Lecznicza �ywno�� Spis produkt�w pomocnych w najcz�ciej spotykanych schorzeniach, dost�pnych na rynku polskim, bogatych w witaminy i minera�y zapewniaj�cych prawid�owe funkcjonowanie organizmu. ZDROWA �YWNO�� Przedstawiony poni�ej spis produkt�w �ywno�ciowychpomocnych w r�norodnych, a najcz�ciej spotykanych schorzeniach opracowany zosta� na podstawie t�umaczenia z j. angielskiego serii artyku��w, kt�re ukaza�y si� w Journal of the American Medicial Association (tytu� orygina�u: Food your miracle medicine) oraz wiedzy zawartej w przekazach staro�ytnej sztuki medycznej S�owian, Celt�w, Grek�w, lud�w Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Wybrano produkty �atwo dost�pne na rynku polskim, bogate w witaminy i minera�y niezb�dne do prawid�owego funkcjonowania organizmu. Wiele lek�w stosowanych we wsp�czesnej konwencjonalnej medycynie opartych jest na wyci�gach z ro�lin wyst�puj�cych w przyrodzie. Ale pigu�ki nie mog� zast�pi� odpowiedniej diety. Nie ma sensu faszerowanie si� medykamentami i jednoczesne zatruwanie organizmu jedzeniem dla nas niekorzystnym. Wiele z przedstawionych poni�ej warzyw, owoc�w i zi� jest stosowanych r�wnie� i dzisiaj w medycynie ludowej. Warto z tej wiedzy popartej d�ugoletnim badaniem i do�wiadczeniem skorzysta�. Warto tym bardziej im mniejsz� przyk�adamy wag� do tego co spo�ywamy, najcz�ciej w po�piechu, nie prze�uwaj�c dok�adnie pokarmu. Spo�r�d bogatej listy pokarm�w korzystnych i szkodliwych przy danym schorzeniu �atwo b�dzie wybra� to, co lubimy i to, co poprawi nasz stan zdrowia. Warto obserwowa� w jaki spos�b to co spo�ywamy wp�ywa na stan naszego zdrowia i samopoczucia. W wielu wypadkach wystarczy zrezygnowa� z jednego, dw�ch, trzech produkt�w lub ograniczy� ich spo�ywanie aby odczu� popraw� samopoczucia. �atwiej jest zapobiega� ni� leczy�. R�ne organizmy maj� odmienn� podatno�� na schorzenia w zale�no�ci od uwarunkowa� genetycznych, sk�adnik�w gleby i wody w miejscu zamieszkania i wielu innych czynnik�w. To co dla jednego organizmu jest szkodliwe na inny mo�e nie mie� wp�ywu. Sk�ad diety nale�y rozpatrywa� ca�o�ciowo. Ka�dy organizm jest inny i mo�e mie� inn�, sobie tylko w�a�ciw� tolerancj� na poszczeg�lne sk�adniki diety. Nie ma diety idealnej dla wszystkich, gdy� nie ma dw�ch identycznych organizm�w. Nawet najzdrowsza �ywno�� jak np. mi�d, cebula czy rzepa mo�e u niekt�rych powodowa� dolegliwo�ci. Wa�na jest odpowiednia kompozycja sk�adnik�w pokarmowych. Np. nadmiar t�uszczu powoduje podniesienie poziomu cholesterolu, oty�o��, uszkodzenie serca, ale dotyczy to t�uszczu zwierz�cego. Ca�kowite zrezygnowanie z t�uszczu r�wnie� ro�linnego (oliwa z oliwek) jest niekorzystne gdy� organizm nie wch�ania wtedy witaminy A, D, E i K. Najkorzystniejsza jest dieta urozmaicona, mamy wtedy mo�liwo�� dostarczenia organizmowi wszystkich potrzebnych sk�adnik�w. Im mniej przetworzone po�ywienie, im bardziej naturalne i �wie�e, tym zdrowsze. Matka Natura u zarania dziej�w zaopatrzy�a nas we wszystkie niezb�dne sk�adniki pokarmowe i naturalne lekarstwa zawieraj�c je w warzywach, owocach i zio�ach. Oto par� przyk�ad�w! AGREST - zaburzenia w przemianie materii, zw�aszcza u dzieci i os�b starszych - ma dzia�anie ��ciop�dne i moczop�dne - stosowany przy przewlek�ych zaparciach - stosuje si� przy cz�stych krwotokach - dzia�a od�wie�aj�co - pomocny w niedokrwisto�ci - pomocny w chorobach sk�rnych ALOES - leczy zaburzenia w przemianie materii - wzmacnia odporno�� organizmu - pomocny w chorobach oczu (zapalenie spoj�wek, zm�tnienie ga�ki ocznej) - pomocny w leczeniu oparze� - zapobiega i leczy choroby wrzodowe - pomocny w zapaleniu okr�nicy - leczy zaparcia - stosuje si� w anemii i niedokrwisto�ci ANANAS - t�umi infekcje, dzia�a przeciwbakteryjnie i przeciw wirusowo - pomaga rozpuszcza� zakrzepy - pomaga zapobiega� osteoporozie - pomaga w gojeniu z�ama� - poprawia trawienie ANY� - stosuje si� przy nie�ycie oskrzeli, kaszlu, zapaleniu migda�k�w, przy utracie g�osu - pobudza laktacj� u karmi�cych matek - niszczy paso�yty - �rodek uspokajaj�cy i wzmacniaj�cy - �agodny �rodek przeczyszczaj�cy ARBUZ - naturalna VIAGRA! - dzia�a przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo - chroni przed zakrzepam! - spo�ywanie arbuza razem ze sk�rkami to naturalna viagra. ARCYDZI�GIEL - pobudza wydzielanie sok�w trawiennych - ma dzia�anie uspokajaj�ce - stosuje si� w chorobach dr�g oddechowych - ma dzia�anie napotne - dzia�a moczop�dnie AWOKADO - obni�a poziom cholesterolu - dzia�a korzystnie na �ciany naczy� - dzia�a hamuj�co na wzrost kom�rek rakowych - rozszerza naczynia krwiono�ne BAK�A�ANY - zmniejszaj� podatno�� na raka (zw�aszcza sk�ry) - zapobiegaj� reumatyzmowi - maj� dzia�anie moczop�dne - obni�aj� poziom cholesterolu - pomagaj� zwalcza� bakterie i wirusy BANANY - zapobiegaj� owrzodzeniem trawiennym i wspomagaj� ich gojenie - obni�aj� poziom cholesterolu we krwi - pomagaj� w niestrawno�ci, wzd�ciach, w zapaleniu b�ony �luzowej �o��dka - zapobiegaj� wrzodom �o��dka - maj� dzia�anie przeciw bakteryjne - reguluj� poziom cukru (niedojrza�y i gotowany) - pomagaj� przy odchudzaniu - pomocne w stwardnieniu t�tnic - pomocne w zapaleniach nerek - sok stosowany jest jako �rodek uspokajaj�cy przy atakach histerii BAZYLIA - wzmacnia �o��dek - przyspiesza trawienie - pobudza apetyt - dzia�a rozkurczowo - zwalcza gor�czk� - leczy nie�yt nosa - zapach odstrasza owady BERBERYS - dzia�a moczop�dnie - wspomaga wydzielanie ��ci - ma s�abe dzia�anie przeczyszczaj�ce - pomocny w b�lach g�owy - pomaga leczy� ��taczk� - pobudza apetyt - leczy biegunki - obni�a temperatur� - pomocny w leczeniu zapalenia dzi�se� (p�ukanie) - pomocny w reumatyzmie - obni�a ci�nienie BOR�WKA - wzmaga wydzielanie ��ci - dzia�a odka�aj�co - zapobiega biegunkom - wzmacnia uk�ad odporno�ciowy - ma dzia�anie moczop�dne - zmniejsza st�enie cukru we krwi B�B - stosowany przy schorzeniach w�troby, nerek i jelita grubego - zapobiega biegunkom - zawiera wi�cej bia�ka od groszku i fasoli BROKU�Y - zmniejszaj� ryzyko zachorowa� na choroby nowotworowe zw�aszcza jelita grubego i p�uc - chroni� przed rakiem p�uc i rakiem sutka - zmniejszaj� poziom cholesterolu - maj� dzia�anie przeciwwirusowe - maj� korzystne dzia�anie w chorobie wrzodowej - mog� by� pomocne w leczeniu cukrzycy - najbardziej skuteczne s� surowe lub lekko obgotowane BRUKIEW - stosowana przy zaparciach - �rodek moczop�dny i wykrztu�ny BRUKSELKA - pomocna w hamowaniu raka zw�aszcza jelita grubego i �o��dka ( podobne dzia�anie jak broku�y) BURAKI - u�atwiaj� trawienie - pomagaj� przy anemii - podnosz� odporno�� organizmu na infekcje i przezi�bienia - stosuje si� w chorobach nowotworowych - zapobiegaj� zaparciom - zewn�trznie pomocny w owrzodzeniach sk�ry - ma dzia�anie uspokajaj�ce BRZOZA (li�cie) - u�atwia wydalanie moczu i usuni�cie szkodliwych substancji - sok z brzozy stosowany zewn�trznie niszczy paso�yty sk�ry i korzystnie wp�ywa na w�osy CEBULA - zmniejsza lepko�� krwi - pomaga rozpuszcza� zakrzepy - obni�a poziom cholesterolu - reguluje poziom cukru - leczy kamic� nerkow�, - ma korzystne dzia�anie przy �ylakach odbytu, - leczy nie�yt jelit - pomaga w oczyszczaniu oskrzeli z wydzielin - pomaga w infekcjach i biegunkach, - pomaga przy bezsenno�ci, - zapobiega podra�nieniom nerwowym, dzia�a uspokajaj�co - zmniejsza ryzyko chor�b serca - wzmacnia serce - powoduje lepsze gojenie ran i ust�powanie b�lu np. przy st�uczeniach - stosowana jako sok i ok�ady - leczy odmro�enia, odciski, brodawki - stosowane jako miazga ze �wie�ej cebuli lub sok (zewn�trznie) - pomaga zwalczy� kurzajki - zapobiega zaka�eniom - hamuje wzrost kom�rek raka - zapobiega astmie - zapobiega przezi�bieniom, katarom, zapaleniom oskrzeli - pomocna przy bronchicie - pobudza dzia�anie w�troby i trzustki - wspomaga prac� tarczycy - zewn�trznie - p�ukanka z �usek cebuli korzystnie wp�ywa na w�osy - dzia�anie takie wyst�puje pod ka�d� postaci� spo�ywanej cebuli CHILLI - dzia�a wykrztu�nie - zapobiega i �agodzi objawy przewlek�ych zapale� oskrzeli i rozedmy p�uc, - pomaga udro�ni� drogi oddechowe - dzia�a przeciwkrzepliwie - rozpuszcza zakrzepy - �agodzi b�l, zw�aszcza staw�w - poprawia nastr�j - zapobiega chorobom uk�adu kr��enia - pomaga w chorobie wrzodowej �o��dka i dwunastnicy - �agodzi g�owy - stosowana w inhalacji - przyspiesza