��Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... Jan REWILAK, Tomasz TOKAJ PROCEDURA PROCESU ZATWIERDZANIA CZ�R
CI DO PRODUKCJI (PPAP) JAKO STANDARD ZAPEWNIENIA JAKOR
CI DOSTAWC�W (SQA) W PRZEDSI�BIORSTWACH PRODUKCYJNYCH 1. Warunek konieczny  jakoS
� dostawc�w Zapewnienia Dostaw). Ma on za zadanie nie tylko realiza- cj� planowych i systematycznych dzia�a� dla zapewnienia Zmiany, kt�re nieustannie zachodz� w gospodarce (techno- i sta�ej poprawy jakoS
ci dostaw materia��w i komponent�w logie, materia�y, metody zarz�dzania) powoduj� ci�g�y w toku produkcji, ale r�wnie�, a w�aS
ciwie przede wszyst- wzrost tempa walki konkurencyjnej. Sukces lub pora�ka kim, powinien w ramach dzia�a� zapobiegawczych zapew- przedsi�biorstwa w du�ej mierze zale�y od tempa wdra�a- ni� jakoS
� dostaw przed uruchomieniem produkcji seryjnej. nia i jakoS
ci produkt�w, kt�re z kolei zale�� przede wszyst- Poprzez systematyczn� wsp��prac� z dostawc� i wspiera- kim od jakoS
ci zarz�dzania firm�. Efektem tych zale�noS
ci nie dostawcy od pocz�tku projektu wdro�eniowego, s�u�by jest coraz wi�ksza popularnoS
� standaryzowanych syste- SQA powinny wymusza� i pomaga� dostawcy w prowa- m�w zarz�dzania jakoS
ci�, kt�rych wymagania, promowa- dzeniu prac wdro�eniowych zgodnie z ustalonymi standar- ne zasady, metody i narz�dzia zwi�kszaj� istotnie prawdo- dami. W bran�y motoryzacyjnej jednym z najbardziej po- podobie�stwo sprostania wymaganiom klient�w. wszechnych standard�w w tym zakresie jest ameryka�ski SkutecznoS
� i koszt spe�nienia wymaga� klient�w w istot- model procesowego podejS
cia przy wdra�aniu nowych pro- nym stopniu zale�y od jakoS
ci i koszt�w materia��w, kom- jekt�w, znany pod nazw� APQP (Advanced Product Quali- ponent�w i us�ug dostarczanych przez dostawc�w. W szcze- ty Planning [2]  Zaawansowane Planowanie JakoS
ci Wy- g�lnoS
ci zauwa�alne jest to w ga��ziach przemys�u charak- robu  koncepcja firm Chrysler LLC, Ford Motor Comp. teryzuj�cych si� produkcj� wieloseryjn� i wysokimi i General Motors Corp.). Przedstawiona we wspomnianym wymaganiami jakoS
ciowymi i logistycznymi, np. w prze- dokumencie metodologia zarz�dzania projektem wdro�e- myS
le motoryzacyjnym, w kt�rym znaczne skomplikowa- nia nowego wyrobu zawiera m.in. specyficzn� procedur� nie konstrukcji w po��czeniu z du�ym tempem wdra�ania procesu zatwierdzenia przez odbiorc� wyprodukowanych wyrob�w do produkcji (kt�rym nierzadko towarzysz� wy- przez dostawc� cz�S
ci. Procedura ta znana jest pod nazw� magania dostaw na czas Just in Time) wymuszaj� w�sk� PPAP (Production Part Approval Process [3]  Proces Za- specjalizacj� dostawc�w. Zakwalifikowani dostawcy, wraz twierdzania Cz�S
ci do Produkcji  tak�e koncepcja firm ze swoimi dostawcami, tworz� skomplikowany i trudny Chrysler LLC, Ford Motor Comp. i General Motors Corp.). w zarz�dzaniu �a�cuch dostaw. W bran�y motoryzacyjnej Jest ona standardowo wykorzystywana przez odbiorc�w oraz w bran�ach o podobnym charakterze (np. AGD) ja- jako wym�g wobec dostawcy, dotycz�cy przebiegu i doku- koS
� dostaw podzespo��w i komponent�w ma wi�c decy- mentacji walidacji jego procesu produkcji dla nowego wy- duj�cy wp�yw na jakoS
� wyrobu ko�cowego. robu lub w przypadku wprowadzania zmian dotycz�cych Metody zapewnienia jakoS
ci dostaw (i dostawc�w) podle- wyrobu lub procesu produkcji. Procedura PPAP znajduje gaj� od kilkunastu lat wyrax
nej standaryzacji. Jednym z wy- obecnie coraz szersze zastosowanie tak�e poza bran�� mo- maga� kwalifikacyjnych dla dostawc�w sta�o si� posiada- toryzacyjn�, z kt�rej pochodzi. Staje si� standardem w wie- nie certyfikowanego Systemu Zarz�dzania JakoS
ci� (SZJ), lu firmach produkcyjnych w zakresie zapewnienia jakoS
