Katalogi i pliki PrzejdŸmy teraz do katalogu g³ównego: # cd / [root@linux /]# _ Widzimy, co zmieni³o siê w nawiasach kwadratowych. Zag³êbiamy siê teraz w dalszy katalog: # cd /usr/doc/HTML [root@linux HTML]# _ Teraz wiemy, ¿e w nawiasach kwadratowych mamy podan¹ tylko nazwê bie¿¹cego katalogu. Jeœli nazwa poprzedzona jest "/" to znajdujemy siê w katalogu g³ównym. Brak "/" wskazuje na katalog umieszczony ni¿ej w strukturze drzewa. Aby siê dowiedzieæ, gdzie siê akurat znajdujemy korzystamy z polecenia pwd: # pwd /usr/doc/HTML [root@linux HTML]# _ Jak widaæ pwd podaje nam pe³n¹ œcie¿kê dostêpu do katalogu, w którym obecnie siê znajdujemy. Natomiast u¿ycie wczeœniej polecenia cd s³u¿y do przenoszenia siê miêdzy katalogami w oparciu zarówno o bezwzglêdne (zaczynaj¹ce siê od "/"), jak i wzglêdne (bez "/") œcie¿ki dostêpu oraz nastêpuj¹ce aliasy katalogów: . current (bie¿¹cy) .. parent (bezpoœrednio wy¿szy) ~ home (domowy u¿ytkownika) [root@linux doc]# cd ~ [root@linux /root]# pwd /root Wgl¹d do œrodka katalogu umo¿liwi nam polecenie ls(list files), z grubsza odpowiednik DOSowego DIR: #cd / [root@linux /]# ls bin etc lost+found root usr boot home mnt sbin var dev lib proc tmp [root@linux /]# _ I tak mamy zawartoœæ katalogu g³ównego. No ale czy to s¹ pliki, czy katalogi? [root@linux /]# ls -F bin/ etc/ lost+found/ root/ usr/ boot/ home/ mnt/ sbin/ var/ dev/ lib/ proc/ tmp/ [root@linux /]# _ Teraz wiemy, ¿e mamy tu jedynie katalogi (s¹ oznaczone "/"). Linux zapewnia nam jednak porz¹dek, gdy¿ w katalogu g³ównym nie pl¹cz¹ siê jakieœ "autoexec-i", "config-i" itp. (jak to by³o w DOS-ie) Polecenie ls u¿ywa nastêpuj¹cych oznaczeñ typu pliku: * - plik wykonywalny (program lub skrypt) / - katalog @ - dowi¹zanie (skrót) symboliczne | - ³¹cze nazwane (FIFO) = - gniazdo Pozosta³e pliki (w szczególnoœci zwyk³e pliki tekstowe oraz pliki specjalne) nie s¹ dodatkowo oznakowane. Teraz wydajemy polecenie: # cd / [root@linux /]# ls -R Gdy ekran siê uspokoi, powinniœmy w dolnej jego czêœci zobaczyæ: var/tmp: var/yp: binding var/yp/binding: [root@linux /]# _ Opcja -R (recursivel) oznacza z podkatalogami (rekurencyjnie). Problem nie mieszczenia siê na ekranie rozwi¹zujemy za pomoc¹ more: #ls -F /dev | more Sterowanie tekstem more odbywa siê nastêpuj¹co: [Enter] - przesuniêcie o jeden wiersz [spacja] - przesuniêcie o stronê (ekran) naprzód [q] - wczeœniejsze wyjœcie Tworzymy katalogi Aby za³o¿yæ katalog musimy wydaæ polecenie: $ mkdir kat1 Spowodowa³o to utworzeni w katalogu domowym u¿ytkownika katalogu o nazwie kat1. Tworzenie katalogu (pliku) wi¹¿e siê nadaniem mu nazwy. W ogólnoœci nazwa katalogu (pliku) mo¿e sk³adaæ siê z dowolnego ci¹gu znaków ASCII nie zawieraj¹cego znaku spacji. W nazwie mo¿e wystêpowaæ kropka (jedna lub wiele), lecz jest to znak jak ka¿dy inny i nie dzieli on nazwy na "czêœæ w³aœciw¹" i "rozszerzenie", jak ma to miejsce w DOS-ie. Linux obs³uguje d³ugie nazwy plików. W podstawowym dla Linuksa systemie plików ext2 (Extended File System Version 2), nazwa pliku mo¿e mieæ max. 255 