przemian� materii i spalanie kalorii - ma podobne dzia�anie jak aspiryna CHMIEL - jako odwar z szyszek pobudza trawienie - pomaga zwalczy� bezsenno�� CHRZAN - stosowany w niedokwasocie �o��dka - pobudza apetyt i sprzyja trawieniu - pomaga spali� nadwy�k� kalorii - stosowany jako �rodek moczop�dny - przy zapaleniu korzonk�w stosowany do nacierania miazg� bol�cych miejsc - stosowany przy anemii - pomocny przy astmie - pomaga up�ynni� �luz w drogach oddechowych - stosowany w kamicy moczowej - �agodzi b�le reumatyczne - poprawia ukrwienie - pomocny w obrz�kach �luz�wki przy przezi�bieniu i zapaleniu zatok CUKIER - dzia�a jako �rodek uspokajaj�cy - zmniejsza l�k i stres - powoduje odpr�enie i senno�� - u niekt�rych os�b poprawia koncentracj� - dzia�a przeciwdepresyjnie - pomaga w gojeniu ran - lepsze efekty jako �rodka uspokajaj�cego mo�na osi�gn�� stosuj�c cukier bez dodatk�w bia�ka i t�uszczu - sprzyja powstawaniu pr�chnicy z�b�w - nadmierne ilo�ci mog� prowadzi� do nadwagi CYKORIA - ma dzia�anie moczop�dne i ��ciop�dne - u�atwia trawienie i pobudza apetyt - stosuje si� przy niedomaganiach w�troby - zapobiega zaparciom - pomocna przy kolkach w�trobowych - stosuje si� przy anemii - reguluje poziom cukru CYNAMON - dzia�a przeciwkrzepliwie - korzystny w cukrzycy - �rodek pobudzaj�cy i wzmacniaj�cy - pobudza apetyt - przyspiesza trawienie - �agodzi b�le g�owy - dzia�a przeciwreumatycznie CYTRYNY - sok z cytryny stosowany jest jako �rodek moczop�dny przy kamicy nerkowej, - stosowany przy leczeniu przebarwie� pigmentowych - zewn�trznie - stosuje si� jako �rodek �ci�gaj�cy skuteczny w b�lach gard�a i oparzeniach s�onecznych - zmniejsza powstawanie siniak�w - skuteczny �rodek w zwalczaniu robaczyc i grzybic - stosowana przy stwardnieniu t�tnic - wzmacnia serce - podnosz� odporno�� organizmu - obni�aj� gor�czk� (stosowa� sok z miodem) - pomocne przy b�lach reumatycznych - w postaci soku z wod� dzia�a odchudzaj�co - pomocne przy b�lach gard�a - obni�a poziom cholesterolu - profilaktycznie stosuje si� przy awitaminozie - pomaga leczy� ��taczk� - leczy choroby b�on �luzowych CZARNY BEZ - stosowany w przezi�bieniach jako �rodek napotny (sok z owoc�w) - podnosi odporno�� organizmu na infekcje - pomocny przy b�lach gard�a - pomocny przy migrenie i nerwob�lach CZARNA PORZECZKA - zapobiega biegunkom i leczy z nich - reguluje przemian� materii - ma korzystne dzia�anie w schorzeniach dzi�se� - �agodzi b�l gard�a - chroni naczynia krwiono�ne i oczyszcza je CZARNE JAGODY - pomagaj� zwalcza� biegunk� - maj� dzia�anie wirusob�jcze s� skuteczne w przezi�bieniach - chroni przed mia�d�yc� - przeciwdzia�a chorobom serca i udarom m�zgu - maj� korzystne dzia�anie w zaka�eniach uk�adu moczowego - u niekt�rych os�b mo�e dzia�a� przeczyszczaj�co CZ�BER - dzia�a przeciwazpalnie - u�atwia trawienie - ma s�abe dzia�anie moczop�dne CZERE�NIE - podnosz� odporno�� organizmu - obni�aj� poziom cholesterolu - �agodz� b�le reumatyczne CZOSNEK - zwalcza infekcje - dzia�a przeciwnowotworowo - zmniejsza lepko�� krwi i dzia�a przeciwzakrzepowo - zmniejsza ryzyko ataku serca - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - obni�a poziom cholesterolu - zwalcza paso�yty jelitowe - ma korzystne dzia�anie w zapaleniu opon m�zgowych - pobudza uk�ad odporno�ciowy - ma dzia�anie rozkurczowe - dzia�a wykrztu�nie, pomaga przy zapaleniu oskrzeli - pomocny w chorobach reumatycznych - pomocny w leczeniu ran - pomaga zwalczy� hemoroidy - pomocny w leczeniu astmy - pomocny w leczeniu grzybic - zwalcza katar, �upie�, niestrawno�� - zapobiega biegunkom - poprawia nastr�j - ma s�abe dzia�anie uspokajaj�ce * zapach czosnku neutralizuj�: kawa, mi�d, jogurt, mleko, czerwone wino, go�dziki, natka pietruszki, cytryna * najbardziej skuteczny jest czosnek surowy DYNIA, KABACZEK, CUKINIA - zar�wno mi��sz jak i pestki dzia�a profilaktycznie i leczniczo w chorobach nowotworowch szczeg�lnie raka p�uc - pomocna w chorobach serca - pomocna w schorzeniach oczu - stosowane w stanach zapalnych w�troby - leczy owrzodzenia sk�ry - pomocne przy bezsenno�ci - pomocne w reumatyzmie - obni�aj� poziom cholesterolu - pomocne w leczeniu astmy - obni�aj� ci�nienie t�tnicze krwi - pestki pomagaj� zwalczy� robaczyce - pomocne przy chorobach nerek i p�cherza moczowego DZIURAWIEC - pobudza apetyt - stosuje si� w zapaleniach okr�nicy - leczy i zapobiega zapaleniu dzi�se� - likwiduje przykry zapach z jamy ustnej - ma dzia�anie uspokajaj�ce - zewn�trznie stosuje si� przy wrzodach i ropnych zapaleniach sk�ry - powoduje wysychanie rany i u�atwia gojenie - pomocny w roztrojach �o��dka - stosuje si� w chorobach w�troby - pomocny przy zapaleniu p�cherza moczowego ESTRAGON - pobudza apetyt - przyspiesza trawienie - ma dzia�anie moczop�dne - dzia�a przeciwmia�dzycowo - pobudza prac� tarczycy FASOLA - obni�a poziom cholesterolu - pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu insuliny i cukru we krwi - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - zapobiega zaparciom, wspomaga trawienie - wzmacnia w�trob� (m�oda zielona) - dzia�a przewciwnowotworowo - pomaga przy kamicy nerkowej (zielona) - zapobiega i zmniejsza b�le reumatyczne staw�w (zielona) zapobiega atakom serca FIGI - pomocne w zwalczaniu chor�b nowotworowych - u�atwiaj� trawienie, likwiduj� zaparcia, - stosowane s� w chorobach w�troby - maj� w�a�ciwo�ci pomagaj�ce zwalcza� robaczyce - pomagaj� w leczeniu obrz�k�w, opuchlizny, wykwit�w, czyrak�w - przywracaj� energi� i �ywotno�� - poprawiaj� trawienie - zwalczaj� gor�czk� - maj� dzia�anie napotne - dzia�aj� moczpo�dnie FIO�EK - stosuje si� przy nie�ycie dr�g oddechowych - ma dzia�anie moczop�dne G��G - reguluje czynno�ci rytmu serca - poprawia ukrwienie - wzmacnia serce - pobudza kr��enie - obni�a ci�nienie - ma dzia�anie og�lnie wzmacniaj�ce - podnosi odporno�� organizmu - obni�a poziom cholesterolu - zapobiega niedotlenieniu - dzia�a moczop�dnie - zapobiega p�kaniu naczy� w�osowatych - stosuje si� przy bezsenno�ci - korzystnie dzia�a w leczeniu pocz�tk�w zwapnienia �y� - stosuje si� w dolegliwo�ciach wieku przej�ciowego GO�DZIKI - pomocne w b�lach z�b�w - �rodek przeciwzapalny w reumatyzmie - maj� dzia�anie przeciwkrzepliwe - pobudzaj� apetyt - przyspiesza trawienie GREJPFRUTY - wzmacnia uk�ad kr��enia - obni�a poziom cholesterolu - obni�a ryzyko zachorowania na raka zw�aszcza �o��dka i trzustki - skuteczny lek w zatruciach pokarmowych - likwiduje nie�wie�y oddech - zapobiega zmianom genetycznym - pomocne w odchudzaniu - najskuteczniejszy jedzony razem z przegrodami mi�dzy cz�stkami mi��szu GRUSZKI - pomocne w b�lach reumatycznych - u�atwiaj� trawienie - dzia�aj� odchudzaj�co - podnosz� odporno�� organizmu - zapobiegaj� zachorowaniom na raka jelita grubego - wspomagaj� aktywno�� m�zgu - maj� dzia�anie moczop�dne - stosuje si� przy kamicy nerkowej GORCZYCA - pobudza apetyt - zwi�ksza wydzielanie soku �o��dkowego - poprawia trawienie przy sk�onno�ciach do zapar� - leczy przezi�bienia i zapalenia p�uc - stosowana przy nadci�nieniu - zewn�trznie jako ok�ad stosuje si� przy b�lach zako�cze� nerwowych, staw�w, reumatyzmie GROCH - dzia�a antykoncepcyjnie - zapobiega nowotworom - zapobiega zapaleniom wyrostka robaczkowego - obni�a poziom cholesterolu - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - zmniejsza podatno�� na choroby serca GRZYBY - powoduje zmniejszenie lepko�ci krwi - obni�a poziom cholesterolu - pobudzaj� uk�ad odporno�ciowy - pomagaj� zwalcza� wirusy - dzia�aj� przeciwnowotworowo - pomocne w leczeniu z reumatyzmu i zapalenia staw�w (szczeg�lnie boczniak) HERBATA - zmniejsza sk�onno�� do pr�chnicy z�b�w - pomocne w leczeniu infekcji i zapale� wirusowych - pomocna przy przezi�bieniach - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - ma dzia�anie przeciwzakrzepowe - ma dzia�anie moczop�dne - wzmacnia naczynia w�osowate - pobudza wydzielanie soku �o��dkowego - neutralizuje wolne rodniki, kt�re uszkadzaj� kom�rki - obni�a poziom cholesterolu - ma dzia�anie przeciwb�lowe - pomaga zwalcza� biegunki * dotyczy to zar�wno czarnej jak i zielonej herbaty * nale�y unika� picia gor�cej herbaty, gdy� mo�e powodowa� uszkodzenie b�ony �luzowej gard�a * mo�e powodowa� ciemnienie z�b�w * nadmiar hamuje wch�anianie �elaza * nadmiar mo�e powodowa� bezsenno�� IMBIR - przeciwdzia�a chorobie