³o¿enia wyprodukowanych czêSci (a wiêc i procesu Sci w przygotowywaniu kolejnych dowodów. Wi¹¿¹ siê one produkcji) do zatwierdzenia. JeSli produkcja odbywaæ siê z zaanga¿owaniem okreSlonych zasobów ludzkich w sensie Strona 28 Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Procedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... Rys. 1. Algorytm postêpowania w przygotowywaniu dokumentacji PPAP poziom 3 pracy zespo³owej lub indywidualnej oraz w zakresie nie- przez producentów samochodów (Original Equipment Ma- zbêdnych kwalifikacji kadry. WiêkszoSæ zadañ zwi¹zanych nufacturer  OEM) w stosunku do swoich bezpoSrednich z przygotowaniem PPAP wymaga bardzo specjalistycznej dostawców (lub inaczej: dostawców I-go rzêdu, tzw. Tier 1 wiedzy oraz pracy zespo³owej. W tabeli 3 przedstawiono supplier), ale powszechnym sta³o siê, i¿ dostawcy I-go rzê- ocenê wymaganych zasobów niezbêdnych do przygotowa- du wdro¿yli egzekwowanie wymagañ PPAP wobec swoich nia dokumentacji PPAP, które w opinii autorów niniejszego dostawców (dostawców II-go rzêdu, tzw. Tier 2 supplier), artyku³u s¹ niezbêdne do uzyskania zatwierdzenia przed³o- a nawet mo¿na zaobserwowaæ trend stosowania wymagañ ¿onych dowodów. PPAP wobec dostawców ni¿szych rzêdów. Na ogó³ wiêk- szoSæ producentów OEM oraz ich dostawców (I-go rzêdu) 7. PPAP w obecnej praktyce przemys³owej w Polsce opisuje swoje specjalne wymagania proceduralne dla do- stawców w dedykowanych dokumentach o charakterze in- Standard zatwierdzania wyrobów przed rozpoczêciem pro- strukcji/podrêcznika, zwanych np. Ksiêga JakoSci Dostaw- dukcji seryjnej sta³ siê w ostatnim czasie procedur¹ obo- cy (Supplier Quality Manual). W dokumentach tych, wi¹zkowo stosowan¹ przez wszystkie firmy bran¿y samo- oprócz opisu ogólnych wymagañ dla dostawcy, zawarte zo- chodowej wobec swoich dostawców. Co wiêcej, uzyskanie staj¹ wytyczne dotycz¹ce przebiegu i wymagañ dla za- zatwierdzenia PPAP jest wymaganiem nie tylko stawianym twierdzania wyrobu do produkcji (PPAP). Bardzo czêsto Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Strona 29 Procedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... tacja PPAP i dowody przed³o¿e- nia s¹ zgodne z wymaganiami ostatniej edycji PPAP wg AIAG . Mo¿na równie¿ zaobserwowaæ trend, i¿ wymagania PPAP, które do tej pory SciSle zwi¹zane by³y wy³¹cznie z sektorem motoryza- cyjnym, zaczynaj¹ byæ stosowane w przedsiêbiorstwach reprezentu- j¹cych inne bran¿e. Dobrym przy- k³adem mo¿e byæ szwedzka firma Husqvarna, Swiatowy lider m.in. w produkcji maszyn dla ogrod- nictwa. Firma ta, Sladem bran¿y motoryzacyjnej, równie¿ opraco- wa³a podrêcznik dla dostawców The Quality Assurance Process for Suppliers to Husqvarna Gro- up [8], w którym swoje wymaga- nia odnoSnie PPAP dla dostaw- ców definiuje w sposób nastêpu- j¹cy:  Wszystkie dzia³alnoSci w PPAP musz¹ byæ wykonane przez dostawcê przed rozpoczêciem se- ryjnych dostaw do Husqvarna (...). Husqvarna zawsze wymaga od dostawcy, aby przedk³adaj¹c PPAP, wszystkie jego sk³adniki by³y wziête pod uwagê, zgodnie z przyjêtym poziomem przed³o¿e- nia (...). Poziom 3 przed³o¿enia PPAP powinien byæ przyjmowa- ny jako domySlny, o ile inaczej nie wyspecyfikowano w zamó- Tab. 3. Ocena zasobów potrzebnych dostawcy do skutecznego przygotowania PPAP wieniu . O rozwoju i wysokim poziomie procedur kwalifikacji nastêpuje wprost powo³anie siê na wymagania zawarte dostawców przez firmê Swiadczy fakt, i¿ w swoim podrêcz- w oryginalnym podrêczniku PPAP [3]. Podrêcznik ten, niku dla dostawców firma nie powo³uje siê na podrêcznik opracowany przez amerykañski przemys³ motoryzacyjny, referencyjny PPAP wg AIAG [3], lecz sama definiuje wyma- wydawany jest przez Automotive Industry Action Group gania PPAP dla dostawców, w tym poziomy przed³o¿enia (AIAG). Przyk³adem producenta OEM, który w sposób oraz wymagane dowody przed³o¿enia. Wyspecyfikowane bezpoSredni w swoich wytycznych dla dostawców I-go rzê- przez