znaków. W systemie UNIX istnieje ograniczenie na d³ugoœæ œcie¿ki dostêpu (nie wiêcej ni¿ 1023 znaki). Ograniczenie to mo¿na obejœæ korzystaj¹c z polecenia cd. Nale¿y jeszcze przestrzegaæ nastêpuj¹cych zasad: nazwa nie powinna zaczynaæ siê od kropki (kropk¹ zaczynaj¹ siê nazwy plików (katalogów ukrytych), chyba, ¿e chcemy utworzyæ plik (katalog) ukryty nie nale¿y stosowaæ w nazwie nastêpuj¹cych znaków: / * ? [ ] < > & ; | ` ' " $ ! % ( ) { } @ \, gdy¿ mog¹ powodowaæ ró¿ne "interakcje" daj¹c w rezultacie nie zamierzony efekt. S¹ to znaki specjalne (metacharacters) maj¹ce dla pow³oki inne znaczenie ni¿ znak literowy nie nale¿y u¿ywaæ równie¿ znaku minus na pocz¹tku nazwy (jest to bowiem wskazanie na opcjê polecenia) nie nale¿y stosowaæ nazwy test, jest to bowiem wewnêtrzne polecenie bash-a Usuwamy katalogi $ rmdir kat1 kat2 rmdir: kat2: Directory not empty [crash1@linux crash1]$ ls kat2 [crash1@linux crash1]$ _ Wiemy ju¿, ¿e rmdir usuwa tylko puste katalogi. Ale oczywiœcie mo¿na usun¹æ katalog z ca³¹ jego zawartoœci¹: $ rm -r kat2 [crash1@linux crash1]$ ls [crash1@linux crash1]$ _ U¿yliœmy tu polecenia rm (przeznaczonego do usuwania plików) z parametrem -r (recursively). Pozwoli³o to usun¹æ kat2 wraz z ca³¹ zawartoœci¹. Kopiujemy, przesuwamy, zmieniamy nazwê i usuwamy pliki Tworzymy ponownie katalogi kat1 i kat2: $ mkdir kat1 kat2 [crash1@linux crash1]$ ls kat1 kat2 [crash1@linux crash1]$ _ Teraz skopiujemy plik /etc/passwd do katalogu kat1 i zmienimy jego nazwê na naszplik. Nastêpnie naszplik przeniesiemy do katalog kat2: $ cp /etc/passwd kat1 [crash1@linux crash1]$ ls kat1 passwd [crash1@linux crash1]$ mv kat1/passwd kat2/naszplik [crash1@linux crash1]$ ls kat1 naszplik [crash1@linux crash1]$ mv kat1/naszplik kat2 [crash1@linux crash1]$ ls kat1 [crash1@linux crash1]$ ls kat2 naszplik [crash1@linux crash1]$ _ Do kopiowania plików s³u¿y polecenie cp (copy). Jego pierwszy argument okreœla "co", a drugi "dok¹d". Polecenie mv (move) s³u¿y do przenoszenia plików miêdzy katalogami. Jego pierwszy argument okreœla "co", a drugi "dok¹d". Je¿eli œcie¿ka dostêpu pliku Ÿród³owego i przenoszenia s¹ identyczne, polecenie mv powoduje zmianê nazwy pliku. Zmianê nazwy skopiowanego pliku mo¿emy uzyskaæ równie¿ poleceniem cp. Usuñmy teraz nasz plik i zrealizujmy to samo za³o¿enie za pomoc¹ cp $ rm -i kat2/naszplik rm: remove 'kat2/naszplik'? n [crash1@linux crash1]$ ls kat2 naszplik [crash1@linux crash1]$ rm kat2/naszplik [crash1@linux crash1]$ ls kat2 [crash1@linux crash1]$ cp /etc/passwd kat2/naszplik [crash1@linux crash1]$ ls kat2 naszplik [crash1@linux crash1]$ _ Przy okazji poznaliœmy opcjê -i polecenia rm, powoduj¹c¹ stosowanie komunikatu ustrzegaj¹cego przed usuniêciem pliku. Opcja ta wystêpuje równie¿ w poleceniach cp i mv U¿ywamy znaków uogólniaj¹cych i wzorca Z systemu MS-DOS znamy tzw. znaki uogólniaj¹ce (ang. wildcards): "*" i "?". Z ich pomoc¹ tworzy³o siê wzorce pasuj¹ce do grupy (wiêkszej liczby) plików, na przyk³ad *.bat, dane??99.doc itd. W Linuksie te znaki grupowe tak¿e wystêpuj¹, ale