ci co najmniej ISO 9001, cz�sto jednak klient wymaga od do- dostaw i formu�owania wymaga� jakoS
ciowych stawianych stawcy wdro�enia i utrzymania bran�owego SZJ. W bran�y dostawcom, co jest przedmiotem niniejszego artyku�u. motoryzacyjnej oczekiwana jest certyfikacja na zgodnoS
� ISO/TS 16949 [1]. Zawarte w tym dokumencie wymaga- 2. PPAP jako standard zapewnienia jakoS
ci nia, dotycz�ce post�powania przy uruchamianiu nowych dla dostawc�w projekt�w (produkcji nowych wyrob�w), s� zbyt og�lne, aby zapewni� powtarzalnoS
� metod ich realizacji przez do- Procedura PPAP zawiera wytyczne dla dostawcy, dotycz�- stawc�. Odbiorcy zatem formu�uj� dostawcom wymagania ce zatwierdzenia przez organizacj� klienta wyrob�w wy- szczeg��owe, dotycz�ce sposob�w uzyskania i wykazania produkowanych przez dostawc�, jako dowodu zdolnoS
ci zgodnoS
ci z oczekiwaniami odbiorcy jeszcze przed przy- produkcyjnych dostawcy w zakresie jakoS
ci i wydajnoS
ci. st�pieniem do produkcji seryjnej, a nawet i pr�bnej. Egze- Uzyskanie zatwierdzenia PPAP przez klienta oznacza kwowanie tych wymaga� od dostawc�w jest na og�� zada- uznanie przez niego kompetencji dostawcy, kt�ry przedsta- niem, specjalnie w tym celu wydzielonych w strukturze wiaj�c klientowi wymagane przez PPAP dokumenty, do- odbiorcy, s�u�b (dzia��w/proces�w/specjalist�w) o nazwie wi�d�, �e wszystkie wymagania techniczne klienta s� pra- SQA (Supplier Quality Assurance). Funkcje SQA mo�e wid�owo rozumiane oraz b�d� realizowane przez organiza- sprawowa� jedna osoba (w Dziale JakoS
ci lub Dziale Zaku- cj� dostawcy w toku produkcji i realizacji dostaw. p�w), w du�ym przedsi�biorstwie funkcje te realizuje wy- Wym�g uzyskania zatwierdzenia PPAP ma zastosowanie dzielony w tym celu proces lub zesp�� (np. Dzia� JakoS
ci nie tylko do nowych wyrob�w (projekt�w), ale tak�e Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Strona 25 Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... w przypadku wprowadzania zmian w produkowanych ju� - nast�puje zmiana dostawcy lub podwykonawcy dla da- wyrobach lub zmian w metodach produkcji. Przygotowanie nego procesu, dokumentacji wymaganej przez PPAP wi��e si� z przepro- - wyr�b nie by� produkowany d�u�ej ni� 12 miesi�cy. wadzeniem szeregu dzia�a�, maj�cych na celu potwierdze- nie zdolnoS
ci dostawcy do spe�nienia wymaga� klienta. 3. Wymagania PPAP przy przedk�adaniu do klienta Podj�cie procedury PPAP przez dostawc� zako�czone jest przedstawieniem wymaganych dokument�w klientowi do Aby uzyska� zatwierdzenie PPAP, dostawca, zgodnie z [4], zatwierdzenia, co okreS
la si� mianem  przed�o�enia PPAP jest zobowi�zany przed�o�y� klientowi (lub udost�pni� na (PPAP submission [3]). jego ��danie) okreS
lone dowody swoich kompetencji Przed�o�enie PPAP jest wymagane, gdy: i zdolnoS
ci jako dostawcy. Wymagane do przed�o�enia do- - aktualnie produkowany wyr�b podlega modyfikacji kumenty i pr�bki wymieniono w tabeli 1. R�wnoczeS
nie (zmiana techniczna, np. materia�u, geometrii, sposobu okreS
lono dostawcom tzw.  poziomy przed�o�e� (submis- ��czenia), sion level), kt�rych wyb�r zale�y od wk�adu dostawcy - planuje si� zastosowanie nowych lub zmodyfikowanych w wyr�b klienta (m.in. wp�ywu wyrobu dostawcy na bez- narz�dzi, piecze�stwo i jakoS
� wyrobu klienta oraz odpowiedzialno- - stosowane maszyny lub oprzyrz�dowanie ulega ulepsze- S
ci za projektowanie wyrobu). Poziom przed�o�enia deter- niu lub przemieszczeniu (np. przeniesienie produkcji minuje zbi�r wymaganych dowod�w (element�w PPAP) mi�dzy dwoma lokalizacjami firmy), koniecznych do przed�o�enia klientowi. SpoS
r�d zdefinio- Tab. 1. Wymagania PPAP dla dostawc�w [3] Strona 26 Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... wanych w PPAP pi�ciu poziom�w przed�o�e�, domyS