firmê wymagane dowody przed³o¿enia s¹ podobne do du, wymaga jego stosowania (niezale¿nie od wymogu cer- pozycji okreSlonych w PPAP wg AIAG [3], natomiast wpro- tyfikacji wg ISO/TS 16949 [1]), jest firma General Motors wadzono a¿ 7 mo¿liwych poziomów przed³o¿eñ. [5]. Przyk³adem dostawcy I-go rzêdu wymagaj¹cym od Kolejnym przyk³adem stosowania tej  dobrej praktyki za- swoich dostawców analogicznego podejScia, mog¹ byæ twierdzania wyrobów przed rozruchem produkcji wSród wymagania koncernu Magna, jednej z najwiêkszych korpo- firm spoza bran¿y motoryzacyjnej mo¿e byæ amerykañski racji dostarczaj¹cych wyroby do producentów samocho- koncern John Deere, znany m.in. jako producent maszyn dów. Jeden z oddzia³ów tej firmy (Magna Closures) produ- dla rolnictwa. Firma ta równie¿ opracowa³a podrêcznik dla kuj¹cy systemy zamkniêæ, w podrêczniku dla dostawców dostawców Supplier Quality Manual [9], w którym defi- zatytu³owanym Supplier Quality Manual & Requirements niuje swoje wymagania dotycz¹ce PPAP, powo³uj¹c siê na [6] przy definiowaniu wymagañ PPAP równie¿ powo³uje wymagania AIAG [3] oraz okreSlaj¹c drugi poziom przed- siê na podrêcznik AIAG [3]:  Dostawcy zobowi¹zani s¹, ³o¿enia PPAP jako domySlny. chyba ¿e Magna zarz¹dzi inaczej, do przedstawienia doku- mentacji PPAP poziom 3 w formie elektronicznej, zgodnie 8. Podsumowanie  refleksja koñcowa z informacjami zawartymi na stronie internetowej AIAG .  o przedk³adaniu Równie¿ globalny koncern TRW, produkuj¹cy m.in. syste- my bezpieczeñstwa, w swoim Global Supplier Quality Ma- Zatwierdzanie wyrobów przez klienta przed uruchomie- nual [7] poSwiêca rozdzia³ wytycznym PPAP, w którym niem produkcji seryjnej wg wytycznych PPAP sta³o siê okreSlono, ¿e  Dostawca powinien zapewniæ, ¿e dokumen- praktyk¹ powszechnie stosowan¹ ju¿ nie tylko w sektorze Strona 30 Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Procedura procesu zatwierdzania czêSci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoSci dostawców (SQA) ... motoryzacyjnym. PPAP mo¿na uznaæ za sprawdzon¹ [7] Global Supplier Quality Manual. TRW Automotive,  dobr¹ praktykê , której stosowanie zabezpiecza ju¿ na ver. G, April 2010. wstêpie uruchomienia produkcji interesy dostawcy i klienta, [8] The Quality Assurance Process for Suppliers to Hu- definiuj¹c  regu³y dostarczania wyrobu , wzorce wyrobów sqvarna Group. Rev. no 8, 2011. zgodnych oraz niejako tak¿e  wzorzec akceptowalnego pro- [9] Supplier Quality Manual. John Deere Standard. JDS- cesu dla dostawcy (jego przebiegu, zdolnoSci i metod nad- G223. Revised: 2009-03-12. zorowania) poprzez stosowanie narzêdzi wymaganych do przed³o¿enia, jak m.in. schemat blokowy procesu (flow PRODUCTION PART APPROVAL PROCESS (PPAP) chart), analizê FMEA, badania statystyczne zdolnoSci proce- AS A SUPPLIER QUALITY ASSURANCE STANDARD su produkcyjnego (SPC) i pomiarowego (MSA) czy definio- (SQA) FOR MANUFACTURING COMPANIES wanie Planów Kontroli. Uzgodnienie miêdzy klientem a do- stawc¹ obu  wzorców , zgodnie z metodologi¹ PPAP, mo¿- Key words: na uznaæ za kompleksowe zapewnienie jakoSci w procesie Production Part Approval Process (PPAP), flow chart, produkcyjnym, poprzez dzia³ania zapobiegawcze, wdra¿a- FMEA, control plan, MSA, SPC ne przed rozpoczêciem procesu produkcyjnego i urucho- mieniem dostaw do klienta. Abstract: Dlaczego do zapewnienia jakoSci nie wystarczaj¹ wymaga- It is a common knowledge, that quality of a manufactured nia dotycz¹ce dzia³añ zapobiegawczych, zawarte w normie product highly depends on quality of its components. This ISO 9001, której certyfikat ma najprawdopodobniej ka¿dy especially might be a problem, if a component comes from dostawca wymagaj¹cego klienta? Dlaczego klienci tworz¹ external supplier, whose processes are normally beyond our dostawcom tak rozbudowane i szczegó³owe zasady zapew- control. The paper addresses a procedure called PPAP (Pro- nienia jakoSci, jakim jest procedura PPAP? Dlaczego