dodatkowo u¿ywamy jeszcze nawiasów kwadratowych i klamrowych, co rozszerza nasz mo¿liwoœci tworzenia wzorców. Sposób wykorzystania wzorca do generowania "grupowanych nazw" plików jest w³aœciwy konkretnej pow³oce. W naszym przypadku wszystko, co podamy, dotyczy bash-a. W szczególnoœci opisane dalej rozwijanie nawiasów jest unikatow¹ cech¹ bash-a, której nie znajdziemy w innych pow³okach. Znaki grupowe s¹ podzbiorem poznanych znaków specjalnych. Na pocz¹tek utworzymy kilka dodatkowych plików w katalogu kat2 co umo¿liwi nam póŸniej æwiczenie wzorców: $ cd kat2 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik naszplik1 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik naszplik2 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik itennasz [crash1@linux crash1]$ ls itenasz naszplik naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ _ Skopiujmy teraz ró¿nymi sposobami pliki naszplik1 i naszplik2 do katalogu kat1: $ cp naszplik1 naszplik2 ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik* ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 naszplik naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik[12] ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik[1-2] ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ _ W pierwszym przypadku u¿yliœmy polecenia cp z jawnie wyspecyfikowanymi plikami. W pozosta³ych przypadkach pos³u¿yliœmy siê wzorcami. U¿ycie gwiazdki okaza³o siê tu nieprawid³owe, gdy¿ uwzglêdnia ona tak¿e zerowej d³ugoœci ³añcuch (dlatego skopiowany zosta³ naszplik). U¿ycie pytajnika tylko przypadkowo da³o prawid³owy rezultat (poniewa¿ katalog kat2 nie zawiera³ np. naszplik3. Jedyne prawid³owe wzorce to te z u¿yciem nawiasów kwadratowych. Zapis [12] oznacza³: koñcz¹cy siê cyfr¹ "1" albo cyfr¹ "2". Zapis [1-2] oznacza³: koñcz¹cy siê dowoln¹ cyfr¹ z zakresu od "1" do "2" w³¹cznie. Teraz skopiujmy do katalogu kat1 wszystkie pliki, których nazwa zaczyna siê na "i", "c" albo "n": $ cp naszplik plik [crash1@linux crash1]$ cp naszplik costutaj [crash1@linux crash1]$ ls costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ cp [icn]* ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ _ Dla zapewnienia mo¿liwoœci weryfikacji naszego eksperymentu utworzyliœmy w katalogu kat2 dodatkowo dwa pliki: plik (nie pasuj¹cy do wzorca) oraz costutaj (pasuj¹cy do wzorca). Bash oferuje ponadto bardzo u¿yteczny mechanizm rozwijania nawiasów. Do jego zapisu u¿ywamy nawiasów klamrowych { }: $ cp *{sz,cos}* ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ cp *{1,2} ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ cp *{c,e,k}* ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ _ Zastosowanie mechanizmu rozwijania nawiasów jest w powy¿szym przyk³adzie banalnie proste. Zapis "*{sz,cos"}*" oznacza: wszystkie pliki maj¹ce w nazwie ³añcuch "sz" lub "cos". Zapis "*{1,2}" oznacza: wszystkie pliki, których nazwa koñczy siê cyfr¹ "1" lub "2". Wreszcie zapis "*{c,e,k}*" oznacza: wszystkie pliki, które maj¹ w nazwie literê "c", "e" lub "k". Teraz