lokomocyjnej - zmniejsza lepko�� krwi, dzia�a przeciw zakrzepowo - obni�a poziom cholesterolu - pobudza prac� serca - pomaga zwalczy� b�le brzucha i biegunki - stosowany jako �rodek wykrztu�ny - ma dzia�anie przeciw wymiotnie - pomaga zwalcza� b�le g�owy i migreny - pomaga leczy� przezi�bienia - ma korzystne dzia�anie w reumatyzmie - korzystnie wp�ywa na uk�ad nerwowy - ma dzia�anie przeciwdepresyjne - pomaga zwalcza� bakterie - ma korzystne dzia�anie przy zapaleniu strun g�osowych JAB�KA - zmniejszaj� apetyt - obni�aj� poziom cholesterolu (jedzone ze sk�rk�) - stabilizuj� poziom cukru we krwi - obni�aj� ci�nienie t�tniczce krwi - zwalczaj� przezi�bienia i infekcje dr�g oddechowych - zmniejszaj� napi�cia psychiczne - zmniejszaj� b�le reumatyczne - lecz� zaburzenia jelitowe - poprawiaj� przemian� materii - przeciwdzia�aj� nowotworom - sok jab�kowy u dzieci mo�e powodowa� biegunki - nale�y stosowa� przecier ze �wie�ych owoc�w JA�OWIEC - pobudza prac� nerek - dzia�a moczop�dnie - powoduje ukrwienie b�ony �luzowej przewodu pokarmowego - poprawia kr��enie krwi - zapobiega wzd�ciom - �agodzi zaburzenia trawienia - przy chorobach go��cowych stosuje si� jako dodatek do k�pieli * nie wolno u�ywa� podczas ci��y JARMU� - zapobiega wyst�powaniu raka jelita grubego i p�uc - poprawia ukrwienie JARZ�BINA - wzmacnia serce - dzia�a moczop�dnie - obni�a ci�nienie - pomocna przy nerwicach - odwar z owoc�w stosuje si� w przezi�bieniach i kaszlu - sok z owoc�w stosuje si� przy astmie JEMIO�A - zapobiega mia�d�ycy - obni�a ci�nienie JE�YNY - podnosz� odporno�� organizmu - stosuje si� przy przezi�bieniach - pomocne przy zapaleniu dr�g oddechowych - u�atwiaj� trawienie - lecz� biegunki - przejrza�e owoce maj� dzia�anie przeczyszczaj�ce - odwar z li�ci leczy liszaje, egzemy i ropiej�ce rany - odwar z korzeni ma dzia�anie moczop�dne - odwar z li�ci stosuje si� przy krwawieniach wewn�trznych J�CZMIE� - u�atwia wypr�nienia - zapobiega zaparciom i b�lom brzucha - obni�a poziom cholesterolu we krwi - przeciwdzia�a nowotworom jelit - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - pomocny w zapaleniach dr�g oddechowych - im mniej przetworzony tym skuteczniejsze dzia�anie JOGURT - zapobiega infekcjom pokarmowym - leczy biegunki - u�atwia trawienie - wzmaga dzia�anie uk�adu odporno�ciowego - przeciwdzia�a owrzodzeniem trawiennym - wzmaga si�y witalne organizmu - korzystny w zapobieganiu nowotworom - ma korzystne dzia�anie w osteoporozie - zapobiega zapaleniom pochwy - dotyczy to jogurt�w z �ywymi szczepami bakterii KAKAO - zwi�ksza wydalanie moczu - pobudza uk�ad nerwowy - wp�ywa regeneruj�co na organizm - �agodzi stany stresowe - pomocne w nerwowo�ci - pobudza czynno�ci serca i rozszerza naczynia krwiono�ne - przeciwdzia�a mia�d�ycy - �agodzi bezsenno�� - korzystnie wp�ywa na krzepliwo�� krwi * najbogatsze �r�d�o magnezu * dotyczy kakao nie s�odzonego KALAFIOR - zapobiega nowotworom jelita grubego i sutka (podobne dzia�anie jak broku�y i kapusta) - najkorzystniejsze dzia�anie ma kalafior surowy lub lekko obgotowany KAPUSTA - pobudza uk�ad odporno�ciowy - niszczy bakterie i wirusy - pomocna przy zapaleniach gard�a i katarach - pomocna przy bolesnej menstruacji - dzia�a korzystnie na procesy wzrostu - zapobiega zachorowaniom na raka jelita grubego - zapobiega owrzodzeniom trawiennym - * skuteczniejsze jest dzia�anie kapusty surowej - stosowana zewn�trznie w postaci soku pomocna jest przy tr�dziku, alergiach, wypryskach, regeneracji nask�rka, b�lach staw�w, oparzeniach, st�uczeniach, uk�szeniach owad�w, - stosowana jako ok�ady z li�ci pomaga przy wybroczynach podsk�rnych, �ylakach, hemoroidach, KALAREPA - ma korzystne dzia�anie w chorobach nowotworowych KARCZOCHY - obni�a poziom cholesterolu - dzia�a ��ciop�dnie i moczop�dnie - obni�a poziom cukru we krwi - poprawia samopoczucie - korzystne przy stwardnieniu t�tnic KAWA - poprawia sprawno�� umys�ow� - rozszerza oskrzela, pog��bia oddech - mo�e by� pomocna w astmie - zapobiega pr�chnicy - wzmaga energi� fizyczna i poprawia nastr�j - wzmaga spalanie t�uszcz�w - mo�e by� pomocna w przypadkach kataru siennego * nie powoduje podniesienia ci�nienia t�tniczego, chyba �e stosuje si� j� razem z paleniem tytoniu * poprawa mo�liwo�ci fizycznych nast�puje po 20-30 minutach UWAGA: * u os�b nadwra�liwych mo�e wywo�a� stany l�kowe * w nadmiernych ilo�ciach mo�e spowodowa� uszkodzenie p�odu * w nadmiernych ilo�ciach mo�e by� przyczyn� biegunek * w nadmiernych ilo�ciach mo�e powodowa� b�le g�owy * w nadmiernych ilo�ciach mo�e powodowa� bezsenno�� * maksymalna ilo�� to 1-2 fili�anki dziennie KIWI - wzmacniaj� uk�ad odporno�ciowy - maj� dzia�anie moczop�dne - zapobiegaj� rakowi sutka i �o��dka KMINEK - pobudza wydzielanie soku �o��dkowego - zapobiega wzd�ciom - wzmaga apetyt - dzia�a przeciwskurczowo na przew�d pokarmowy KOLENDRA - pobudza apetyt - przyspiesza trawienie - dzia�a korzystnie na uk�ad nerwowy KOPER - u�atwia trawienie - �agodzi wzd�cia i niestrawno�� - �agodzi b�le reumatyczne - pomocny w leczeniu nerwic, dzia�a uspokajaj�co - wzmaga laktacj� - stosowany przy bezsenno�ci - ma dzia�anie moczop�dne - pobudza trawienie - wzmacnia odporno�� organizmu - korzystnie dzia�a przy anemii KOZIERADKA - stosuje si� przy wrzodach �o��dka - pobudza przemian� materii - stosuje si� przy nadkwasocie - zewn�trznie stosuje si� na wrzody i trudno goj�ce rany KUKURYDZA - zapobiega nowotworom zw�aszcza jelita grubego i sutka - zapobiega chorobom serca i uk�adu kr��enia - dzia�a przeciwpr�chniczo - obni�a poziom cholesterolu - stosuje si� w chorobach w�troby - reguluje prac� tarczycy - podnosi poziom estrogen�w KURKUMA - obni�a poziom cukru - zapobiega reumatyzmowi - obni�a poziom cholesterolu - zmniejsza lepko�� krwi - zabezpiecza w�trob� przed dzia�anie toksyn - hamuje rozw�j kom�rek rakowych KRWAWNIK - pobudza wydzielanie sok�w trawiennych - ma dzia�anie wzmacniaj�ce - dzia�a przeciwkrwotocznie - stosuje si� przy zaburzeniach miesi�czkowania - pomocny w chorobach w�troby i nerek - zewn�trznie stosuje si� na rany i wrzody LAWENDA - ma dzia�anie uspokajaj�ce - pomocna w migrenach - stosuje si� w chorobach dr�g oddechowych - wp�ywa korzystnie na czynno�ci w�troby LEN (nasiona) - ma dzia�anie lekko przeczyszczaj�ce - pomocne przy stanach zapalnych dr�g oddechowych - pomocne w zapaleniu nerek - stosuje si� w schorzeniach �o��dka - zewn�trznie stosuje si� w przypadku ropienia ran i stan�w zapalnych sk�ry LIPA (kwiat) - ma dzia�anie napotne - dzia�a uspokajaj�co - obni�a poziom cukru we krwi - zmniejsza lepko�� krwi - zwi�ksza odporno�� organizmu - stosuje si� w stanach zapalnych dr�g oddechowych - pomocna przy reumatyzmie - ma dzia�anie moczop�dne - wzmacnia �o��dek LUBCZYK - ma dzia�anie moczop�dne - wzmacnia serce - dzia�a przeciwzapalnie - pobudza miesi�czkowanie - wzmaga wydzielanie sok�w trawiennych MACIERZANKA - u�atwia trawienie - �agodzi nie�yt oskrzeli i uporczywy kaszel - zewn�trznie jako dodatek do k�pieli przy trudno goj�cych si� ranach MAJERANEK - stosowany jako �rodek wykrztu�ny w chorobach dr�g oddechowych - stosowany w nie�ytach uk�adu pokarmowego - dzia�a uspokajaj�co - wzmaga trawienie - zapobiega biegunce - dzia�a rozkurczowo - stosuje si� przy astmie - wspomaga wydzielanie ��ci - stosowany zewn�trznie u�atwia gojenie ran MALINY - maj� dzia�anie przeciwwirusowe i przeciwgor�czkowe - wywar z li�ci stosowany jest w neurozach - poprawiaj� trawienie - lecz� niedokrwisto�� - maj� dzia�anie napotne - stosuje si� przy b�lach reumatycznych - maj� dzia�anie lekko przeczyszczaj�ce - w postaci owoc�w (z pestkami, nie sam sok) reguluj� dzia�anie przewodu pokarmowego - obni�aj� poziom cukru we krwi MARCHEW - zapobiega zaparciom - obni�a poziom cholesterolu (surowa) - zapobiega nowotworom p�uc (gotowana) - korzystnie oddzia�uje na sk�r� - dzia�a leczniczo w przypadkach nerwowo�ci - stosuje si� przy stwardnieniu t�tnic - dzia�a jako �rodek wykrztu�ny w postaci soku - ma dzia�anie wzmacniaj�ce - podnosi odporno�� organizmu - ma korzystny wp�yw na wzrok - zapobiega chorobie wie�cowej - reguluje prac� przewodu pokarmowego - zmniejsza ryzyko udaru m�zgu - zapobiega rakowi p�uc - sok z marchwi w nadmiernych ilo�ciach mo�e by� szkodliwy dla w�troby - stosowana zewn�trznie w postaci soku �agodzi liszaje, sucho�� sk�ry, oparzenia