lnie powinna by� wykonana zgodnie z wymaganiami klienta stosowanym (jeS
li klient nie okreS
li dostawcy inaczej) jest (np. zgodnie ze wskazan� przez niego procedur� FMEA). poziom trzeci, potocznie okreS
lany jako tzw. full PPAP. Analiza obowi�zkowo musi uwzgl�dnia� wszystkie w�aS
ci- woS
ci specjalne (krytyczne, kluczowe, funkcjonalne itp.) 4. Elementy PPAP wyrobu i procesu. 7. Plan Kontroli Poni�ej om�wiono og�lnie poszczeg�lne wymagania PPAP. Dostawca powinien opracowa� i utrzymywa� Plan Kontro- 1. Dane/zapisy z projektowania li, kt�ry okreS
la wszystkie metody przewidziane dla kon- Organizacja dostawcy musi posiada� wszystkie zapisy z pro- troli wyrobu i nadzorowania procesu. Plan Kontroli powi- jektowania wyrobu, w tym zapisy z projektowania kompo- nien by� zgodny z ewentualnymi wymaganiami specyficz- nent�w. Tam gdzie zapis jest w formie elektronicznej (np. nymi klienta, mo�e podlega� zatwierdzeniu przez klienta. dane CAD/CAM), nale�y sporz�dzi� wersj� drukowan� (np. 8. Analizy zdolnoS
ci system�w pomiarowych schemat, lista, wizualizacja lub rysunek opracowany wg za- Organizacja dostawcy musi wykona� i udokumentowa� ba- sad tolerowania i wymiarowania geometrycznego  GD&T) dania zdolnoS
ci system�w pomiarowych (MSA  Measure- w celu identyfikacji wymiar�w i udokumentowania wykona- ment System Analysis) dla metod kontroli wyrobu/nadzoru nych pomiar�w (nie dotyczy materia��w bezpostaciowych). procesu przewidzianych w Planie Kontroli. Badania mog� Dane/zapisy z projektowania powinny wskazywa� numer/y dotyczy�: powtarzalnoS
ci i odtwarzalnoS
ci (R&R), niepo- cz�S
ci oraz bie��cy poziom zmian konstrukcyjnych. Ka�dy prawnoS
ci (b��du systematycznego), liniowoS
ci, stabilno- wyr�b i jego cz�S
� powinien mie� tylko jeden zbi�r danych/ S
ci system�w pomiarowych (lub kontrolnych). Wym�g do- zapis�w z projektowania, ewentualnie powo�uj�cy si� i w��- tyczy wszystkich przyrz�d�w pomiarowych (i kontrol- czaj�cy w ten zbi�r inne dokumenty. JednoczeS
nie jeden nych) nowych lub zmodyfikowanych. Wym�g nie dotyczy zbi�r danych/zapis�w z projektowania mo�e obejmowa� metod bada� materia��w bezpostaciowych (wymagane wi�cej ni� jeden wyr�b, jego konfiguracje i cz�S
ci sk�adowe. uzgodnienie z klientem). Dane/zapisy z projektowania powinny tak�e obejmowa� 9. Wyniki pomiar�w geometrycznych specyfikacje materia�owe (rodzaj, sk�ad chemiczny), do- Dostawca musi przed�o�y� dowody, i� weryfikacje wymia- wodz�ce zgodnoS
� ze specyficznymi wymaganiami klienta rowe wyrobu i komponent�w, wymagane zgodnie z zapisami (patrz te�: element 17). Wymagania PPAP zalecaj� skorzy- projektowymi oraz Planem Kontroli, zosta�y przeprowadzo- stanie w tym celu z globalnej bazy danych materia�owych ne, a wyniki pomiar�w wskazuj� na zgodnoS
� z okreS
lonymi IMDS (International Materials Data System [4]). W wy- wymogami geometrycznymi. tycznych PPAP dotycz�cych opracowywania specyfikacji 10. Wyniki bada� materia�owych i funkcjonalnych materia�owych znajduj� si� ponadto szczeg��owe zalecenia Dostawca musi posiada� i przed�o�y� zapisy dotycz�ce ba- dotycz�ce materia��w polimerowych (odwo�ania do sto- da� materia�owych (fizycznych, chemicznych) i/lub wyni- sownych norm ISO). k�w test�w funkcjonalnych/eksploatacyjnych, zgodnie 2. Dokumenty dotycz�ce zmian technicznych, jeS
li tako- z wymaganiami projektowymi lub Planem Kontroli. we wyst�puj� 11. Wst�pne badania procesu Nale�y posiada� (i przed�o�y�) wszelkie autoryzowane do- Organizacja dostawcy jest zobowi�zana przeprowadzi� kumenty dotycz�ce zmiany technicznej, nieuwzgl�dnione wst�pne badania zdolnoS