zapoznamy siê z u¿yciem wykrzyknika "!", jako negacji: $ cp *[!1] ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 costutaj itennasz naszplik naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ cp naszplik[!1] ../kat1 [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ rm ../kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls ../kat1 [crash1@linux crash1]$ _ Zapis "*[!1]" oznacza tutaj wszystkie pliki za wyj¹tkiem tych, których ostatnim znakiem jest cyfra "1". Natomiast zapis "naszplik[!1] oznacza pliki, których nazwa sk³ada siê z ³añcucha "naszplik" plus jeszcze jednego (nie pustego) znaku. Tym ostatnim znakiem nie mo¿e byæ jednak cyfra "1". Kopiujemy i przenosimy katalogi Kopiowanie i przenoszenie katalogów odbywa siê nieco inaczej ni¿ w przypadku plików, chocia¿ u¿ywamy tych samych poleceñ. Zadania realizowane w praktyce dotycz¹ czêsto ca³ego drzewa, czyli katalogu zawieraj¹cego podkatalogi i umieszczone w nich pliki: $ cd ~ [crash1@linux crash1]$ cp kat2 kattest cp: kat2: omitting directory [crash1@linux crash1]$ cp -R kat2 kattest [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1/ kat2/ kattest/ [crash1@linux crash1]$ ls kattest costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ cp -R kat2 kattest/ [crash1@linux crash1]$ ls -F kattest costutaj itennasz kat2/ naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ ls -F kattest/kat2 costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ mv kattest kat1 [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1/ kat2/ [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1 kattest/ [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1/kattest costutaj itennasz kat2/ naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ mv kat1/kattest kat1/katinny [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1 katinny/ [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1/katinny costutaj itennasz kat2/ naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ cp -R kat1 kat1/katinny [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1 katinny/ [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1/katinny costutaj kat1/ naszplik naszplik2 itenasz kat2/ naszplik1 plik [crash1@linux crash1]$ rm -r kat1/* [crash1@linux crash1]$ ls -F kat1 [crash1@linux crash1]$ _ Skomentujmy teraz to, co zosta³o zrobione. Katalogi mo¿emy kopiowaæ za pomoc¹ polecenia cp z opcj¹ -R (recursively). Zwróæmy jednak uwagê na specyfikê poleceñ cp i mv do katalogów. Próba skopiowania (cp) lub przesuniêcia (mv) katalogu na istniej¹cy katalog nie powoduje jego "nadpisania" (jak mia³oby to miejsce w przypadku pliku zwyk³ego), lecz umieszczenie kopiowanego (przesuwanego) katalogu wewn¹trz wskazanego katalogu docelowego. W wyniku polecenia cp lb mv nie mo¿emy "straciæ" katalogu. Gdyby bowiem takie nadpisanie mog³o mieæ miejsce, zachwiana zosta³a by spójnoœæ systemu plików, gdy¿ podkatalogi i pliki znajduj¹ce siê w "nadpisanym" katalogu straci³yby "punkt dowi¹zania" (przesta³aby istnieæ œcie¿ka dostêpu do nich. Na koniec, zwróæmy