3543304879

4.3. Akty prawne dotyczące ochrony i kształtowania środowiska obowiązujące w Polsce i krajach Unii Europejskiej

4.3.1.Materiał nauczania

Po wstąpieniu Polski do Wspólnoty Europejskiej Polska musi przystosować swoje prawo do prawa unijnego. Ochrona środowiska w UE przyjmuje za podstawę prawo traktatowe, w którym zasadniczą rolę odegrał Jednolity Akt Europejski (1986). Zobowiązano nim kraje członkowskie do rozważnego gospodarowania zasobami naturalnymi.

Główne zasady polityki dotyczące ochrony środowiska w krajach unijnych są normowane traktatem o utworzeniu Unii Europejskiej (Maastricht, 1992), w którym za główny cel rozwoju gospodarczego przyjęto przyspieszenie wzrostu standardu życia.

Polityka Ekologiczna krajów unijnych opiera się na ośmiu następujących zasadach:

-    Wysoki poziom ochrony środowiska. Zgodnie z tą zasadą polityka środowiskowa musi uwzględniać badania naukowe, warunki środowiskowe, koszty i korzyści działań oraz ekonomiczne i społeczne warunki Wspólnoty poszczególnych regionów.

-    Podejmowanie środków ostrożności. Zasada ta oznacza, iż należy unikać przede wszystkim powodowania szkód w środowisku naturalnym.

-    Zasada zapobiegania. Należy zapobiegać skutkom zanieczyszczenia u źródła i nie dopuszczać do tego, by przenikały one do środowiska.

-    Zasada subsydiarności, oznacza, że decyzje muszą być podejmowane tak blisko obywatela, jak to możliwe.

-    Zasada „zanieczyszczający płaci” zakłada, że koszty szkód ekologicznych ponoszone powinny być przez tych, którzy je spowodowali.

-    Zasada integracji, polega na połączeniu zagadnień ochrony środowiska z wszystkimi dziedzinami polityki, co prowadzi do stworzenia całościowej polityki ochrony środowiska dającej gwarancję pełnej skuteczności i efektywności.

-    Rozwój zrównoważony, czyli taki, który zapewni sprawiedliwe zaspokojenie potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszania możliwości zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń. Agenda 21 przedstawia globalny program działań na rzecz wprowadzania zrównoważonego rozwoju.

-    Zasada partnerstwa. Zgodnie z ustaleniami Agendy 21 państwa Unii powinny prowadzić dialog i współpracować przy rozwiązywaniu problemów ekologicznych (www.euro.agenda 21 .pl).

Prawo unijne obejmuje kilkaset aktów prawnych - dyrektyw, rozporządzeń i decyzji, które tworzone są przez Parlament, Radę Europy i Komisję Europejską.

W 1992 roku w Rio de Janeiro odbyła się Konferencja Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój”. Potwierdzono słuszność kierunku rozwoju edukacji przyjętego na poprzednich Konferencjach poczynając od Deklaracji Narodów Zjednoczonych w sprawie środowiska człowieka przyjętej w 1972 r. w Sztokholmie. W Rio de Janeiro przyjęto Deklarację w sprawie środowiska i rozwoju. Zawiera ona 27 zasad.

W pierwszej zasadzie mówi się „Ze istoty ludzkie są w centrum zainteresowania w procesie zrównoważonego rozwoju. Mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą”.

W dwudziestej pierwszej stwierdza się, że „Twórczość, ideały i odwaga młodych świata powinna zostać zmobilizowana w celu rozwijania światowego partnerstwa, które pomoże osiągnąć zrównoważony rozwój i zapewnić lepszą przyszłość dla wszystkich.

..Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

14