ci procesu produkcyjnego. Dla w zapisach projektowych, ale w��czone do wyrobu lub wszystkich w�aS
ciwoS
ci specjalnych (krytycznych, kluczo- oprzyrz�dowania. wych, funkcjonalnych itp.) okreS
lonych przez klienta oraz 3. Zatwierdzenie techniczne klienta, jeS
li jest wymagane dostawc� (lub te� innych w�aS
ciwoS
ci wskazanych przez Organizacja winna posiada� udokumentowane zatwierdze- klienta) nale�y wykaza� wst�pn� zdolnoS
� procesu w opar- nie techniczne zapis�w projektowych (rysunek, inne specy- ciu o wyniki pomiar�w (nie kontroli alternatywnych). Wy- fikacje) przez klienta. b�r wskax
nik�w i wymagania dla zdolnoS
ci (Cpk, Ppk) po- 4. FMEA konstrukcji winny by� uzgodnione z klientem. Do wst�pnej oceny sta- Organizacja dostawcy, w przypadku gdy jest odpowiedzial- bilnoS
ci i zdolnoS
ci procesu powinny by� u�yte karty na za projekt wyrobu, musi posiada� udokumentowane kontrolne XS
r-R lub inne (za zgod� klienta), np. X-mR. FMEA Konstrukcji (DFMEA) dla wyrobu i jego kompo- Kryteria akceptacji procesu pokazano tabeli 2. nent�w. 5. Schemat przebiegu procesu Dostawca powinien posiada� i przedstawi� schemat przebiegu procesu produkcyjnego (flow chart). Wyb�r formatu schematu przebie- gu procesu le�y w gestii dostawcy. Powinien on okreS
la� etapy procesu produkcyjnego i kolej- noS
� operacji oraz pokaza� przypisanie wyma- ga� klienta do poszczeg�lnych etap�w/operacji procesu produkcyjnego. 6. FMEA procesu Dostawca jest zobowi�zany wykaza� si� udo- Tab. 2. Wymagania PPAP dla wst�pnej zdolnoS
ci procesu [3] kumentowan� analiz� FMEA Procesu. Analiza Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Strona 27 Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... 12. Dokumentacja kwalifikowanego laboratorium b�dzie r�wnolegle z u�yciem kilku linii/maszyn/narz�dzi Organizacja dostawcy musi przedstawi� dowody, �e kon- (np. form) produkcyjnych, w�wczas w ramach PSW nale�y trole i badania dla potrzeb PPAP by�y przeprowadzane uwzgl�dni� wyniki pomiar�w geometrycznych (PPAP ele- przez kwalifikowane laboratorium (wewn�trzne lub ze- ment 9) dla ka�dej linii/maszyny/narz�dzia (np. formy). wn�trzne). Laboratorium musi wykaza� zakres i kwalifika- Wytyczne PPAP w opisie PSW podaj� szczeg��owe wyma- cje odpowiednie dla typ�w pomiar�w lub bada� wykona- gania dotycz�ce sposobu okreS
lenia masy przedk�adanego nych dla potrzeb przed�o�enia PPAP. W przypadku anga�o- wyrobu. wania laboratorium zewn�trznego dostawca powinien W przypadku materia��w bezpostaciowych, zgodnoS
� ze dostarczy� wyniki pomiar�w/bada� w oryginalnym forma- specyficznymi wymaganiami klienta nale�y udokumento- cie stosowanym przez laboratorium (papier firmowy, ra- wa� w postaci odpowiedniej listy kontrolnej rekomendo- porty wynik�w), zawieraj�cym dane identyfikacyjne labo- wanej dla tego typu materia��w w wytycznych PPAP. ratorium, dat� pomiar�w/bada� oraz u�yte wzorce. Po skompletowaniu wymaganych przez klienta dowod�w 13. Raport Zatwierdzenia Wygl�du (AAR) zostaj� one przed�o�one do akceptacji. Wynikiem jest Dostawca powinien przed�o�y� tzw. Raport Zatwierdzenia otrzymanie statusu PPAP od klienta: Wygl�du (Appearance Approval Report  AAR), jeS
li w za- A. Zatwierdzenie pisach projektu znajduj� si� wymogi dotycz�ce wygl�du Wskazuje na to, i� wyr�b lub materia�, w��czaj�c w to wszyst- wyrobu lub jego cz�S
ci (kolor, faktura, ziarnistoS
� itp.). kie komponenty, spe�nia wszystkie wymagania klienta. Do- Raport AAR musi towarzyszy� Gwarancji Zg�oszenia Cz�- stawca jest upowa�niony do rozpocz�cia produkcji seryjnej. S
ci (Part Submission Warranty  PSW; por. element 18). B. Zatwierdzenie tymczasowe 14. Pr�bka wyrobu Zezwala na wysy�k� wyrob�w lub materia�u do klienta na Dostawca jest zobowi�zany dostarczy� pr�bk� wyrobu. jego zapotrzebowanie produkcyjne w ograniczonym zakre- 15. Wzorzec odniesienia sie (czas lub iloS