i owrzodzenia, czyni sk�r� delikatn� i dzia�a odm�adzaj�co MELISA - pobudza apetyt - ma dzia�anie uspokajaj�ce - obni�a ci�nienie krwi - stosuje si� przy migrenie MELONY - stosuje si� przy stwardnieniu t�tnic - pomocny w niedokrwisto�ci - ma s�abe dzia�anie przeczyszczaj�ce - dzia�a moczop�dnie - pomocny w chorobach w�troby i nerek MI�TA - stosowana jako �rodek przeciwwymiotny - �agodzi md�o�ci - �rodek uspokajaj�cy - jest korzystna przy �ylakach odbytu - leczy nadkwasot� - �agodzi b�le g�owy - pomaga leczy� ��taczk� - sok ze �wie�ych ro�lin lecz ropienie i pryszcze - od�wie�a jam� ustn� - reguluje trawienie - leczy z nie�ytu nosa MI�D - zabija bakterie - zmniejsza odczuwanie b�lu, zw�aszcza gard�a - dzia�a korzystnie w astmie - koi nerwy i dzia�a nasennie - pomaga leczy� biegunki - pomaga przy zwalczaniu gor�czki, kataru i kaszlu - pomaga przy leczeniu ran i oparze� (k�adziony bezpo�rednio na ran�) - podnosi odporno�� organizmu * nie podawa� dzieciom do 1-szego roku �ycia MLEKO - zapobiega osteoporozie - zapobiega pr�chnicy - obni�a poziom cholesterolu we krwi - odt�uszczone - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - korzystnie dzia�a w przewlek�ych zapaleniach oskrzeli - pobudza aktywno�� psychiczn� zw�aszcza "chude" op�nia gojenie wrzod�w �o��dka i dwunastnicy mo�e by� przyczyn� migrenowych b�li g�owy mo�e powodowa� bezsenno�� mo�e powodowa� b�le staw�w mo�e by� przyczyn� astmy mo�e powodowa� biegunki * nie wolno podawa� dzieciom odt�uszczonego mleka * doro�li powinni spo�ywa� chude mleko * Najzdrowsze jest mleko prosto od zdrowej krowy * Mleko zsiad�e najbardziej polecane MORELE - hamuj� rozw�j nowotwor�w, zw�aszcza p�uc - powoduj� wzrost hemoglobiny - reguluj� dzia�anie uk�adu pokarmowego - poprawiaj� apetyt - stosuje si� w anemiach, os�abieniach organizmu i przem�czeniach - pomocne przy zaparciach - stosuje si� w nerwicach - pomocne przy bezsenno�ci - najkorzystniejsze s� morele suszone MORWA - pomaga przy zaparciach - zmniejsza sk�onno�ci do krwotok�w - pomocna przy b�lach gard�a i dr�g oddechowych - leczy ze stan�w zapalnych jamy ustnej NAGIETEK - wzmacnia sk�r� i b�ony �luzowe - leczy zaburzenia miesi�czkowania - poprawia odporno�� organizmu OLIWA Z OLIWEK - obni�a poziom cholesterolu - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - obni�a lepko�� krwi - spowalnia procesy starzenia - korzystna dla serca i uk�adu kr��enia - ma dzia�anie przeczyszczaj�ce - pomocna w stwardnieniu t�tnic - pomocna w nadkwasocie - stosuje si� przy wrzodach �o��dka * najkorzystniejsza jest oliwa z pierwszego wyt�oku * nadmierne ilo�ci spo�yte jednorazowo mog� powodowa� biegunk� * zbyt wielka ilo�� t�uszcz�w zwierz�cych t�umi korzystne oddzia�ywanie oliwy OG�RKI - maj� dzia�anie ch�odz�ce i od�wie�aj�ce - maj� dzia�anie przeczyszczaj�ce - dzia�a moczop�dne (w postaci surowej) - stosowane zewn�trznie na sk�r� dzia�aj� odm�adzaj�co i wybielaj�co ORZECHY - pomagaj� w regulacji poziomu cukru we krwi - zapobiegaj� chorobom nowotworowym - przeciwdzia�aj� kamicy nerkowej - dzia�aj� wzmacniaj�co - pomocne przy leczeniu robaczyc - stosuje si� przy biegunkach - wzmacniaj� uk�ad sercowo naczyniowy - zapobiegaj� chorobie Parkinsona - dotyczy to wszystkich gatunk�w orzech�w OTR�BY PSZENNE - zwalczaj� zaparcia - zmniejszaj� ryzyko powstania hemoroid�w - obni�aj� ryzyko zachorowa� na raka jelita grubego - reguluj� wypr�nienia - u�atwiaj� trawienie i skracaj� jego czas - nadmierne ilo�ci mog� spowodowa� biegunk� OWIES - leczy zaparcia, u�atwia wypr�nienia - obni�a poziom cholesterolu we krwi - reguluje poziom cukru we krwi - pomaga zwalcza� stany zapalne sk�ry - korzystnie dzia�a na serce i naczynia w�osowate - pomocny w kamicy nerkowej - w postaci naparu pomocny przy bezsenno�ci - wzmaga wydzielanie estrogenu - ma dzia�anie przeciwdepresyjne PAPRYKA S�ODKA - pomaga w zwalczaniu astmy, przezi�bie�, anginy, - ma korzystne dzia�anie w mia�d�ycy - przeciwdzia�a za�mie PIETRUSZKA - pomocna przy anemii i os�abieniach organizmu oraz "wiosennym zm�czeniu" - wzmaga apetyt - u�atwia trawienie - leczy biegunki - dzia�a moczop�dnie, pomocna przy kamicy nerkowej - pomocna przy reumatyzmie (korze�) - stosowana zewn�trzne leczy tr�dzik i wypryski sk�rne PIO�UN - pobudza funkcje wydzielnicze uk�adu pokarmowego - zwi�ksza apetyt - dzia�a ��ciop�dnie - ma zastosowanie jako �rodek odka�aj�cy * nie wolno podawa� kobietom w ci��y, du�e ilo�ci mog� powodowa� wymioty POKRZYWA - wzmacnia organizm - obni�a zawarto�� cukru we krwi - sprzyja tworzeniu czerwonych cia�ek krwi - wzmacnia prac� nerek, w�troby i p�cherzyka ��ciowego - pobudza trawienie - stosuje si� przy awitaminozach - tamuje krwawienie - pomocna w zapaleniach w�troby - stosuje si� w skazie limfatycznej - ma dzia�anie moczop�dne - ma dzia�anie bakteriob�jcze - pomocna w leczeniu z nie�ytu oskrzeli i chorobach dr�g oddechowych POMARA�CZE - obni�aj� poziom cholesterolu we krwi - dzia�aj� przeciwmia�d�ycowo - pomagaj� zwalcza� wirusy - zmniejszaj� ryzyko zachorowa� na raka �o��dka, trzustki, prze�yku, sutka - korzystne w leczeniu astmy - lecz� zapaleni oskrzeli - pomocne w schorzeniach dzi�se� - wzmagaj� p�odno�� - leczy awitaminoz� - pobudzaj� apetyt - u�atwiaj� trawienie - pomocne w stwardnieniu t�tnic - przeciwdzia�a zaparciom - pomocne w chorobach w�troby - leczy podagr� nie wskazane przy wrzodach �o��dka - dla lepszego wykorzystania ich w�a�ciwo�ci zdrowotnych nale�y spo�ywa� pomara�cze wraz z mi��szem POMIDORY - zapobiegaj� zapaleniu wyrostka robaczkowego - zmniejszaj� ryzyko zachorowa� na raka �o��dka, p�uc, szyjki macicy - u�atwiaj� trawienie - wzmacniaj� uk�ad odporno�ciowy - korzystnie dzia�aj� na naczynia krwiono�ne - pomocne w reumatyzmie - obni�aj� poziom cholesterolu - stosuje si� przy os�abieniach organizmu - s� pomocne w kamicy ��ciowej - stosowane zewn�trznie maj� korzystny wp�yw na sk�r� - ok�ady z li�ci stosuje si� przy uk�szeniach owad�w - sok z pomidor�w wp�ywa �agodz�co przy zatruciach pokarmowych POR - reguluje poziom cukru we krwi - wspomaga funkcje trawienne - obni�a ci�nienie - wzmaga apetyt - ma dzia�anie moczop�dne - stosuje si� przy oty�o�ci - korzystnie wp�ywa przy fizycznym i psychicznym przem�czeniu - stosuje si� w chorobach w�troby PORZECZKI - pomocne przy b�lach staw�w i reumatyzmie - stosowane przy leczeniu biegunki - podnosz� odporno�� organizmu - stosuje si� przy silnym przem�czeniu i wyczerpaniu organizmu - stosowane do leczenia nerwic - w postaci soku stosowane w przezi�bieniach - u�atwiaj� trawienie - lecz� dolegliwo�ci �o��dkowe - pomocne przy kamicy nerkowej - zapobiegaj� awitaminozie - maj� dzia�anie napotne - pobudzaj� czynno�� kory nadnerczy - pomocne w skazie limfatycznej - zaleca si� przy wrzodach �o��dka i dwunastnicy - hamuj� krwawienie dzi�se� - k�piele w wywarze z li�ci stosuje si� w chorobach sk�rnych PRAWO�LAZ - stosowany w stanach zapalnych dr�g oddechowych - ma dzia�anie wykrztu�ne - leczy zaburzenia przewodu pokarmowego PSZENICA (z pe�nego przemia�u) - stosowana w przypadku przewlek�ych zapar� - zapobiega powstawaniu polip�w jelita grubego - obni�a wydzielanie estrogenu RABARBAR - pobudza apetyt - dzia�a lekko przeczyszczaj�co (8-10 godzin) - stosowany przy anemii i os�abieniach - pomaga przy zwalczaniu paso�yt�w jelitowych * nie stosowa� w kamicy nerkowej RӯA (dzika) - zwi�ksza odporno�� organizmu na choroby zaka�ne, zatrucia, zimno i wilgo� - przeciwdzia�a stwardnieniu t�tnic - stosuje si� w niedokrwisto�ci - pomocna w stanach przem�czenia i wyczerpania - ma dzia�anie ��ciop�dne - stosuje si� przy zapaleniach w�troby - pobudza apetyt - zapobiega p�kaniu naczy� w�osowatych - dzia�a moczop�dnie RUMIANEK - ma dzia�anie przeciwzapalne - os�abia reakcje alergiczne - nasila procesy regeneracji - stosuje si� przy nie�ytach dr�g oddechowych - pobudza apetyt - wzmaga wydzielanie ��ci - pomocny w zapaleniach okr�nicy - pomocny przy migrenie - stosuje si� w nie�ytach �o��dka - pomocny przy bezsenno�ci - ma s�abe dzia�anie uspokajaj�ce - stosuje si� przy przezi�bieniach - pomocny do p�ukania jamy ustnej przy b�lach z�b�w - jako ok�ady stosuje si� przy egzemach, czyrakach, �ylakach odbytu, - jako inhalacj� stosuje si� przy grypie RZEPA - pomocna w stanach os�abienia i przem�czenia - stosuje si� w zapaleniach gard�a, anginach - przeciwdzia�a przezi�bieniom