3813100246

nieodłączne elementy prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo, tj. ponoszone ryzyko i dążenie do osiągnięcia korzyści finansowych, za nadrzędny cel uważa jednak zwiększanie wartości przedsiębiorstwa. Do najważniejszych atrybutów przedsiębiorstwa zalicza:

•    odrębność organizacyjną - posiadanie własnej struktury organizacyjnej;

•    odrębność terytorialną - lokalizację prowadzonej działalności;

•    odrębność techniczno-produkcyjną - środki trwałe i innowacje wykorzystywane w produkcji;

•    odrębność ekonomiczną - prowadzenie działalności na własny rachunek i dysponowanie własnym majątkiem;

•    odrębność prawną - funkcjonowanie w ramach określonych przepisów prawa i w uzależnieniu od przyjętej formy prawnej [Wachowiak, s. 27-29].

Pomimo rozpoczęcia rozważań od prostej definicji i charakterystyki, wiele z powyższych stwierdzeń budzi zdaniem autora kontrowersje. Niewątpliwie prowadzenie działalności wiąże się z ponoszeniem ryzyka, jednakże, z perspektywy rachunkowości, należy zastanowić się, czy ponoszącym ryzyko jest przedsiębiorstwo, czy może inwestor (właściciel), co jakże często podkreśla się w literaturze przedmiotu. Szczególnie w kontekście wzrastającego znaczenia wartości godziwej, jako metody wyceny aktywów i pasywów bardziej przydatnej dla inwestora, wielokrotnie podkreślane jest, że to inwestor ponosi największe ryzyko w związku z działalnością jednostki (przedsiębiorstwa)6. Rozważania te prowadzą do powstania dalszych wątpliwości -o podmiotowość przedsiębiorstwa.

Kolejne wątpliwości powstają podczas zestawienia cech współczesnych przedsiębiorstw ze wskazanymi powyżej płaszczyznami odrębności. Jak zdefiniować strukturę organizacyjną przedsiębiorstw jednoosobowych czy wirtualnych? Czy w dobie e-biznesu można mówić o odrębności terytorialnej i znaczeniu lokalizacji przedsiębiorstwa? Czy nie należy wspomnieć o zasobach przedsiębiorstw innych niż produkcyjnych, przedsiębiorstw innowacyjnych opierających swoją działalność o kapitał intelektualny? Czy tworzenie się hybryd prawnych (np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowe) pozwala przepisom prawa wyznaczyć ramy funkcjonowania przedsiębiorstw?

⁶ Szczegółowe rozważania na temat roli i znaczenia inwestora (właściciela) w przedsiębiorstwie zostaną przeprowadzone w dalszej części dysertacji.

18