�). Zatwierdzenie tymczasowe jest przy- Organizacja musi zachowa� wzorzec/pr�bk� wzorcow� znawane, gdy: wyrobu przez okres wymagany do zatwierdzenia cz�S
ci do - w dokumentacji PPAP zosta�y wyrax
nie zidentyfikowa- produkcji lub do czasu wykonania i zatwierdzenia nowej ne niezgodnoS
ci, pr�bki wzorcowej przez klienta lub do czasu zako�czenia - przygotowano i uzgodniono z klientem odpowiedni plan jej wykorzystywania jako wzorca dla cel�w kontrolnych dzia�a� koryguj�cych. (por�wnawczych). Wzorzec odniesienia powinien obejmo- C. Odrzucenie wa� wszystkie komponenty i dopuszczalne warianty wyko- Przed�o�enie PPAP nie spe�nia wymaga� klienta, co stwier- nania (narz�dzia, technologie) oraz posiada� dow�d za- dzono w oparciu o pr�bk� i parti� produkcyjn�, z kt�rej j� twierdzenia przez klienta. W przypadkach szczeg�lnych pobrano i/lub w oparciu o przedstawion� dokumentacj�. (zmiana w�aS
ciwoS
ci w czasie, trudnoS
� przechowywania, W takich przypadkach proces produkcji i/lub przed�o�ona materia�y bezpostaciowe) wymagane jest uzgodnienie wy- dokumentacja musz� by� skorygowane do uzyskania spe�- maga� z klientem. nienia wymaga� klienta. Kolejne przed�o�enie musi uzy- 16. Kontrolne S
rodki pomocnicze ska� zatwierdzenie przed wysy�k� produkowanych wyro- Na ��danie klienta, dostawca musi przedstawi�, w chwili b�w do klienta. przed�o�enia PPAP, wszelkie pomocnicze S
rodki kontrolne (checking aids) zwi�zane z monta�em wyrobu lub jego 5. Przygotowanie PPAP w uj�ciu procesowym komponentami. Dostawca musi zaS
wiadczy�, �e wszystkie funkcje i w�aS
ciwoS
ci S
rodka kontrolnego odpowiadaj� Rysunek 1. przedstawia Algorytm post�powania w przygo- wymaganiom wymiarowym cz�S
ci, w��cznie z uwzgl�d- towywaniu dokumentacji PPAP poziom 3. nieniem ewentualnych zmian konstrukcyjnych wprowa- Poni�ej zaproponowano opis wymaganych w ramach PPAP dzonych do wyrobu. Dostawca ma tak�e zapewni� prewen- dzia�a� w postaci schematu blokowego dla przypadku cyjne utrzymanie sprawnoS
ci wszystkich pomocniczych przed�o�enia na poziomie 3 (tzw. full PPAP). S
rodk�w kontrolnych przez ca�y czas produkcji wyrobu Jako dane wejS
ciowe niezb�dne s�: oraz potwierdzi� ich zdolnoS
�, poprzez wykonanie analizy - zapisy z projektowania dotycz�ce wyrobu/cz�S
ci, R&R, badania niepoprawnoS
ci, liniowoS
ci i oceny stabil- - dokumenty dotycz�ce zmian technicznych, kt�re nie zo- noS
ci (MSA  por. element 8). sta�y jeszcze uj�te w zapisach projektowych, ale w��czo- 17. Zapisy dotycz�ce zgodnoS
ci z wymaganiami specy- ne do wyrobu, cz�S
ci lub oprzyrz�dowania, ficznymi klienta (CSR) - dowody uzyskania zatwierdzenia technicznego przez Dostawca musi posiada� zapisy S
wiadcz�ce o zgodnoS
ci ze klienta (jeS
li jest to wymagane przez klienta). wszystkimi maj�cymi zastosowanie specyficznymi wyma- Na wyjS
ciu uzyskuje si� zatwierdzenie, zatwierdzenie tym- ganiami klienta (Customer Specific Requirements  CSR). czasowe lub, w przypadku niespe�nienia wymaga� klienta, 18. Gwarancja Zg�oszenia Cz�S
ci (PSW) odrzucenie przed�o�onego PPAP. W przypadku spe�nienia wszystkich wymaga� PPAP i skom- pletowania wymaganych dowod�w dla danego typu wyro- 6. Opracowanie PPAP  wymagane zasoby bu, dostawca wype�nia Gwarancj� Zg�oszenia Wyrobu (Part Submission Warrant  PSW), stanowi�c� deklaracj� Elementy sk�adowe PPAP wymagaj� r��nej pracoch�onno- przed�o�enia wyprodukowanych cz�S
ci (a wi�c i procesu S
ci w przygotowywaniu kolejnych dowod�w. Wi��� si� one produkcji) do zatwierdzenia. JeS
li produkcja odbywa� si� z zaanga�owaniem okreS