i katarom - stosowana zewn�trznie korzystnie wp�ywa na sk�r� i w�osy * nie stosowa� przy ostrych schorzeniach w�troby RZE�UCHA - u�atwia trawienie - podnosi odporno�� organizmu - dzia�a korzystnie na sk�r� i wzmacnia w�osy - nie stosowa� przy stanach z zapalnych p�cherza moczowego RZODKIEWKA - u�atwia trawienie i poprawia apetyt - sprzyja wydalaniu z organizmu nadmiaru cholesterolu - stosowana przy kamicy ��ciowej i nerkowej - stosowana przy zapaleniach gard�a, anginie, zapaleniu oskrzeli - pomocna w przezi�bieniach - �agodzi b�le reumatyczne - pomocna przy os�abieniach i przem�czeniach - podnosi odporno�� organizmu - stosuje si� przy niedokrwisto�ci - pomocna przy nerwob�lach - wzmaga laktacj� - zapobiega podagrze - ma dzia�anie bakteriob�jcze - nie wskazana przy chorobie wrzodowej RY� - obni�a ci�nienie t�tnicze we krwi - zwalcza biegunki - zapobiega kamicy nerkowej - pomocny w zaburzeniach oddawania moczu - pomocny w leczeniu �uszczycy - obni�a poziom cholesterolu - stabilizuje poziom cukru i insuliny we krwi - reguluje przemian� materii - �agodzi niestrawno�� - dzia�a wzmacniaj�co SA�ATA - poprawia trawienie - obni�a poziom cukru we krwi - ma dzia�anie moczop�dne - zalecana przy nie�ytach i wrzodach �o��dka i dwunastnicy - obni�a ci�nienie - obni�a poziom cholesterolu - stosowana przy nerwicach i wzmo�onej pobudliwo�ci - pomocna przy zwalczaniu astmy - leczy artretyzm - pomocna przy anemii - poprawia trawienie - zapobiega zaparciom - zapobiega bezsenno�ci - nasiona wzmagaj� laktacj� SELER - obni�a ci�nienie t�tnicze krwi - ma dzia�anie moczop�dne - hamuje wzrost kom�rek rakowych - pobudza apetyt - u�atwia trawienie - dzia�a odchudzaj�co - pomocny w b�lach reumatycznych - wzmaga pop�d p�ciowy - wzmacnia uk�ad nerwowy - pomocny w neurozach - ma dzia�anie pobudzaj�ce - pomocny w chorobach w�troby, nerek i p�cherza moczowego - zewn�trznie w przypadku zapale� sk�ry, ropiej�cych ran i wrzod�w stosuje si� �wie�e rozdrobnione li�cie - napar z nasion ma zastosowanie przy bolesnym miesi�czkowaniu SENES - ma dzia�anie przeczyszczaj�ce SEZAM - przyspiesza krzepni�cie krwi - leczy zapalenia �o��dkowo-jelitowe - zapobiega zapaleniu nerek i kamicy nerkowej - ma dzia�anie przeczyszczaj�ce - olejem leczy si� stany zapalne sk�ry - ma dzia�anie wzmacniajace SKRZYP - zwi�ksz liczb� bia�ych i czerwonych krwinek - dzia�a moczop�dnie - ma dzia�anie przeciwkrwotoczne - przyspiesza gojenie ran - regeneruje tkank� ��czn� - ma korzystny wp�yw na w�osy S�ONECZNIK - zmniejsza poziom cholesterolu we krwi SOJA - wspomaga uk�ad sercowo-naczyniowy - obni�a poziom cholesterolu we krwi - zapobiega tworzeniu si� kamieni ��ciowych i nerkowych - reguluje wypr�nienia, zapobiega zaparciom i hemoroidom - reguluje poziom cukru we krwi - obni�a ryzyko zachorowania na raka sutka i macicy - zapobiega stwardnieniu t�tnic - korzystna u kobiet po menopauzie SZA�WIA - obni�a gor�czk� - ma dzia�anie �ci�gaj�ce i przeciwzapalne do p�ukania w chorobach jamy ustnej i krwawieniu dzi�se� - stosuje si� przy zapaleniu p�cherza ��ciowego - stosuje si� w b�lach �o��dka - przeciwdzia�a biegunce - stosowana jest jako �rodek wykrztu�ny - jako napar s�u�y do obmywania ran - ma dzia�anie uspokajaj�ce - zmniejsza wydzielanie mleka u matek karmi�cych po odstawieniu dziecka od piersi SZANTA (jasnota) - pobudza apetyt - stosuje si� przy nie�ycie oskrzeli - pomocna przy zaburzeniach trawienia SZPARAGI - maj� dzia�anie przeciwnowotworowe SZPINAK - obni�a cholesterol - hamuje wzrost kom�rek rakowych - u�atwia trawienie - pomocny przy anemii nie zalecany osobom ze sk�onno�ci� do kamicy nerkowej SZCZYPIOREK - obni�a ci�nienie krwi - wzmacnia odporno�� - pobudza trawienie - wzmacnia apetyt - korzystnie dzia�a przy anemii - obni�a poziom cholesterolu �LIWKI - maj� silne dzia�anie przeczyszczaj�ce - podnosz� odporno�� organizmu - zapobiegaj� infekcjom - dodaj� witalno�ci - najkorzystniejsze dzia�anie maj� surowe dojrza�e owoce, ale skuteczne s� pod ka�d� postaci�, r�wnie� suszone, z soku i kompotu �WIETLIK - ma dzia�anie �ci�gaj�ce i przeciwzapalne - stosuje si� przy stanach zapalnych oczu - pomocny w schorzeniach �o��dka - wspomaga trawienie - ma dzia�anie ��ciop�dne TOPOLA (p�czki) - ma dzia�anie napotne - korzystne w reumatyzmie - dzia�a moczop�dnie - wspomaga gojenie ran (zewn�trznie) - pomocne w leczeniu z �ylak�w - jako odwar stosuje si� do przemywa� w chorobach kobiecych TRUSKAWKI, POZIOMKI - pomagaj� zwalcza� wirusy - maj� �agodne dzia�anie przeczyszczaj�ce i moczop�dne - u�atwiaj� leczenie grzybic i tr�dziku - obni�aj� poziom cholesterolu - zapobiegaj� krwawieniu macicy - stosuje si� przy niedokrwisto�ci - pomocne w zaburzeniach przemiany materii - zapobiegaj� krzywicy - pomagaj� leczy� z ��taczki - herbat� z li�ci stosuje si� przy przezi�bieniach TYMIANEK - stosuje si� w schorzeniach dr�g oddechowych - stosuje si� jako �rodek wykrztu�ny - ma dzia�anie antyseptyczne - pobudza apetyt - ma dzia�anie moczop�dne - stosuje si� przy zapaleniu korzonk�w nerwowych WIESIO�EK - ma dzia�anie wykrztu�ne - stosuje si� przy zapaleniu oskrzeli - pomocny w bezsenno�ci - ma dzia�anie uspokajaj�ce - pomocny w chorobie wrzodowej �o��dka - stosuje si� w padaczce - stosuje si� odwary z k��cza WINOGRONA - zapobiegaj� pr�chnicy z�b�w - dezaktywuj� wirusy - pomocne w niestrawno�ci - pomocne w oty�o�ci - stosuje si� przy kamicy ��ciowej i moczowej - maj� dzia�anie moczop�dne - obni�aj� poziom cholesterolu - maj� dzia�anie wykrztu�ne - dzia�aj� lekko napotnie - reguluj� ci�nienie krwi - zalecane s� w astmie oskrzelowej - �agodz� zatrucia pokarmowe - maj� korzystny wp�yw na sk�r� - podnosz� odporno�� organizmu - maj� korzystny wp�yw przy przem�czeniach psycho-fizycznych - stosuje si� przy anemii - reguluj� poziom kwasowo�ci soku �o��dkowego - nale�y je�� ca�e owoce WI�NIE - poprawiaj� apetyt - zalecane s� przy niedokrwisto�ci - stosuje si� przy zapaleniach dr�g oddechowych - przeciwdzia�aj� tworzeniu kamieni ��ciowych - maj� korzystne dzia�anie przy b�lach reumatycznych - �agodz� stany zapalne w�troby - stosuje si� przy zaparciach - korzystnie dzia�aj� przy b�lach migrenowych - u�atwiaj� regulacj� menstruacji ZIEMNIAKI - przeciwdzia�aj� zmianom nowotworowym - maj� dzia�anie moczop�dne - sokiem z surowych ziemniak�w leczy si� wrzody �o��dka i dwunastnicy - wzmacniaj� naczynia w�osowate - obni�a poziom cukru - w postaci soku z surowych ziemniak�w - pomagaj� leczy� hemoroidy - korzystnie dzia�aj� przy kamieniach ��ciowych - s� pomocne w nerwicach �o��dka - stosuje si� przy niestrawno�ci - zewn�trznie stosowane do leczenia grzybic sk�ry oraz odmro�eniach i oparzeniach, a tak�e przy p�kaniu i �uszczeniu si� nask�rka �URAWINY - pomagaj� w zapobieganiu kamicy moczowej - zapobiegaj� zapaleniom uk�adu moczowego - dzia�aj� bakteriob�jczo i wirusob�jczo - stosuje si� przy przezi�bieniach i anginie - wzmaga funkcje �o��dka i jelit - ma dzia�anie wzmacniaj�ce i orze�wiaj�ce ZAPOBIEGANIE I LECZENIE Z NIEKT�RYCH CHOR�B ALERGIA POKARMOWA * pokarmy, kt�re s� najcz�stsz� przyczyn� alergii * przetwory mleczne, kofeina, dro�d�e, owoce cytrusowe, kasze z pszenicy i kukurydzy, wino, jajka, pokarmy o d�ugim okresie przechowywania (z konserwantami), napoje gazowane, �ywno�� z puszek, pokarmy bogate w nasycone kwasy t�uszczowe, t�uszcze zwierz�ce ANEMIA * pokarmy, kt�re mog� by� pomocne przy leczeniu anemii - sa�ata, jab�ka, gruszki, szpinak, porzeczki, czerwone buraki, kapusta, truskawki, rodzynki, daktyle, cebula, chrzan, pietruszka, marchew, b�b, soja, maliny, wi�nie, kakao, seler, cykoria, broku�y, botwinka, brukselka, winogrona * pokarmy, kt�re mog� dzia�a� niekorzystnie: wysoko przetworzona �ywno�� i pokarmy ci�ko strawne, pokarmy w zalewach octowych (np. og�rki, grzyby, dynia, ryby, �liwki) ANGINA mi�d, porzeczki, czosnek, cebula, chrzan, cytryna, imbir, jab�ka, rzodkiew, ARTRETYZM * pokarmy, kt�re mog� by� pomocne w leczeniu artretyzmu - porzeczki, czere�nie, wi�nie, kapusta, sa�ata, broku�y, brukselka, pomidory, winogrona, truskawki * pokarmy, kt�re mog� powodowa� zwi�kszenie dolegliwo�ci: alkohol, kawa, cukier, ASTMA * pokarmy, kt�re mog� by� pomocne w zwalczaniu astmy - kawa, chili, cebula, czosnek, chrzan, czerwona i zielona s�odka