Gwary ostrodzko-warminsko-mazurskie zostały w tym kształcie zbadane w latach 1950-1953 przez wieloosobowy zespół pracowników i studentów Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem profesora Witolda Doroszewskiego i profesor Haliny Konecznej. Wynikiem tych badań jest monograficzny opis tych gwar, seria monografii leksykalnych pt. „Studia Warmińsko-Mazurskie", Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur oraz szereg artykułów i studiów. Podstawowa bibliografia z tego zakresu przedstawia się następująco:15
W. Doroszewski, H. Koneczna, W. Pomianowska, Gwary Warmii i Mazur [w:] Z. Stieber (red.), Konferencja pomorska (1954). Prace językoznawcze, Warszawa 1956, 87-112.
„Studia Warmińsko-Mazurskie":
1. J. Siatkowski, Słownictwo Warmii i Mazur. Budownictwo i obróbka drewna (64 mapy), Wrocław 1958.
2. J. Symoni-Sułkowska, Słownictwo Warmii i Mazur. Transport i komunikacja (16 map), Wrocław 1958.
3. H. Horodyska, Słownictwo Warmii i Mazur. Hodowla (34 mapy), Wrocław 1958.
4. B. Mocarska-Falińska, Słownictwo Warmii i Mazur. Uprawa i obróbka lnu (35 map), Wrocław 1959.
5. E. Jurkowski, I. Łapiński, M. Szymczak, Słownictwo Warmii i Mazur. Stopnie pokrewieństwa. Życie społeczne i zawody, Wrocław 1959.
6. W. Kupiszewski, Z. Węgiełek-Januszewska, Słownictwo Warmii i Mazur. Astronomia ludowa. Miary czasu i meteorologia (8 map), Wrocław 1959.
7. A. Basara, J. Basara, J. Wojtowicz, H. Zduńska, Studia fonetyczne z Warmii i Mazur. I. Konsonantyzm (51 map), Wrocław 1959.
8. H. Bień-Bielska, Słownictwo Warmii i Mazur. Wierzenia i obrzędy (10 map), Wrocław 1959.
9. I. Judycka, Słownictwo z zakresu uprawy roli w gwarach Pomorza Mazowieckiego, Wrocław 1961.
15 Obszerna literatura przedmiotu jest zamieszczona w I tomie Słownika gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur (A-Ć), Wrocław 1987, s. 92-103.
17