lonych zasob�w ludzkich w sensie Strona 28 Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... Rys. 1. Algorytm post�powania w przygotowywaniu dokumentacji PPAP poziom 3 pracy zespo�owej lub indywidualnej oraz w zakresie nie- przez producent�w samochod�w (Original Equipment Ma- zb�dnych kwalifikacji kadry. Wi�kszoS
� zada� zwi�zanych nufacturer  OEM) w stosunku do swoich bezpoS
rednich z przygotowaniem PPAP wymaga bardzo specjalistycznej dostawc�w (lub inaczej: dostawc�w I-go rz�du, tzw. Tier 1 wiedzy oraz pracy zespo�owej. W tabeli 3 przedstawiono supplier), ale powszechnym sta�o si�, i� dostawcy I-go rz�- ocen� wymaganych zasob�w niezb�dnych do przygotowa- du wdro�yli egzekwowanie wymaga� PPAP wobec swoich nia dokumentacji PPAP, kt�re w opinii autor�w niniejszego dostawc�w (dostawc�w II-go rz�du, tzw. Tier 2 supplier), artyku�u s� niezb�dne do uzyskania zatwierdzenia przed�o- a nawet mo�na zaobserwowa� trend stosowania wymaga� �onych dowod�w. PPAP wobec dostawc�w ni�szych rz�d�w. Na og�� wi�k- szoS
� producent�w OEM oraz ich dostawc�w (I-go rz�du) 7. PPAP w obecnej praktyce przemys�owej w Polsce opisuje swoje specjalne wymagania proceduralne dla do- stawc�w w dedykowanych dokumentach o charakterze in- Standard zatwierdzania wyrob�w przed rozpocz�ciem pro- strukcji/podr�cznika, zwanych np. Ksi�ga JakoS
ci Dostaw- dukcji seryjnej sta� si� w ostatnim czasie procedur� obo- cy (Supplier Quality Manual). W dokumentach tych, wi�zkowo stosowan� przez wszystkie firmy bran�y samo- opr�cz opisu og�lnych wymaga� dla dostawcy, zawarte zo- chodowej wobec swoich dostawc�w. Co wi�cej, uzyskanie staj� wytyczne dotycz�ce przebiegu i wymaga� dla za- zatwierdzenia PPAP jest wymaganiem nie tylko stawianym twierdzania wyrobu do produkcji (PPAP). Bardzo cz�sto Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Strona 29 Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... tacja PPAP i dowody przed�o�e- nia s� zgodne z wymaganiami ostatniej edycji PPAP wg AIAG . Mo�na r�wnie� zaobserwowa� trend, i� wymagania PPAP, kt�re do tej pory S
ciS
le zwi�zane by�y wy��cznie z sektorem motoryza- cyjnym, zaczynaj� by� stosowane w przedsi�biorstwach reprezentu- j�cych inne bran�e. Dobrym przy- k�adem mo�e by� szwedzka firma Husqvarna, S
wiatowy lider m.in. w produkcji maszyn dla ogrod- nictwa. Firma ta, S
ladem bran�y motoryzacyjnej, r�wnie� opraco- wa�a podr�cznik dla dostawc�w The Quality Assurance Process for Suppliers to Husqvarna Gro- up [8], w kt�rym swoje wymaga- nia odnoS
nie PPAP dla dostaw- c�w definiuje w spos�b nast�pu- j�cy:  Wszystkie dzia�alnoS
ci w PPAP musz� by� wykonane przez dostawc� przed rozpocz�ciem se- ryjnych dostaw do Husqvarna (...). Husqvarna zawsze wymaga od dostawcy, aby przedk�adaj�c PPAP, wszystkie jego sk�adniki by�y wzi�te pod uwag�, zgodnie z przyj�tym poziomem przed�o�e- nia (...). Poziom 3 przed�o�enia PPAP powinien by� przyjmowa- ny jako domyS
lny, o ile inaczej nie wyspecyfikowano w zam�- Tab. 3. Ocena zasob�w potrzebnych dostawcy do skutecznego przygotowania PPAP wieniu . O rozwoju i wysokim poziomie procedur kwalifikacji nast�puje wprost powo�anie si� na wymagania zawarte dostawc�w przez firm� S
wiadczy fakt, i� w swoim podr�cz- w oryginalnym podr�czniku PPAP [3]. Podr�cznik ten, niku dla dostawc�w firma nie powo�uje si� na podr�cznik opracowany przez ameryka�ski przemys� motoryzacyjny, referencyjny PPAP wg AIAG [3], lecz sama definiuje wyma- wydawany jest przez Automotive Industry Action Group gania PPAP dla dostawc�w, w tym poziomy przed�o�enia (AIAG). Przyk�adem producenta OEM, kt�ry w spos�b oraz wymagane dowody przed�o�enia. Wyspecyfikowane bezpoS