papryka, truskawki, pomidory, kiwi, brukselka, kalafior, koper, pietruszka, rzodkiewka, marchew, szczypior, cynamon, figi, pieprz, rodzynki, rze�ucha, rzepa, pomara�cza, broku�y, * pokarmy, kt�re mog� by� niekorzystne w astmie mi�so i t�uszcze zwierz�ce, orzechy, jajka, cola, t�uste mleko, glutaminian sodu, olej kukurydziany i s�onecznikowy BEZSENNO�� * pokarmy, kt�re mog� pom�c przy bezsenno�ci - mi�d, cukier, kapusta, dynia, owies, morele * pokarmy, kt�re mog� powodowa� bezsenno�� - kawa, jaja, alkohol * pokarmy ci�ko strawne jedzone wieczorem BIEGUNKA * pokarmy, kt�re zapobiegaj� lub lecz� biegunki - jogurt, czarne jagody, czarne porzeczki, soja, m�czne zupy i kasze, banany, sucharki, ry�, marchew, ziemniaki, soczewica, p�atki owsiane, kasze - herbata z nasion kozieradki - dok�adne �ucie pokarmu * pokarmy, kt�re mog� powodowa� biegunki - mleko, wysokos�odzone soki i napoje owocowe, kawa, napoje musuj�ce * fasola, kapusta, cebula, sk�rki warzyw i owoc�w, s�odziki B�LE G�OWY * pokarmy, kt�re mog� by� pomocne w zwalczaniu b�lu g�owy - kapusta, pietruszka, chrzan, koper, czere�nie, cytryny, imbir, zielone oliwki, orzechy, nasiona dyni i s�onecznika * pokarmy, kt�re mog� by� przyczyn� b�lu g�owy * czekolada, w�dzone mi�so i ryby, alkohol, a zw�aszcza czerwone wino, szampan, pokarmy zawieraj�ce glutaminian sodu, kwa�na �mietana, niedojrza�e sery, mi�so konserwowane saletr�, s�odziki, przedawkowanie kofeiny, lody i zimne napoje, napoje gazowane, pokarmy ci�ko strawne, kwaszona kapusta, jajka, t�uste mleko, BRONCHIT * pokarmy, kt�re mog� pom�c * cebula, czosnek, marchew, szczypior, jab�ka, kapusta, maliny, czarny bez, je�yny, rze�ucha, lipa, chrzan, chili, tymianek, koper, CELIAKIA * pokarmy dozwolone w celiakii - jogurt, herbata, mas�o, pomidory, koperek, seler, ziemniaki, buraki, ry�, kasza kukurydziana, szczypiorek, kapusta w�oska, brukselka, kalafiory, marchew, sa�ata, groszek, szpinak, kalarepa, rzepa, rzodkiewka, og�rki, truskawki, jagody, poziomki, je�yny, morele, brzoskwinie, banany, pomara�cza, cytryny, winogrona, jab�ka, cebula, majeranek, cynamon, * pokarmy zabronione * kawa, czekolada, pieczywo pszenne i �ytnie, t�uste w�dliny, konserwowane mi�so, ocet, musztarda, szczaw, chrzan, og�rki konserwowe, p�atki owsiane, zasma�ki, czere�nie, gruszki, sma�one i w�dzone mi�so, groch, szparagi CHOLESTEROL * pokarmy, kt�re mog� obni�y� poziom cholesterolu - otr�by owsiane, fasola, grapefruit, pomara�cza, jab�ka, jogurt, marchew, czosnek, j�czmie�, imbir, truskawki, banany, porzeczki, sa�ata, oliwa, surowa cebula, migda�y, awokado, s�odka papryka, broku�y, szpinak, orzechy w�oskie, soja, pomidory, sa�ata, natka pietruszki, zielona fasolka, brukselka, kalafiory, winogrona, rze�ucha - pokarmy bogate w witamin� C i beta-karoten * pokarmy, kt�re podnosz� poziom cholesterolu * "nasycony" t�uszcz zwierz�cy, mas�o, pe�ne mleko, ser, t�usta wieprzowina i wo�owina, sk�ra drobiu, jaja, majonez CUKRZYCA * pokarmy, kt�re mog� by� korzystne przy cukrzycy - orzeszki ziemne, migda�y, soja, soczewica, fasola, groch, mleko, jogurt, cebula, czosnek, cynamon, curry, kozieradka, broku�y, kiwi, kabaczek, dynia, owies, rze�ucha, sa�ata, brukselka, pokrzywa, bor�wka, sza�wia, * pokarmy, kt�re mog� by� niekorzystne przy cukrzycy - mleko, t�uszcze, s�odycze, marchew, mi�d, kukurydza, rodzynki, buraki, banany, rzepa - pokarmy sma�one, * bia�e pieczywo GRYPA, PRZEZI�BIENIE, ZAPALENIE OSKRZELI * pokarmy, kt�re mog� pom�c w leczeniu i zapobieganiu - czosnek, cebula, czarna rzodkiew, chili, curry, jogurt, czarne jagody, imbir, czerwona i zielona papryka s�odka, pietruszka, cytryna, kiwi, pomara�cze, pomidory, brukselka, marchew, maliny, porzeczki, je�yny, jab�ka, rzodkiewka, winogrona, mi�d - picie du�ej ilo�ci p�yn�w * pokarmy, kt�re mog� szkodzi� * mleko i produkty mleczne (poza jogurtem z �ywymi szczepami bakterii) alkohol, jajka HEMOROIDY * otr�by pszenne, cebula, kapusta, ziemniaki INFEKCJE * jogurt, czosnek, cebula, pomara�cz, truskawki, maliny, czarne jagody, jab�ka, brzoskwinie, figi, mi�d, herbata, kapusta, rzodkiew, pietruszka, winogrona, rzepa, KAMICA NERKOWA * pokarmy, kt�re mog� przeciwdzia�a� powstawaniu kamieni nerkowych - przetwory zbo�owe np. otr�by ry�owe, du�o p�yn�w szczeg�lnie wody, warzywa nie zawieraj�ce szczawian�w np. fasola, rzepa, kabaczek, sa�ata, ziemniaki, owoce - czere�nie, truskawki, winogrona * pokarmy, kt�re mog� przyczyni� si� do powstawania kamieni nerkowych * mi�so zwierz�ce, szpinak, rabarbar, buraki, botwina, s�l, dania z puszek, kwaszona kapusta, w�dzonki, koncentraty zup KAMICA �ӣCIOWA * pokarmy, kt�re mog� zapobiec tworzeniu si� kamieni ��ciowych - du�e ilo�ci warzyw, soja, oliwa, soczewica, groch, fasola, cytrusy, orzechy, pomara�cze, grubo mielone przetwory zbo�owe, truskawki, sa�ata, rzodkiewka, pomidory, winogrona - jedzenie posi�ku w godzinach dopo�udniowych * pokarmy sprzyjaj�ce powstawaniu kamieni - kawa, cukier, mas�o, t�uszcze zwierz�ce - nadwaga i pokarmy powoduj�ce nadwag� * zbyt szybkie odchudzanie �USZCZYCA I ZAPALENIA SK�RY * owies i jego przetwory, siemie lniane, rze�ucha, cebula, marchew, kapusta, buraki, maliny, ziemniaki, og�rki, NADCI�NIENIE * pokarmy, kt�re mog� obni�a� ci�nienie t�tnicze krwi - otr�by owsiane, czosnek - surowy bardziej skuteczny, cebula, oliwa z oliwek, jogurt, zielona herbata, warzywa str�czkowe, mleko, seler, - potrawy o du�ej zawarto�ci wapnia i potasu, potrawy bogate w wit. C * potrawy, kt�re mog� podwy�sza� ci�nienie t�tnicze - potrawy o du�ej zawarto�ci sodu, alkohol, s�l, jajka NIESTRAWNO�� * pokarmy, kt�re mog� zwalczy� lub zapobiega� niestrawno�ci - banany, imbir, herbata, czosnek, mi�ta pieprzowa, soja, ry�, seler, dynia, koper, winogrona, truskawki, ziemniaki * pokarmy, kt�re mog� powodowa� niestrawno�� * pokarmy sma�one, majonez, kapusta, napoje gazowane, soki owocowe, mleko, fasola, cebula, rzepa, ciep�e wypieki NISKA KRZEPLIWO�� KRWI * pokrzywa, krwawnik NOWOTWORY * pokarmy, kt�re mog� mie� znaczenie w zapobieganiu nowotworom - zielone warzywa li�ciaste, a zw�aszcza broku�y, szpinak, kapusta, kalarepa, kalafior, jarmu�, brukselka, pomidory, cytrusy, truskawki, czosnek, cebula, marchew, warzywa str�czkowe, orzechy, ry�, herbata a zw�aszcza zielona, mleko, soja, winogrona, truskawki, maliny, rzepa, seler, papryka, szczypiorek, jagody, tymianek, estragon, bazylia, og�rek, ziemniaki, - pokarmy bogate w karoten, pokarmy bogate w witamin� E - jogurt, lukrecja, sa�ata, chleb z grubego przemia�u * pokarmy, kt�re mog� sprzyja� powstawaniu nowotwor�w - mi�so szczeg�lnie w�dzone, konserwowe i czerwone, t�uszcze zwierz�ce, alkohol, nadmiar mas�a i margaryny, nadmiar soli, pe�ne mleko - potrawy sma�one i pieczone (grill, ro�no, - gdzie temperatura sma�enia przekracza 170* C) - przejadanie si� - rak p�cherza moczowego: marchew, mleko, broku�y, kalafior, pietruszka, kapusta - rak sutka: jogurt, cytryny, winogrona, warzywa bogate w karoten, fasola, soja, oliwa z oliwek, kapusta, otr�by pszenne - rak jelita grubego: otr�by pszenne, zsiad�e mleko i jogurt, kapusta, broku�y, kalafior, jab�ka, banany, gruszki, morele, marchew, cytrusy jedzone razem z bia�� "sk�rk�", daktyle, jagody - rak macicy: fasola, broku�y, sa�ata, szpinak, szczypior, jogurt, marchew, brukselka, - rak prze�yku: jab�ka, wi�nie, winogrona, cytryna, cebula, groch, fasola, �liwki, dynia - rak p�uc: marchew, jarmu�, szpinak, broku�y, kabaczek, morele, kapusta, sa�ata, kalarepa, brukselka, dynia, fasola, zielona herbata, pomidory, papryka s�odka czerwona, natka pietruszki, pomara�cza, rzepa, botwinka, - rak sk�ry: czosnek, siemie lniane, cebula, orzechy w�oskie - rak trzustki: pomidory, soja, fasola, soczewica, groch, grejfruty, mandarynki, - rak �o��dka: surowa marchew, kapusta, sa�ata, pomidory, kukurydz, mleko, cebula, kabaczek, czosnek, soja, jab�ka, cytryny, sa�ata, og�rki, seler, pieprz, zielona herbata, # dieta z przewag� mi�sa i t�uszcz�w zwierz�cych sprzyja rozwojowi chor�b nowotworowych ODPORNO�� ORGANIZMU * pokarmy, kt�re pobudzaj� uk�ad odporno�ciowy - jogurt, czosnek, cebula, pestki dyni, morele, brzoskwinie, marchew, kalarepa, jarmu�, szpinak, kabaczek, buraki, grapefruit, cytryna, winogrona, sa�ata, broku�y, brukselka, dieta niskot�uszczowa * pokarmy, kt�re mog� os�abia� odporno�� * pokarmy t�uste, nadmierne ilo�ci cukru OSTEOPOROZA * pokarmy, kt�re mog� pom�c w osteoporozie - pomara�cz, mleko, jogurt, kalarepa, suszone figi, rzepa, jarmu�, broku�y, fasola, orzechy, ananas, - jab�ka, gruszki, winogrona, rodzynki, warzywa str�czkowe, mi�d, soja, brzoskwinie, migda�y * pokarmy, kt�re mog� szkodzi� w osteoporozie * s�l, alkohol, kofeina, napoje gazowane OPRYSZCZKA * pokarmy, kt�rych nale�y unika� przy opryszczce * czekolada, orzechy, �elatyna, migda�y, j�czmie�, kukurydza P�KANIE NACZY� W�OSOWATYCH * pokarmy, kt�re mog� zapobiega� p�kaniu naczy� - kapusta, broku�y, szpinak, sa�ata, porzeczki, jab�ka, pomidory, winogrona, czere�nie, brukselka, * pokarmy, kt�re mog� by� przyczyn� p�kania naczy� - alkohol, kawa, ostre przyprawy * gor�ce p�yny PR�CHNICA * pokarmy, kt�re mog� zapobiega� pr�chnicy - herbata, winogrona, wi�nie, sery * pokarmy, kt�re mog� przyczyni� si� do powstania pr�chnicy * nadmierne ilo�ci s�odyczy PRZEM�CZENIE, OS�ABIENIE * pokarmy, kt�re mog� pom�c usun�� stany os�abienia - winogrona, jab�ka, sa�ata, soja, ry�, szpinak, fasola, morele, wi�nie, marchew, kapusta, malina, truskawka, broku�y, dynia, buraczki, pomidory, kukurydza, orzechy, kabaczek, cukinia * pokarmy niewskazane przy stanach os�abienia * alkohol, pokarmy ci�ko strawne REUMATYZM * pokarmy, kt�re mog� wyzwala� lub zaostrzy� dolegliwo�ci - kukurydza, mleko, mi�so zw�aszcza w�dzone i konserwowane, olej s�onecznikowy i kukurydziany, t�uszcze zwierz�ce, kawa, s�odziki, jajka, mas�o * pokarmy, kt�re mog� z�agodzi� dolegliwo�ci * czosnek, cebula, imbir, kurkuma, go�dziki, marchew, �liwki, porzeczki, pomidory, winogrona, chrzan, pietruszka, kapusta, czere�nie, jab�ka, truskawki, rzodkiewki, seler, bor�wka, pokrzywa ROZEDMA i ZAPALENIE OSKRZELI * pokarmy, kt�re mog� by� pomocne w zapaleniu oskrzeli * chili, czosnek, cebula, chrzan, mleko, marchew, sa�ata, jab�ka, rzodkiew, je�yna, rze�ucha, szczypiorek SPRAWNO�� PSYCHICZNA * pokarmy, kt�re wzmagaj� energi� - herbata, kakao, kawa, mleko, jogurt, orzechy, migda�y, warzywa str�czkowe, broku�y, pomidory, jab�ka, gruszki, brzoskwinie, winogrona, sa�ata, - otr�by pszenne, grube kasze, soja * pokarmy, kt�re t�umi� energi� * cukier, alkohol, pokarmy bogate w w�glowodany (chleb bia�y, makaron), nadmierne ilo�ci t�uszczu SPRAWNO�� SEKSUALNA * pokarmy, kt�re mog� dzia�a� korzystnie - s�onecznik, orzechy, migda�y, fasola, soja, ry�, otr�by pszenne, czerwona i zielona papryka, cytryna, truskawki, kiwi, pomidory, pomara�cza, broku�y, grapefruit, kalafior, szpinak, szparagi, maliny, fasola, awokado * pokarmy potencjalnie niekorzystne * pokarmy t�uste, nadmierne ilo�ci mi�sa i w�glowodan�w STWARDNIENIE ROZSIANE * pokarmy niekorzystne - mleko, mi�so t�uste, mas�o, �mietana, ser, t�uszcze nasycone * pokarmy korzystne * soja, jogurt, sezam zarodki pszenne, olej kukurydziany POKARMY, KT�RE MOG� POPRAWIA� NASTR�J - szpinak, fasola, pomara�cza, szparagi, rzepa, awokado, brukselka, s�onecznik, broku�y, buraki, morele, seler, ry�, winogrona, jab�ka, gruszki, sa�ata, pietruszka, orzechy, czosnek, kawa, kakao, ry�, otr�by owsiane, soja, chili, cebula TRZUSTKA * pokarmy dzia�aj�ce korzystnie w schorzeniach trzustki - broku�y, cynamon, fasola, soczewica, otr�by, sa�ata, ja�owiec, kolendra, kapusta, * pokarmy, kt�re mog� dzia�a� niekorzystnie * mleko, s�odycze, mi�d, UDAR M�ZGU * pokarmy, kt�re mog� zapobiec udarom m�zgu - marchew, szpinak, s�odkie ziemniaki, kalarepa, jarmu�, dynia, morele, awokado, fasola, pokarmy bogate w potas, botwinka, pomidory, banany, migda�y, pomara�cza, zielona herbata * pokarmy, kt�re mog� przyczynia� si� od udar�w m�zgu * s�l, alkohol UK�AD SERCOWO - NACZYNIOWY * pokarmy, kt�re mog� zapobiega� chorobom serca - czosnek, cebula, imbir, melony, grzyby, oliwa z oliwek, porzeczki czarne i jagody, zielona herbata, - warzywa str�czkowe, orzechy laskowe, migda�y, ziarna, pokarmy bogate w witamin� C i E, beta-karoten, marchew, winogrona, banany, cytrusy, jab�ka, szpinak, rzodkiewka, pomidory, groch, czerwona fasola, awokado, sa�ata, broku�y, *pokarmy, kt�re mog� uszkadza� naczynia i serce * mi�so i przetwory mleczne bogate w kwasy t�uszczowe, t�uszcz zwierz�cy, alkohol w nadmiarze, kawa (r�wnie� bezkofeinowa) WRZODY �O��DKA * pokarmy, kt�re mog� pomaga� w gojeniu wrzod�w - banany, sok z kapusty (surowej i zielonej), lukrecja, herbata zielona, chili, pieprz cayenne, czosnek, czerwona fasola, sok z surowych ziemniak�w, kalafiory, soja, ry�, kasze - je�� ma�o a cz�sto * pokarmy, kt�re mog� powodowa� dolegliwo�ci - kawa, alkohol, r�wnie� piwo, gor�ce p�yny, mleko, cola, jaja - wysoko przetworzona �ywno�� - pokarmy t�uste i ci�ko strawne * dania konserwowane z puszek WZD�CIA * koper, pietruszka ZABURZENIA MIESI�CZKOWANIA * pokarmy, kt�re mog� dzia�a� korzystnie na miesi�czkowanie - jogurt, soja, pomara�cz, kalarepa, figi, rzepa, broku�y, jarmu�, ananasy, orzechy, herbata, ry�, buraki, sa�ata, seler, kapusta, sa�ata, pietruszka, * pokarmy, kt�re mog� nasila� zaburzenia * kofeina, zbyt ma�a zawarto�� t�uszczu w diecie, zbyt szybkie odchudzanie, gor�ce napoje, alkohol ZABURZENIA PRACY W�TROBY * pokarmy, kt�re mog� �agodzi� stany zapalne w�troby - marchew, porzeczki, truskawki, fasola, seler, czere�nie, sa�ata, broku�y, kalafior, dynia, kabaczek, cykoria, kapusta, rze�ucha, jogurt * pokarmy, kt�re mog� by� przyczyn� dolegliwo�ci * cukier, t�uste mi�so, alkohol, mleko, jajka, ZA�MA * pokarmy , kt�re mog� przeciwdzia�a� powstawaniu za�my * szparagi, awokado, arbuzy, pomara�cza, marchew, jab�ka, morele, brzoskwinie, kalarepa, dynia, jarmu�, szpinak, kabaczek, ZAKA�ENIA UK�ADU MOCZOWEGO * pokarmy, kt�re mog� by� pomocne w zapaleniach p�cherza lub im zapobiega� - �urawiny, czarne jagody, kapusta, rzepa, seler, pietruszka, chrzan, pomidory, winogrona - du�e ilo�ci p�yn�w * pokarmy, kt�re mog� spowodowa� pogorszenie * czekolada, kofeina, alkohol ZAKRZEPY i ZATORY * pokarmy, kt�re mog� przeciwdzia�a� tworzeniu si� zakrzep�w i zator�w - czosnek, cebula, pieprz i ostra papryka, chili, imbir, go�dziki, oliwa, herbata (czarna i zielona), winogrona (czerwone), broku�y, kalafior, rzepa, rzodkiewka, brukselka - jedzenie posi�k�w w godzinach poranno - dopo�udniowych - picie 2 szklane dziennie wody �r�dlanej * pokarmy, kt�re mog� przyczyni� si� do zakrzep�w * t�uszcz zwierz�cy, alkohol, jajka, ser ZAKWASZENIE ORGANIZMU * pokarmy powoduj�ce zakwaszenie - alkohol, czerwone mi�so, jajka, sery, kawa, orzechy, soczewica * pokarmy dzia�aj�ce zasadowo * szpinak, botwinka, rodzynki, figi, fasola, migda�y, p�atki owsiane ZANIK �AKNIENIA * morele, seler, maliny, winogrona, pomidory, chrzan, pietruszka, rabarbar, rze�ucha, ZAPARCIA * pokarmy, kt�re mog� pom�c i zapobiec w zaparciach - otr�by pszenne, wszelkie grubo mielone przetwory zbo�owe - kasze, p�atki, pieczywo razowe, ry�, �liwki, jab�ka, maliny, marchew, kapusta, jab�ka, daktyle, figi, kawa, ro�liny str�czkowe, orzechy, ziemniaki, marchew, szpinak, jagody, morele, buraki czerwone, truskawki, porzeczki, winogrona, k��cze perzu, siemie lniane, czarny bez, - du�e ilo�ci p�yn�w, du�e ilo�ci owoc�w - diet� nale�y wprowadza� stopniowo * pokarmy, kt�rych nale�y unika� - pokarmy bogate w wap�, mleko, sery - czekolada, jaja, majonez - pokarmy wysoko przetworzone - dania z puszek - dania z du�� ilo�ci� konserwant�w - pokarmy t�uste, sma�one, d�ugo gotowane * bia�e pszenne pieczywo i nadmierna ilo�� s�odyczy ZESPӣ JELITA NADPOBUDLIWEGO * pokarmy, kt�re mog� zaostrzy� dolegliwo�ci - mleko, kawa, jajka, s�odziki, czekolada, cebula, pokarmy zbo�owe z pszenicy, owoce cytrusowe, �liwki, sok jab�kowy, gruszki, brzoskwinie * pokarmy, kt�re mog� �agodzi� dolegliwo�ci * otr�by, ry�, ca�e jab�ka (ze sk�rk�), marchew, p�atki owsiane, ZGAGA * pokarmy, kt�re powoduj� zgag� - czekolada, t�uszcze, pomidory, kawa, alkohol, cebula, Cola, piwo, t�uste mleko, jaja - zbyt szybkie jedzenie, - wi�kszo�� potraw sprzedawanych w tzw. "barach szybkiej obs�ugi" - s�odkie, wysokot�uszczowe - potrawy sma�one - wypieki zawieraj�ce proszek do pieczenia - dania z puszek * dania z du�� ilo�ci� konserwant�w POKARMY O NAJWI�KSZEJ ZAWARTO�CI WITAMIN I SK�ADNIK�W MINERALNYCH POKARMY BOGATE W BETA-KAROTEN * morele, brzoskwinie, marchew, kalarepa, jarmu�, szpinak, dynia, kabaczek, buraki, grapefruit, sa�ata, broku�y, brukselka, natka pietruszki, szpinak, kapusta, �liwki, pomidory, fasola, groszek