Aby znaleźć rzeczywistą wielkość trójkątnej połaci BCF (rys. 5.23a), trzeba wykonać jej kład, tzn. obrócić wzdłuż krawędzi BC na powierzchnię rzutni nv W tym celu z punktu B' = C' zatoczono hik o promieniu B'F', aż do przecięcia z osią X, a następnie z wyznaczonego w ten sposób punktu F0' poprowadzono prostą prostopadłą do osi X, która przecięła się z przedłużeniem odcinka E"F" w punkcie F°". Trójkąt B"C"F°" ma rzeczywiste wymiary połaci BCF. W podobny sposób należy postąpić z rzutem połaci ABFE: z punktu przecięcia prostej F'F" z okręgiem zatoczonym z punktu B" promieniem B"F°", czyli z wierzchołka F°", poprowadzić równolegle do osi Xprostą, która przetnie się z prostą E'E" w punkcie E°". Trapez A"B''F0"E°" ma rzeczywiste wymiary połaci ABFE.
Rys. 5.23. Wyznaczanie rzeczywistej wielkości połaci dachowych: a) dach czteropołaciowy - rzuty prostokątne i kład połaci, b) rzuty dachu sześciopołaciowego
Wiemy już na czym polega rzutowanie prostokątnie brył i umiemy narysować rzuty ich ścian. W poprzednim ćwiczeniu poznaliśmy też sposób wyznaczania rzeczywistej wielkości ścian na podstawie rzutów. Znając wielkość wszystkich ścian wielościa-nu, można przedstawić jego rozwinięcie, czyli narysować w wielkości rzeczywistej (z uwzględnieniem podziałki rysunku) wszystkie ściany leżące obok siebie na tej samej płaszczyźnie. Na rysunkach 5.24 do 5.26 pokazano rozwinięcia najprostszych brył wielościennych: prostopadłościanu, ostrosłupa o podstawie kwadratowej i walca. Takie same obrazy można uzyskać, gdyby kartonowy model każdej z tych brył rozciąć wzdłuż krawędzi i rozłożyć płasko na arkuszu rysunkowym.
Spróbuj narysować rozwinięcie dachu sześciopołaciowego pokazanego na rysunku 5.23b.
87