redni w swoich wytycznych dla dostawc�w I-go rz�- przez firm� wymagane dowody przed�o�enia s� podobne do du, wymaga jego stosowania (niezale�nie od wymogu cer- pozycji okreS
lonych w PPAP wg AIAG [3], natomiast wpro- tyfikacji wg ISO/TS 16949 [1]), jest firma General Motors wadzono a� 7 mo�liwych poziom�w przed�o�e�. [5]. Przyk�adem dostawcy I-go rz�du wymagaj�cym od Kolejnym przyk�adem stosowania tej  dobrej praktyki za- swoich dostawc�w analogicznego podejS
cia, mog� by� twierdzania wyrob�w przed rozruchem produkcji wS
r�d wymagania koncernu Magna, jednej z najwi�kszych korpo- firm spoza bran�y motoryzacyjnej mo�e by� ameryka�ski racji dostarczaj�cych wyroby do producent�w samocho- koncern John Deere, znany m.in. jako producent maszyn d�w. Jeden z oddzia��w tej firmy (Magna Closures) produ- dla rolnictwa. Firma ta r�wnie� opracowa�a podr�cznik dla kuj�cy systemy zamkni��, w podr�czniku dla dostawc�w dostawc�w Supplier Quality Manual [9], w kt�rym defi- zatytu�owanym Supplier Quality Manual & Requirements niuje swoje wymagania dotycz�ce PPAP, powo�uj�c si� na [6] przy definiowaniu wymaga� PPAP r�wnie� powo�uje wymagania AIAG [3] oraz okreS
laj�c drugi poziom przed- si� na podr�cznik AIAG [3]:  Dostawcy zobowi�zani s�, �o�enia PPAP jako domyS
lny. chyba �e Magna zarz�dzi inaczej, do przedstawienia doku- mentacji PPAP poziom 3 w formie elektronicznej, zgodnie 8. Podsumowanie  refleksja ko�cowa z informacjami zawartymi na stronie internetowej AIAG .  o przedk�adaniu R�wnie� globalny koncern TRW, produkuj�cy m.in. syste- my bezpiecze�stwa, w swoim Global Supplier Quality Ma- Zatwierdzanie wyrob�w przez klienta przed uruchomie- nual [7] poS
wi�ca rozdzia� wytycznym PPAP, w kt�rym niem produkcji seryjnej wg wytycznych PPAP sta�o si� okreS
lono, �e  Dostawca powinien zapewni�, �e dokumen- praktyk� powszechnie stosowan� ju� nie tylko w sektorze Strona 30 Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Procedura procesu zatwierdzania cz�S
ci do produkcji (PPAP) jako standard zapewnienia jakoS
ci dostawc�w (SQA) ... motoryzacyjnym. PPAP mo�na uzna� za sprawdzon� [7] Global Supplier Quality Manual. TRW Automotive,  dobr� praktyk� , kt�rej stosowanie zabezpiecza ju� na ver. G, April 2010. wst�pie uruchomienia produkcji interesy dostawcy i klienta, [8] The Quality Assurance Process for Suppliers to Hu- definiuj�c  regu�y dostarczania wyrobu , wzorce wyrob�w sqvarna Group. Rev. no 8, 2011. zgodnych oraz niejako tak�e  wzorzec akceptowalnego pro- [9] Supplier Quality Manual. John Deere Standard. JDS- cesu dla dostawcy (jego przebiegu, zdolnoS
ci i metod nad- G223. Revised: 2009-03-12. zorowania) poprzez stosowanie narz�dzi wymaganych do przed�o�enia, jak m.in. schemat blokowy procesu (flow PRODUCTION PART APPROVAL PROCESS (PPAP) chart), analiz� FMEA, badania statystyczne zdolnoS
ci proce- AS A SUPPLIER QUALITY ASSURANCE STANDARD su produkcyjnego (SPC) i pomiarowego (MSA) czy definio- (SQA) FOR MANUFACTURING COMPANIES wanie Plan�w Kontroli. Uzgodnienie mi�dzy klientem a do- stawc� obu  wzorc�w , zgodnie z metodologi� PPAP, mo�- Key words: na uzna� za kompleksowe zapewnienie jakoS
ci w procesie Production Part Approval Process (PPAP), flow chart, produkcyjnym, poprzez dzia�ania zapobiegawcze, wdra�a- FMEA, control plan, MSA, SPC ne przed rozpocz�ciem procesu produkcyjnego i urucho- mieniem dostaw do klienta. Abstract: Dlaczego do zapewnienia jakoS
ci nie wystarczaj� wymaga- It is a common knowledge, that quality of a manufactured nia dotycz�ce dzia�a� zapobiegawczych, zawarte w normie product highly depends on quality of its components. This ISO 9001, kt�rej certyfikat ma najprawdopodobniej ka�dy especially might be a problem, if a component comes from dostawca wymagaj�cego klienta? Dlaczego klienci tworz� external supplier, whose processes are normally beyond our dostawcom tak rozbudowane i szczeg��owe zasady zapew- control. The paper addresses a procedure called PPAP (Pro- nienia jakoS