zielony, je�yny, rze�ucha, POKARMY BOGATE W WAP� - mleko, sok pomara�czowy, jogurt, kalarepa, suszone figi, serek sojowy tofu, rzepa, jarmu�, broku�y, fasola, kefir, seler, jajka, natka pietruszki, groch, chrzan, czosnek, kukurydza, marchew, chleb razowy, twarogi, ma�lanka, sery ��te, * utrat� wapnia mo�e powodowa�: nadmiar soli, kofeina, alkohol, POKARMY BOGATE W KWAS FOLIOWY * sok pomara�czowy, szpinak, fasola, szparagi, rzepa, awokado, zarodki pszenne, brukselka, s�onecznik, buraki, maliny POKARMY BOGATE W POTAS * ziemniaki, awokado, buraki, brzoskwinie, �liwki, sok pomidorowy, jogurt, fasola, bo�wina, morele, sok pomara�czowy, pestki dyni, banany, kabaczek, migda�y, szpinak, mleko, orzechy POKARMY BOGATE W CYNK * dynia i pestki dyni, s�onecznik, otr�by pszenne i kie�ki pszenicy, grzyby, kakao, orzechy, groch fasola, soczewica, herbata, cebula czosnek, ry�, jajka, maliny, czarne jagody, buraki, szparagi, marchew, seler pomidory, rzodkiewka, POKARMY BOGATE W WITAMIN� A * marchew, szpinak, sa�ata, pietruszka, szczypior, szczaw, papryka, pomidory, morele, mas�o, �mietana, ser, twar�g, mleko, POKARMY BOGATE W WITAMIN� C * s�odka papryka czerwona i zielona, truskawki, brukselka, grapefruit, kiwi, pomara�cze, pomidory, broku�y, kalafior, groch, jarmu�, kapusta, chrzan, porzeczki czarne i czerwone, agrest, �urawiny, czarne jagody, owoc dzikiej r�y, jab�ka POKARMY BOGATE W WITAMIN� D * mleko, mas�o, grzyby (najwi�cej w borowikach), jajka, �mietana POKARMY BOGATE W WITAMIN� K - sa�ata, groch, olej sojowy, orzechy w�oskie, szpinak, kapusta, pomidory, pokrzywa, zielone pomidory, lucerna, ig�y drzew iglastych # rozpuszcza si� tylko w t�uszczach # rozk�ada si� pod wp�ywem promieniowania s�onecznego POKARMY BOGATE W WITAMIN� B * B1 - orzechy arachidowe, dro�d�e, kasza gryczana, mleko, orzechy w�oskie i laskowe, migda�y, kalafior, jajka, pomidory, ziemniaki, kapusta, agrest, porzeczki, �liwki, jab�ka, groch, fasola, otr�by pszenicy, chleb z m�ki razowej, p�atki owsiane, gryka, * B2 - dro�d�e, mleko, migda�y, ser, jajka, kakao, twar�g, kukurydza, szpinak, kalafior, jab�ka, groch, orzechy, kasza gryczana, groch, otr�by i zarodki zb�, pomidory, szczypior, zielony groszek, * B3 - ziarna s�onecznika, orzechy, dro�d�e, m�ka z pe�nego przemia�u, fasola, groch, * B6 - kie�ki pszenicy, dro�d�e, otr�by zb�, ziemniaki, banany, jajka, kapusta, marchew, fasola, orzechy, s�onecznik, kasza gryczana POKARMY BOGATE W WITAMIN� E * s�onecznik, orzechy, migda�y, zarodki pszenne, fasola, otr�by pszenne, ry�, szparagi, broku�y, seler, groch, kukurydza, p�atki owsiane, chleb ciemny, jajka, sa�ata, fasola, pietruszka, marchew, olej kukurydziany i sojowy POKARMY BOGATE W MAGNEZ * kukurydza, mak, buraki, siemie lniane, owies, kakao, orzechy, soja, kasze (gryczana, j�czmienna, manna), fasola, groch, czekolada, pomidory i koncentrat pomidorowy, pietruszka (korze� i natka), pieczywo razowe, POKARMY BOGATE W SELEN - ziarno z pe�nego przemia�u, otr�by owsiane, kie�ki pszenicy, kukurydza, mleko, dro�d�e, cebula, bia�ka jaj, czosnek, chrzan, koper, szpinak, nasiona s�onecznika, orzechy, * nadmiar selenu mo�e by� toksyczny POKARMY BOGATE W �ELAZO * p�atki owsiane, pszenica, ry�, �liwki, rodzynki, daktyle, maliny, porzeczki, banany, jab�ka, wi�nie, mleko, jajka, szpinak, groch, brukselka, pomidory, cebula, kapusta, sa�ata, dro�d�e, grzyby, mi�d, orzechy, czekolada, seler, soja, b�b, koper POKARMY BOGATE W LIT * ziemniaki, pomidory, ober�yna POKARMY BOGATE W MANGAN * herbata, pieprz, �urawiny, soja, p�atki owsiane, kakao, szpinak, sa�ata, groch, fasola, ry�, kokos, czekolada, maliny, figi, banany, cebula, ciemny mi�d, ananasy, zielona i czarna herbata, POKARMY BOGATE W BOR * orzechy, fasola, groch, soja, soczewica, broku�y, kapusta, szpinak, sa�ata, jab�ka, gruszki, brzoskwinie, winogrona, orzechy, mi�d, migda�y, rodzynki, POKARMY BOGATE W B�ONNIK * suszone �liwki, jab�ka, szpinak, ziemniaki, migda�y, fasola, kukurydza, groch, soczewica, gruszki banany, chleb razowy, morele, broku�y, rodzynki, seler, marchew, brukselka, truskawki, p�atki owsiane, pomidory, POKARMY BOGATE W PRZECIWUTLENIACZE (zapobiegaj� zwyrodnieniu kom�rek, chroni� przed starzeniem organizmu, podnosz� odporno��) - czosnek, marchew, bazylia, jagody, chili, cebula, szpinak, sa�ata, mi�ta, dynia, sza�wia, pomidory, kalarepa, majeranek, pomara�cza, jarmu�, brukselka, orzeszki ziemne, POKARMY BOGATE W INDOLE (unieczynnia toksyny w organizmie) broku�y, brukselka, kapusta, kalafior, rze�ucha, rzepa, brukiew, gorczyca, awokado, szparagi, arbuzy, pomidory, jarmu�, kalarepa, rzodkiewka, chrzan, dynia, grejpfruty, cebula, ciemne winogron DOLEGLIWO�CI KT�RYCH PRZYCZYN� MO�E BY� NIEDOB�R WITAMIN LUB MINERA��W WAP� - pr�chnica, paradontoza, zwapnienia �y�, krucho�� ko�ci, choroby uk�adu kr��enia, wysoki poziom cholesterolu, s�aba krzepliwo�� krwi MAGNEZ - podatno�� na stresy, stany niepokoju, zdenerwowania i l�ku, mia�d�yca, ataki serca i zawa�y, ko�atanie serca, arytmia, zawroty g�owy, dr�twienie ko�czyn, wypadanie w�os�w, �amanie paznokci, podatno�� na pr�chnic�, szybkie m�czenie si�, bezsenno��, wra�liwo�� na zimno CYNK - ataki epilepsji, trudno�� w gojeniu ran i oparze�, problemy ze sk�r�, uz�bieniem i w�osami, s�aba zdolno�� koncentracji, zaburzenia zmys�u w�chu i smaku, anemia, reumatyzm, sk�onno�� do wrzod�w �o��dka, niedokrwisto�� SELEN - podatno�� na raka, wczesne starzenie si� organizmu, ma�a odporno�� organizmu, podatno�� na infekcje, podatno�� na chandr� i depresj�, zmienno�� nastroj�w, ci�g�e odczucie zm�czenia, ot�pienie �ELAZO - ma�a aktywno��, anemia, op�nienia w rozwoju (psychicznym i fizycznym), szara cera, b�le g�owy, przyspieszony oddech, �atwo�� popadania w irytacj�, zaparcia, md�o�ci, �ysienie, �amanie si� paznokci, niska hemoglobina, ma�� krzepliwo�� krwi, LIT - podatno�� na depresje, rozdra�nienia, agresja BOR - zaburzenia pami�ci, ograniczona sprawno�� umys�owa, apatia, osteoporoza, obni�enie poziomu estrogen�w FLUOR - pr�chnica z�b�w (nadmiar fluoru grozi fluoroz�!) MIED� - podatno�� na raka, podatno�� na wrzody �o��dka, choroby krwi, niski poziom czerwonych krwinek, nadmiar miedzi mo�e by� szkodliwy i mo�e by� przyczyn�: anemii, zaburze� uk�adu oddechowego i zaburze� funkcjonowania w�troby WITAMINA C - krwawienie dzi�se�, podwy�szony cholesterol, podatno�� na zawa�y i ataki serca, podatno�� na raka, ma�� odporno�� organizmu na przezi�bienia, reumatyzm, �uszczenie si� nask�rka, podatno�� na krwotoki i p�kanie naczy� krwiono�nych, przedwczesne starzenie si� organizmu WITAMINA E - zapalenia nerek, �ylaki, zakrzepy, trudno�� w gojeniu ran i oparze�, bolesne skurcze mi�ni, przebarwienia na sk�rze, zm�czenie, przedwczesne starzenie si� organizmu WITAMINA B1 - z�e samopoczucie, nerowo�� i stany irytacji, depresje, brak apetytu, podatno�� na zm�czenie, zaburzenia pami�ci, bezsenno��, problemy z koncentracj� WITAMINA B2 - p�kanie i �uszczenie si� sk�ry, podatno�� na zmarszczki i zajady, b�le i pieczenie oczu (do powstania katarakty w��cznie), przet�uszczanie si� w�os�w, problemy w przyswajaniu �elaza WITAMINA B3 - bezsenno��, niepok�j, irytacja, rozdra�nienie, niemo�no�� skupienia uwagi, halucynacje, stany melancholii i podniecenia, zapalenia jamy ustnej, nadwra�liwo�� na �wiat�o i ha�as, podwy�szony cholesterol WITAMINA B6 - tr�dzik m�odzie�czy, przet�uszczanie si� w�os�w, zaburzenia przemiany materii, zaburzenia wydalania moczu, dr�enie r�k, bezsenno��, nudno�ci WITAMINA B12 - anemia, zm�czenie, os�abienie, pieczenie j�zyka, problemy �o��dkowe, utrudnienie chodzenia, niep�odno�� WITAMINA A - zaburzenia widzenia (zw�aszcza o zmroku), nieprawid�owe funkcjonowanie gruczo��w �zowych, �ojowych i potowych, choroby sk�ry, brak odporno�ci, �uszczenie si� sk�ry, problemy z menstruacj� i p�odno�ci�, podwy�szony cholesterol, nowotwory uk�adu oddechowego, zaburzenia pracy nadnerczy WITAMINA D - b�le w "ko�ciach", krucho�� ko�ci, zapalenie staw�w, trudno�ci w gojeniu ran i oparze�, zaburzenia trawienia, choroby sk�ry WITAMINA H (BIOTYNA) - zapalenie sk�ry z�uszczeniem, niedokrwisto��, podwy�szony poziom cholesterolu WITAMINA K - krwotoki, nie goj�ce si� rany WITAMINA F - stwardnienie t�tnic, egzemy, owrzodzenia sk�ry WITAMINA U - nie�yty �o��dka, wrzody �o��dka i dwunastnicy, choroby sk�rne, schorzenia sercowo-naczyniowe