jeszcze uwagê na postaæ polecenia (rm -r kat/*), usuwaj¹cego (rekurencyjnie) z katalogu kat1 wszystkie pliki i podkatalogi. Tworzymy puste pliki Aby stworzyæ pusty plik, u¿ywamy polecenia touch, na przyk³ad: $ cd ~ [crash1@linux crash1]$ touch nowy [crash1@linux crash1]$ ls kat1 kat2 nowy [crash1@linux crash1]$ cat nowy [crash1@linux crash1]$ _ Polecenie touch w istocie s³u¿y do zmiany czasu i daty (ang. timestamps) utworzenia (modyfikacji) pliku. Je¿eli u¿yjemy ja tak jak powy¿ej, ale w odniesieniu do istniej¹cego ju¿ pliku, jego czas i data zostan¹ zmienione na aktualn¹ datê i czas systemowy. Okreœlamy typ pliku Wszystkie pliki w Linuksie maj¹ ten sam format fizyczny, a kwalifikowanie ich odbywa siê na podstawie przeznaczenia. Gdy spotkamy siê z nieznanym plikiem, mo¿emy spróbowaæ sklasyfikowaæ go poleceniem file: $ file /dev/hdc /etc/passwd /dev/tty3 /proc/meminfo /sbin/shutdown /dev/hdc: block special /etc/passwd ASCII text /dev/tty3 character special /proc/meminfo empty /sbin/shutdown ELF 32-bit LS executable, Intel 80386, version 1, dynamically linked, stripped [crash1@linux crash1]$ file /usr/sbin/makewhatis /usr/sbin/makewhatis: Bourne shell script text [crash1@linux crash1]$ ls -l /proc/meminfo -r--r--r-- 1 root root 0 Apr 15 21:10 /proc/meminfo [crash1@linux crash1]$ cat /proc/meminfo total: used: free: shared: buffers: cached: Mem: 31563776 15929344 15634432 9076736 987136 11030520 Swap: 34058240 0 34058240 MemTotal: 30824 kB MemFree: 15268 kB MemShared: 8864 kB Buffers: 964 kB Cached: 10772 kB SwapTotal: 33260 kB SwapFree: 33260 kB [crash1@linux crash1]$ _ Polecenie file klasyfikuje pliki w oparciu o ich cechy charakterystyczne, w przypadku typowych daj¹c poprawne wyniki. W naszym przyk³adzie wystêpuj¹ pliki textowe zwyk³e (ASCII text), plik specjalny znakowy (character special), specjalny blokowy (block special), plik wykonywalny binarny (ELF...executable) oraz skrypt pow³oki (Bourne shell script text). W przypadku nietypowych do odpowiedzi udzielanych przez file musimy mieæ ograniczone zaufanie. Przyk³adem jest tu plik /proc/meminfo okreœlany przez file jako pusty (empty). Pustego pliku polecenie file nie jest w stanie sklasyfikowaæ, gdy¿ rozpoznaje ono pliki po zawartoœci. (albowiem format fizyczny maj¹ przecie¿ ten sam) w oparciu o regu³y zawarte w pliku /etc/share/magic. Równie¿ polecenie ls podaje zerow¹ d³ugoœæ pliku /proc/meminfo. Tymczasem polecenie cat mo¿emy bez problemów obejrzeæ sobie ten "pusty" plik, zawieraj¹cy informacjê dotycz¹c¹ wykorzystania pamiêci systemu. Pliki które mo¿emy znaleŸæ w katalogu /proc, s¹ rzeczywiœcie wyj¹tkowe. S¹ to bowiem pliki nie tyle fizyczne, co wirtualne. Porównujemy pliki Poleceniem s³u¿¹cym do porównania dwóch plików jest cmp: $ cp etc/passwd plikcmp [crash1@linux crash1]$ cmp /etc/passwd plikcmp [crash1@linux crash1]$ cp /etc/fstab plikcmp [crash1@linux crash1]$ cmp /etc/passwd plikcmp /etc/passwd plikcmp differ: char 1, line 1 [crash1@linux crash1]$ cmp -c /etc/passwd plikcmp /etc/passwd plikcmp differ: char 1, line 1 is 162 r 57 / [crash1@linux crash1]$ cmp -cl /etc/passwd plikcmp .... .... 