ci, jakim jest procedura PPAP? Dlaczego nawet duction Part Approval Process  abbreviation known from nie wystarczaj� wymagania dotycz�ce dzia�a� zapobiegaw- Ford, Chrysler, General Motors manuals, issued by AIAG) czych i stosowania metod i narz�dzi jakoS
ci w bran�y mo- which has been widely used in automotive industry to assu- toryzacyjnej (schemat blokowy, FMEA, MSA) zawarte re good quality deliveries from suppliers, beginning from w specyfikacji ISO/TS 16949 [1], wg kt�rej certyfikuj� si� early stage of cooperation, before start of production. PPAP standardowo dostawcy (r��nego rz�du) w tej bran�y? requirements are shown as a way customer and supplier Odpowiedzi na te pytania zapewne wi��� si� z brakiem za- agrees upon not only product quality, but also upon manu- sob�w u dostawc�w na ambitn� interpretacj� wymaga� facturing process, which must meet specified standards, set wy�ej wymienionych dokument�w i adekwatne wdro�enie by customer (e.g. documentation, records, capability, stabi- ambitnie zinterpretowanych wymaga�. Skutkuje to du�ymi lity, confidence in measurements etc.). The paper includes kosztami jakoS
ci po stronie koszt�w niezgodnoS
ci oraz nie- authors assessment of resources necessary for a supplier to wielkimi kosztami jakoS
ci po stronie dzia�a� zapobiegaw- provide in order to meet customer s PPAP requirements. czych. Procedura PPAP, dzi�ki szczeg��owym wymaga- Also, reasons and perspectives of PPAP development are niom, zmusza dostawc� do odwr�cenia tej proporcji, co discussed, basing on documents proving PPAP  like prac- okazuje si� w d�ugoterminowym rozrachunku op�acalne tices noticeable in industries having little or nothing in zar�wno dla klienta, jak i dla dostawcy. common with automotive industry. In conclusion, PPAP is Mo�na zatem spodziewa� si� dalszego rozwoju tego typu presented as a procedure imposed on suppliers by custo- specyficznych procedur, wobec braku skutecznoS
ci certy- mers, who, being well aware of weaknesses of certified fikowanych system�w zarz�dzania jakoS
ci� w przedk�a- Quality Management Systems with respect to management daniu dzia�a� zapobiegawczych nad koryguj�cymi. of preventive actions in supplier s manufacturing proces- ses, needs a strong proof that a supplier effectively introdu- Literatura: ced relevant preventive actions to a manufacturing process before it starts production of goods for a customer. [1] Systemy Zarz�dzania JakoS
ci�  Szczeg��owe wyma- gania w zakresie stosowania ISO 9001:2008 w pro- Dr in�. Jan REWILAK dukcji seryjnej oraz produkcji cz�S
ci zamiennych Katedra In�ynierii Proces�w Produkcyjnych w przemyS
le motoryzacyjnym. Specyfikacja technicz- Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji na ISO/TS 16949: 2009. Wydzia� Mechaniczny [2] Advanced Product Quality Planning and Control Plan Politechnika Krakowska (APQP). Reference Manual. 2nd Edition. AIAG 2008. Al. Jana Paw�a II 37 [3] Production Part Approval Process (PPAP). Reference 31-864 Krak�w Manual. 4th Editon. AIAG 2006. tel. [phone] [4] Globalna baza danych materia�owych bran�y motory- [e-mail] zacyjnej  The International Material Data System. Dost�pny w Internecie: www.imdsystem.com. Mgr in�. Tomasz TOKAJ [5] Global Supplier Quality Manual. GM 1927, Septem- PPUH Malbox ZPChr ber 2008. 32-300 Olkusz [6] Supplier Quality Manual & Requirements. Revision Osiek 212a 01-31-06-04. Magna Closures. [e-mail] Zarz�dzanie Przedsi�biorstwem Nr 2 (2012) Strona 31