Kwalifikacje zawodowe uczestników procesu budowlanego do wykonywania samodzielnych funkcji: projektanta, kierownika budowy lub robót oraz inspektora nadzoru inwestorskiego są uprawnienia budowlane.
Za samodzielne funkcje techniczne w budownictwie uważa się zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy Prawo budowlane z 1994 r. [2] działalność obejmującą:
1. projektowanie, sprawdzanie projektów i sprawowanie nadzoru autorskiego,
2. kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi
3. kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów,
4. wykonywanie nadzoru inwestorskiego,
5. sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych,
6. rzeczoznawstwo budowlane.
Podstawą do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, mogą być osoby które posiadają
a) „uprawnienia budowlane” (art. 14 ust. 1),
b) wpis w drodze decyzji, do centralnego rejestru GUNB po 1995 r.
c) wpis na listę członków właściwej izby samorządu budowlanego, potwierdzony zaświadczeniem (art. 12 ust. 7).
Pełnienie samodzielnych funkcji technicznych powinno być z należytą staranność w wykonywaniu pracy, dbając ojej właściwą organizację i jakość (art. 12 ust. 6).
6.2. Uprawnienia budowlane po 1994 r.
W budownictwie posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych jest potwierdzane decyzją o nadaniu: uprawnień budowlanych (art. 12 ust.2).
Uprawniania budowlana w świetle art. 14 Prawa budowlanego są udzielane w następujących specjalnościach:
1. architektonicznej,
2. konstrukcyjno-budowlanej,
2a) drogowej,
2b) mostowej,
2c) kolejowej 2d) wyburzeniowej,
2e) telekomunikacyjnej
3. instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
4. instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektro energetycznych.
Uprawnienia budowlane mogą być udzielane (art. 13 ust.l) bez ograniczeń (inżynierowie) i w ograniczonym zakresie (technicy) do: projektowania,
kierowania robotami budowlanymi.
Uprawnienia do projektowania stanowią podstawę do:
> projektowanie, sprawdzanie projektów i sprawowanie nadzoru autorskiego (art. 12 ust. 1 pkt. 1)
Uprawnienia do kierowania robotami stanowią również podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji (art. 13 ust. 3) w zakresie:
> kierowania budową i innych robotami budowlanymi (art. 12 ust. 1 pkt 2)
> kierowania wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych (art. 12 ust.l pkt 3),
> wykonywania nadzoru inwestorskiego (art. 12 ust. 1 pkt 4)
Informacja dodatkowa o uprawnieniach przy zabytkach nieruchomych:
Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi i wykonywania nadzoru inwestorskiego przy zabytkach nieruchomych stanowią odpowiednie uprawnienia budowlane określone przepisami Prawa budowlanego oraz odbyta co najmniej 2-letnia praktyka zawodowa na