379 157 o 60 O 380 162 r 12 ^J cmp: EOF on plikcmp [crash1@linux crash1]$ rm plikcmp [crash1@linux crash1]$ cmp -c /sbin/shutdown /bin/ls /sbin/shutdown /bin/ls differ: char 25, line 1 is 274 M-< 220 M-^P [crash1@linux crash1]$ _ Skopiowaliœmy tu /etc/passwd pod nazw¹ plikcmp do naszego katalogu domowego i nastêpnie dokonaliœmy porównania (cmp) /etc/passwd z plikcmp. Poniewa¿ pliki s¹ identyczne, nie otrzymaliœmy ¿adnego komunikatu o b³êdzie (rezultacie porównania). Nastêpnie pod nazw¹ plikcmp skopiowaliœmy plik /etc/fstab i w wyniku kolejnego porównania otrzymaliœmy komunikat o b³êdzie, czyli informacjê o tym, ¿e pliki siê ró¿ni¹. Polecenie cmp porównuje kolejno znak po znaku zawartoœæ plików i zatrzymuje siê, gdy napotka pierwsz¹ ró¿nicê. W naszym przypadku nast¹pi³o to ju¿ przy pierwszym znaku znajduj¹cym siê w pierwszej lini. U¿ywaj¹c opcji -c (character) otrzymujemy jawne wyspecyfikowanie, o jakie znaki ASCII chodzi (podawany jest kod ASCII i odpowiadaj¹cy my wydruk znaku np. 162 i "r"). Mo¿emy sprawdziæ (cat /etc/passwd), ¿e pierwszy znak pliku passwd to "r", a tak¿e, ¿e pierwszy znak pliku fstab to "/". U¿ywaj¹c opcji -l (list) powodujemy, ¿e cmp nie zatrzyma siê przy pierwszej napotkanej ró¿nicy, lecz doprowadzi porównanie pliku do koñca, z wylistowaniem wszystkich napotkanych ró¿nic. Polecenie cmp s³u¿y do prostego porównania plików, zw³aszcza tekstowych. Mo¿emy go u¿ywaæ równie¿ do porównania (w granicach rozs¹dku) dowolnych typów plików, w szczególnoœci wykonywalnych. Nie próbujmy tego jednak z plikami specjalnymi (np. /dev/hdc), gdy¿ reprezentuj¹ one urz¹dzenia i otrzymamy niespodziewane efekty. Poszukujemy pliku Polecenie find prowadzi wyszukiwanie wed³ug zadanych kryteriów od wskazanego katalogu "w dó³", uwzglêdniaj¹c wszystkie podkatalogi (rekurencyjnie). W szczególnoœci jeœli wskazanym katalogiem jest /, wówczas przeszukiwany jest ca³y system plików. $ find ~ -name passwd [crash1@linux crash1]$ find ~ -name "p*" /home/crash1/kat2/plik [crash1@linux crash1]$ find ~ -name itennasz /home/crash1/kat2/itennasz [crash1@linux crash1]$ _ W powy¿szym zapisie tylda "~" oznacza katalog domowy u¿ytkownika, czyli punknt rozpoczêcia poszukiwañ, -name ta opcja okreœla wyszukiwanie wed³ug nazwy. Pliku passwd nie znaleziono. Znaleziono natomiast jeden plik (plik), którego nazwa zaczyna siê na literê "p" i dok³adnie jeden plik o nazwie itennasz. Je¿eli nie podamy katalogu rozpoczêcia poszukiwañ, find automatycznie przyjmie bie¿¹cy. £¹czymy pliki U¿ywaliœmy ju¿ polecenia cat do ogl¹dania pliku tekstowego, ale tak naprawdê zosta³o ono stworzone do ³¹czenia (concatenate) plików. $ cp kat2/* kat1 [crash1@linux crash1]$ ls kat1 costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 plik [crash1@linux crash1]$ _ To by³o tylko przygotowanie plików do tego æwiczenia. Teraz przeprowadzimy w³aœciwy eksperyment. Najpierw obejrzyjmy pliki naszplik1 i naszplik2, a nastêpnie spróbujmy je po³¹czyæ: $ cp kat1 [crash1@linux crash1]$ cat naszplik1 ... ... [crash1@linux crash1]$ cat naszplik2 ... ... [crash1@linux crash1]$ cmp naszplik1 naszplik2 [crash1@linux crash1]$ cat naszplik1 naszplik2 | more ... ... [q] [crash1@linux crash1]$ _ Listingi zawartoœci plików pominêliœmy gdy¿ s¹ nieistotne. £atwo zauwa¿yliœmy, ¿e pliki naszplik1 i naszplik2 s¹ identyczne. Potwierdza to porównanie poleceniem cmp. S¹ one bowiem wykonanymi wczeœniej kopiami pliku /etc/passwd. Plik powsta³y z po³¹czenia mogliœmy obejrzeæ tylko na ekranie. Wynika to z faktu, ¿e polecenie cat przekazuje rezultat swojego dzia³ania na standardowe wyjœcie (ekran). Wciskamy klawisz [q] w celu opuszczenia more. Aby utworzyæ na dysku plik bêd¹cy po³¹czeniem plików wejœciowych, musimy skorzystaæ z operatora prze³¹czaj¹cego standardowe wyjœcie do pliku. Nasze polecenie bêdzie wygl¹da³o nastêpuj¹co: $ cat naszplik1 naszplik2 > suma [crash1@linux crash1]$ ls costutaj itennasz naszplik naszplik1 naszplik2 plik suma [crash1@linux crash1]$ cmp naszplik1 suma cmp: EOF on naszplik1 [crash1@linux crash1]$ cat suma | more .... .... [q] [crash1@linux crash1]$ _ Powsta³ plik suma, który jest po³¹czeniem plików naszplik1 i naszplik2. Zwróæmy uwagê na rezultat polecenia cmp. Poniewa¿ suma to inaczej podwojony plik naszplik1, zatem cmp prowadzi³o porównanie do koñca (EOF) krótszego pliku i zakoñczy³o pracê (nie znalaz³szy po drodze ró¿nic). Spróbujmy teraz po³¹czyæ pliki u¿ywaj¹c jako nazwy pliku wynikowego $ cat naszplik1 naszplik2 > naszplik1 cat: naszplik1: input file is output file [crash1@linux crash1]$ cat naszplik1 naszplik2 > costutaj [crash1@linux crash1]$ cmp suma costutaj [crash1@linux crash1]$ rm * [crash1@linux crash1]$ cd ~ [crash1@linux crash1]$ _ Komunikat o b³êdzie "plik wejœciowy jest plikiem wynikowym" jest istotny. Natomiast wykorzystanie pliku wynikowego (ju¿ istniej¹cego wczeœniej costutaj) odby³o siê bez problemów. Zosta³ on po prostu nadpisany. Wyjaœnijmy teraz przyczynê komunikatu o b³êdzie. Ogólnie polecenie ³¹czenia mo¿emy zapisaæ tak: cat plik1 plik2 > pliksuma Je¿eli plik pliksuma nie istnieje, polecenie cat utworzy go i umieœci w nim "sumê": plik1 + plik2. Je¿eli zaœ pliksuma ju¿ istnieje, zostanie on najpierw wyczyszczony i dopiero wtedy bêdzie umieszczona w nim "suma". W naszym przypadku plikiem wynikowym mai³ byæ naszplik1 oznacza³oby to, ¿e najpierw plik naszplik1 sta³by siê plikiem pustym, a dopiero potem zosta³by po³¹czony z plikiem naszplik2. Operacja ta nie ma sensu gdy¿ w jej wyniku stracilibyœmy bezpowrotnie zawartoœæ pliku naszplik1. Ogl¹damy pliki Do ogl¹dania zawartoœci du¿ych (tj. nie mieszcz¹cych siê na jednym ekranie) plików tekstowych u¿ywamy najczêœciej poleceñ more i less. Podstawowe operacje klawiszowe w obu poleceniach: [spacja] - nastêpny ekran [Enter] - nastêpny wiersz [q] - wyjœcie [h] - ekran pomocy [b] - poprzedni ekran [d] - pó³ ekranu do przodu Ponadto less umo¿liwia p³ynne przewijanie tekstu do przodu i wstecz za pomoc¹ klawiszy kursora oraz wykorzystuje klawisze [Page Up] i [Page Down].