nawet duction Part Approval Process  abbreviation known from nie wystarczaj¹ wymagania dotycz¹ce dzia³añ zapobiegaw- Ford, Chrysler, General Motors manuals, issued by AIAG) czych i stosowania metod i narzêdzi jakoSci w bran¿y mo- which has been widely used in automotive industry to assu- toryzacyjnej (schemat blokowy, FMEA, MSA) zawarte re good quality deliveries from suppliers, beginning from w specyfikacji ISO/TS 16949 [1], wg której certyfikuj¹ siê early stage of cooperation, before start of production. PPAP standardowo dostawcy (ró¿nego rzêdu) w tej bran¿y? requirements are shown as a way customer and supplier Odpowiedzi na te pytania zapewne wi¹¿¹ siê z brakiem za- agrees upon not only product quality, but also upon manu- sobów u dostawców na ambitn¹ interpretacjê wymagañ facturing process, which must meet specified standards, set wy¿ej wymienionych dokumentów i adekwatne wdro¿enie by customer (e.g. documentation, records, capability, stabi- ambitnie zinterpretowanych wymagañ. Skutkuje to du¿ymi lity, confidence in measurements etc.). The paper includes kosztami jakoSci po stronie kosztów niezgodnoSci oraz nie- authors assessment of resources necessary for a supplier to wielkimi kosztami jakoSci po stronie dzia³añ zapobiegaw- provide in order to meet customer s PPAP requirements. czych. Procedura PPAP, dziêki szczegó³owym wymaga- Also, reasons and perspectives of PPAP development are niom, zmusza dostawcê do odwrócenia tej proporcji, co discussed, basing on documents proving PPAP  like prac- okazuje siê w d³ugoterminowym rozrachunku op³acalne tices noticeable in industries having little or nothing in zarówno dla klienta, jak i dla dostawcy. common with automotive industry. In conclusion, PPAP is Mo¿na zatem spodziewaæ siê dalszego rozwoju tego typu presented as a procedure imposed on suppliers by custo- specyficznych procedur, wobec braku skutecznoSci certy- mers, who, being well aware of weaknesses of certified fikowanych systemów zarz¹dzania jakoSci¹ w przedk³a- Quality Management Systems with respect to management daniu dzia³añ zapobiegawczych nad koryguj¹cymi. of preventive actions in supplier s manufacturing proces- ses, needs a strong proof that a supplier effectively introdu- Literatura: ced relevant preventive actions to a manufacturing process before it starts production of goods for a customer. [1] Systemy Zarz¹dzania JakoSci¹  Szczegó³owe wyma- gania w zakresie stosowania ISO 9001:2008 w pro- Dr in¿. Jan REWILAK dukcji seryjnej oraz produkcji czêSci zamiennych Katedra In¿ynierii Procesów Produkcyjnych w przemySle motoryzacyjnym. Specyfikacja technicz- Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji na ISO/TS 16949: 2009. Wydzia³ Mechaniczny [2] Advanced Product Quality Planning and Control Plan Politechnika Krakowska (APQP). Reference Manual. 2nd Edition. AIAG 2008. Al. Jana Paw³a II 37 [3] Production Part Approval Process (PPAP). Reference 31-864 Kraków Manual. 4th Editon. AIAG 2006. tel. 12 374 32 83 [4] Globalna baza danych materia³owych bran¿y motory- jr@tqm.pl zacyjnej  The International Material Data System. Dostêpny w Internecie: www.imdsystem.com. Mgr in¿. Tomasz TOKAJ [5] Global Supplier Quality Manual. GM 1927, Septem- PPUH Malbox ZPChr ber 2008. 32-300 Olkusz [6] Supplier Quality Manual & Requirements. Revision Osiek 212a 01-31-06-04. Magna Closures. t.tokaj@malbox.com.pl Zarz¹dzanie Przedsiêbiorstwem Nr 2 (2012) Strona 31

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
httpwww ein org plpodstronywydania42pdf02
httpwww ptmts org plengel kow 4 08
C20408 podstawy org UN, odruchy
anonymous ftp sites list org 7
httpwww wso wroc plimagesplikiwpikbnzn2011zn3201104grochowski
2 Formy org prawne cz2 14
kultura org Modele i teorie
diagnoza org wolters kluwer
nitrozoaminy w org czlowieka
httpwww itep?u plwydawnictwopirzeszyt742011rholownicki2020strefy
popr chemia pp jednofunkcyjne zw org

więcej podobnych podstron