plik


ÿþdysleksja Miejsce na naklejk´ z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM BIOLOGIA LISTOPAD ROK 2008 POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 150 minut Instrukcja dla zdajàcego 1. Sprawdê, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron (zadania 1 27). Ewentualny brak zg"oÊ przewodniczàcemu zespo"u nadzorujàcego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz czytelnie w miejscu na to przeznaczo- nym przy kaÝdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. UÝywaj d"ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie uÝywaj korektora, a b"´dne zapisy wyraênie przekreÊl. 5. Pami´taj, Ýe zapisy w brudnopisie nie podlegajà ocenie. 6. Podczas egzaminu moÝesz korzystaç linijki. Úyczymy powodzenia! Za rozwiàzanie wszystkich zada’ moÝna otrzymaç "àcznie 60 punktów. (Wpisuje zdajàcy przed rozpocz´ciem pracy). KOD ZDAJÑCEGO PESEL ZDAJÑCEGO Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w ca"oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zada’ przez dyrektorów szkó" bioràcych udzia" w programie Próbna Matura z OPERONEM. 2 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 1. (1 pkt) B"ony retikulum endoplazmatycznego (RE) tworzà trójwymiarowy system kanalików i p´cherzyków, dzi´ki czemu zwi´kszona jest powierzchnia wewn´trzna komórki, a cytozol podzielony na wiele przedzia"ów. W zaleÝnoÊci od budowy i pe"nionej funkcji retikulum endoplazmatyczne dzieli si´ na szorstkie i g"adkie. RE szorstkie pokryte jest rybosomami, których brak jest w RE g"adkim. WyjaÊnij, podajàc jeden przyk"ad, dlaczego RE szorstkie jest dobrze rozwini´te w komórkach, których aktywnoÊç biochemiczna skierowana jest na syntez´ bia"ek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 2. (2 pkt) Enzymy wp"ywajà na znaczne przyspieszenie pr´dkoÊci przebiegu reakcji. Wynika to g"ównie ze zdolnoÊci enzymów do bardzo dok"adnego rozpoznawania substratów. Zasadniczo dany rodzaj enzy- mu przeprowadza tylko jeden rodzaj reakcji. Na schemacie przedstawiono przebieg reakcji enzymatycznej. enzym przed enzym po reakcjà reakcji centrum aktywne kataliza substrat produkt SUBSTRAT + ENZYM KOMPLEKS E-S ENZYM + PRODUKT Podaj dwie dowolne cechy enzymów umoÝliwiajàce im przeprowadzanie przedstawionej reakcji enzymatycznej. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 3. (3 pkt) Pierwiastki wyst´pujà w organizmie cz"owieka w róÝnej iloÊci, dlatego grupuje si´ je odpowiednio jako makroelementy lub mikroelementy. W tabeli zamieszczono objawy niedoboru wybranych pier- wiastków dla organizmu cz"owieka. Uzupe"nij wolne miejsca w tabeli. Nazwa grupy Objawy niedoboru Nr Nazwa pierwiastka pierwiastków pierwiastka w organizmie "amliwoÊç koÊci, choroby z´bów, 1. krzywica powolne gojenie si´ ran, choroby 2. skóry, "amliwoÊç w"osów i paznokci anemia, os"abienie, arytmia serca, 3. zak"ócenie oddychania 3 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 4. (2 pkt) Fotosyntez´ przeprowadzajà fotoautotrofy, które majà zdolnoÊç w"àczania dwutlenku w´gla we w"a- sne zwiàzki organiczne przy wykorzystaniu energii Êwietlnej. Równanie ogólne fotosyntezy przedsta- wia nast´pujàcy zapis: > 6 H2O + 6 CO2 + ENERGIA ÂWIETLNA  C6H12O6 +6 O2 Jednak niektóre fotoautotrofy potrafià przeprowadzaç syntez´ organicznà w warunkach beztleno- wych, wykorzystujàc nie wod´, lecz inny zredukowany zwiàzek nieorganiczny. Zapisz w formie ogólnego równania przebieg fotosyntezy, wiedzàc, Ýe wykorzystano do niego H2S zamiast wody. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 5. (3 pkt) Rysunek przedstawia budow´ filamentów aktynowych i miozynowych oraz schemat ich u"oÝenia w czasie rozkurczu i skurczu. Rozkurcz pràÝek I pràÝek A Z pràÝek H Z Z sarkomer Skurcz Z ZZ czàsteczki aktyny filament aktynowy g"owa filament miozynowy miozyny czàsteczki miozyny filament aktynowy Przeanalizuj rysunek, a nast´pnie opisz mechanizm skurczu komórki mi´Ênia poprzecznie pràÝ- kowanego oraz wyjaÊnij poj´cie  sarkomer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sarkomer  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 6. (3 pkt) W korze pó"kul mózgowych cz"owieka znajdujà si´ róÝnego rodzaju oÊrodki nerwowe, rozmieszczo- ne w p"atach: czo"owym, ciemieniowym, skroniowym, potylicznym. Skonstruuj tabel´ i przyporzàdkuj odpowiednim p"atom nast´pujàce oÊrodki: dotyku, smaku, s"uchowe, wzroku, ruchowe, kojarzeniowe. Zadanie 7. (2 pkt) Jelito grube stanowi ko’cowy odcinek przewodu pokarmowego. Wi´kszoÊç roz"oÝonych substancji pokarmowych zostaje wch"oni´ta do krwi i limfy z jelita cienkiego. W jelicie grubym juÝ nie zacho- dzà procesy trawienne. Podaj dwa przyk"ady funkcji jelita grubego w przewodzie pokarmowym cz"owieka. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 8. (2 pkt) Zaparcia naleÝà do przykrych dolegliwoÊci. Przyczyny zaparç mogà byç róÝne, jednak najcz´stszà jest stosowanie nieodpowiedniej diety. Podaj przyk"ad sk"adnika pokarmu, który móg"by zmniejszyç omawiane dolegliwoÊci. Swój wy- bór uzasadnij jednym argumentem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 9. (2 pkt) Wydzielanie hormonów Ýe’skich zmienia si´ w charakterystyczny, cykliczny sposób, którego prze- jawem jest cykl menstruacyjny, powtarzajàcy si´ od okresu dojrzewania do menopauzy. Rysunek przedstawia poziom hormonów podczas przeci´tnego cyklu menstruacyjnego. FAZA PRZEDOWULACYJNA FAZA POOWULACYJNA K O R W W hormon luteinizujàcy U A L W hormon I A folikulotropowy E C estrogeny N J I A E progesteron (hormon cia"ka Ýó"tego) 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 dni cyklu Opisz zmiany poziomu progesteronu w cyklu menstruacyjnym oraz ich skutki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 10. (2 pkt) Na schemacie podano prawid"owe wyniki badania moczu. Barwa  s"omkowa lub jasnos"omkowa bràzowa barwa moÝe sugerowaç Odczyn  kwaÊny lub oboj´tny (pH 4,5 7,5) problemy z p´cherzykiem Ýó"- ciowym, a nawet Ýó"taczk´ Cukier  brak (maks. 0,84 mmol/dm3) m´tnoczerwony moÝe oznaczaç Bia"ko  brak krwiomocz Bilirubina  brak pomara’czowy moÝe byç skutkiem zaÝywania leków Urobilinogen  w normie Cia"a ketonowe  brak (maks. 0,5 mmol/dm3) bilirubina i urobilinogen sà róÝnymi Osad moczu: produktami przemian hemoglobiny nab"onki  pojedyncze, krwinki czerwone  do kilku w polu widzenia krwinki bia"e  kilka w polu widzenia Przeanalizuj wyniki, a nast´pnie odpowiedz, w jakiej sytuacji powiemy o cukromoczu i bia"ko- moczu. Podaj po jednym przyk"adzie chorób prowadzàcych do przytoczonych objawów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 poziom hormonów Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 11. (2 pkt) Úo"àdek jest umi´Ênionym workiem wys"anym Êluzówkà. W zag"´bieniach fa"dów znajdujà si´ ujÊcia wielu gruczo"ów, które produkujà enzymy trawienne oraz wydzielajà kwas solny lub Êluz. Podaj dwa przyk"ady przystosowania Ýo"àdka do trawienia pokarmu. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 12. (3 pkt) W czasie jednego pe"nego okràÝenia krew przep"ywa przez serce dwukrotnie. W uk"adzie krwionoÊ- nym cz"owieka wyróÝniono ma"y oraz duÝy obieg krwi, które przedstawiono na rysunku. naczynia w"osowate Ýy"a g"owy naczynia p"ucna w"osowate p"uc Ýy"a g"ówna górna pie’ p"ucny aorta PP PL zastawki pó"ksi´Ýyco- wate Ýy"a g"ówna zastawka dolna dwudzielna KP KL zastawka trójdzielna Ýy"y wàtrobowe naczynia t´tnica w"osowate wàtrobowa wàtroby Ýy"a wrotna naczynia w"osowate t´tnice jelit zaopatrujàce naczynia jelita w"osowate ko’czyn dolnych W wi´kszoÊci wypadków krew przep"ywa w naczyniach krwionoÊnych zgodnie z ogólnym schematem: > > > > t´tnice  t´tniczki  naczynia w"osowate  Ýy"ki  Ýy"y Przedstaw w postaci podobnych schematów drog´ krwi w obiegach: ma"ym i duÝym oraz krà- Ýeniu wrotnym. obieg ma"y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . obieg duÝy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kràÝenie wrotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 13. (3 pkt) PasoÝyty sà szczególnymi heterotrofami, które wykorzystujà organizm Ýywiciela jako miejsce byto- wania, zdobywania pokarmu i rozmnaÝania si´. Podaj nazwy trzech pasoÝytów cz"owieka oraz chorób przez nie wywo"ywanych. PasoÝyt Choroba Zadanie 14. (2 pkt) Bakterie oddychajà zarówno tlenowo, jak i beztlenowo. Oddychanie beztlenowe nazywa si´ fermen- tacjà i polega na rozk"adzie cukrów, którego ko’cowym produktem moÝe byç kwas mlekowy, etanol, kwas octowy i inne zwiàzki. Wydziela si´ równieÝ energia. PoniewaÝ proces ten jest ma"o wydajny pod wzgl´dem energetycznym, dlatego wi´kszoÊç bakterii uÝywa tlenu czàsteczkowego do ca"kowi- tego utlenienia cukrowców do dwutlenku w´gla i wody. Uzyskujà w ten sposób kilkakrotnie wi´cej energii niÝ wydziela si´ w czasie fermentacji. Przeanalizuj powyÝszy tekst, a nast´pnie zapisz ogólne reakcje oddychania tlenowego i beztle- nowego. oddychanie tlenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oddychanie beztlenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 15. (2 pkt) W doÊwiadczeniu uÝyto komórek skórki cebuli, które umieszczono w st´Ýonym roztworze cukru. Na- st´pnie obserwowano pod mikroskopem zachodzàce zjawisko. Zapisz wniosek z doÊwiadczenia oraz nazwij zachodzàce zjawisko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 16. (2 pkt) Proces fotosyntezy moÝna podzieliç na dwie charakterystyczne fazy: jasnà oraz ciemnà, co przedsta- wia schemat. CO2 (z atmosfery) FOSFORYLACJA FOTOSYNTETYCZNA ADP ADP O2 H2O ee ATP CYKL CALVINA ATP (do atmosfery) REDUKCJA NADP NADP H+ C6H12O6 NADPH NADPH (zysk netto po skondensowaniu) FAZA JASNA (przemiana energii) FAZA CIEMNA (przemiana materii) Przeanalizuj schemat oraz zapisz ogólne reakcje dwóch faz. faza jasna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . faza ciemna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 17. (2 pkt) Rysunek przedstawia budow´ pierwotnà "odygi oraz korzenia. skórka skórka kora kora pierwotna pierwotna walec walec osiowy osiowy drewno drewno pierwotne pierwotne "yko pierwotne "yko pierwotne Êródskórnia okolnica Schemat budowy pierwotnej "odygi Schemat budowy pierwotnej korzenia Podaj dwie cechy róÝniàce budow´ pierwotnà korzenia od budowy pierwotnej "odygi. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9  W I A T ¸ O Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 18. (2 pkt) Rysunek przedstawia model powstawania i budowy owocu. Podaj element budowy kwiatu, z którego rozwija si´ owoc oraz elementy budowy owocu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 19. (2 pkt) Przygotowano dwa zestawy doÊwiadczalne zgodnie z przedstawionym schematem: Êwiat"o probówka II I zlewka woda szklany lejek moczarka kanadyjska Zestaw kontrolny I ustawiono w miejscu zacienionym, natomiast zestaw doÊwiadczalny II przy êró- dle Êwiat"a. Zaproponuj temat doÊwiadczenia oraz zapisz wnioski. Temat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wnioski: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 20. (2 pkt) Schemat przedstawia proces replikacji semikonserwatywnej. MATRYCA STARA NIå NOWA NIå NOWA NIå (STARA NIå) 5' 3' P P P P P P P P G C G C P P P P G G C C P P P P P 3' P P P G G P P 3' P kierunek wyd"uÝania nowy 5' P nowej nici nukleotyd WyjaÊnij, na czym polega przedstawiony proces replikacji semikonserwatywnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 21. (2 pkt) Schemat przedstawia róÝne fazy pierwszego podzia"u mejotycznego komórki. 12 3 4 5 Podaj nazwy przedstawionych na schemacie faz mejozy oraz uporzàdkuj rysunki zgodnie z ko- lejnoÊcià zachodzenia zmian. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawid"owa kolejnoÊç faz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 A T A T T A T A A Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 22. (3 pkt) PoniÝszy schemat przedstawia fragment nici mRNA o nast´pujàcej sekwencji nukleotydów: UCUUCCUCACAG Opisz trzy cechy kodu genetycznego, które moÝemy odczytaç z przedstawionego zapisu. UCU  seryna UCC  seryna UCA  seryna CAG  glutamina 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 23. (3 pkt) Schemat przedstawia wynik krzyÝowania samic muszki owocowej o oczach czerwonych z samcami o oczach bia"ych. P: X oczy bia"e oczy czerwone F1: X czerwone czerwone F2: czerwone czerwone czerwone bia"e Ogólnie 3 : 1 P"eç 100% 50% 50% Napisz genotypy pokole’: rodzicielskiego (P), F1 oraz F2. genotypy P: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . genotypy F1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . genotypy F2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 24. (2 pkt) a) Organizmami pionierskimi, które rozwijajà si´ na ja"owym piasku wydmy, sà g"ównie trawy pia- skolubne. WÊród pionierów pojawiajà si´ porosty, turzyca piaskowa, miko"ajek nadmorski. Nast´p- nie na wydm´ wkraczajà kocanki oraz bratek nadmorski. Pojawiajà si´ organizmy przyspieszajàce procesy glebotwórcze, na przyk"ad wrotki i nicienie. Kolejne stadium seralne wykazuje dominacj´ krzewinek i krzewów. Wzrasta liczba owadów i paj´czaków. Zmiana warunków umoÝliwia wkrocze- nie sosny i powstanie boru sosnowego. b) Wycinanie i wypalanie lasów w strefach tropikalnych prowadzi do ods"oni´cia gleb, które sà po- datne na erozj´ wodnà. Przy duÝej iloÊci opadów skutkiem jest gwa"towne uboÝenie pod"oÝa. W ta- kich warunkach nast´puje wykszta"cenie formacji zaroÊlowych i lasopodobnych. Nazwij rodzaj sukcesji w przypadku a oraz b. Podaj jednà róÝnic´ mi´dzy nimi. a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 25. (2 pkt) Na oko"o 3 tysiàce znanych antybiotyków naturalnych ponad 720 wytwarzajà grzyby. Pewnà cz´Êç z nich wykorzystuje si´ w farmakologii, na przyk"ad penicylin´ wytwarzanà przez workowca Peni- cillum. Tego rodzaju substancje pozwalajà grzybom kontrolowaç bezpoÊrednie otoczenie. Podaj biologiczne zadanie wytwarzanych przez grzyby substancji oraz nazwij omawiany typ od- dzia"ywania mi´dzy populacjami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadanie 26. (2 pkt) MoÝliwoÊç realizowania czynnoÊci Ýyciowych organizmu zaleÝy od jego wymaga’ Ýyciowych i od warunków panujàcych w danym Êrodowisku. Przyk"adowo porosty sà bardzo wraÝliwe na zanie- czyszczenia atmosferyczne. O dobrym bilansie tlenowym zbiornika wodnego i braku zanieczyszcze’ informuje obecnoÊç na przyk"ad pstràga potokowego. Napisz, jakà rol´ odgrywajà te organizmy w przyrodzie oraz podaj ich nazw´. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà Zadanie 27. (2 pkt) Atmosferyczna warstwa ozonu tworzy naturalnà tarcz´ chroniàcà powierzchni´ Ziemi przed szkodli- wym dzia"aniem promieniowania ultrafioletowego. Od kilkunastu lat obserwuje si´ zmniejszanie tej warstwy, g"ównie spowodowane oddzia"ywaniem freonów. Odpowiedz, skàd si´ biorà freony w atmosferze oraz w jaki sposób dzia"ajà na warstw´ ozonu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Biologia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i  Gazetà Wyborczà BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 15

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Matura biologia 2011 Próbna matura z 12 01 2011 Arkusz klucz ARKUSZE
Próbna matura z jęz włoskiego 2006 poziom rozszerzony, cz II
Matura 2007 Biologia rozszerzona odp
Matura 2006 Biologia rozszerzona
próbna matura z operonem listopad 2008 Chemia rozszerzona odpOPERON
Matura 2003 Biologia rozszerzona odp
Matura 2006 Biologia rozszerzona

więcej podobnych podstron