• Zakres przedmiotowy - które normy prawa krajowego mają pierwszeństwo przed którymi normami.' Kto jest zobowiązany stosować się do niej? Wszystkie elementy, czy akty prawa unijnego, przed wszystkimi elementami prawa krajowego, bez względu na ich rangę.
• Zakres podmiotowy - stosowany przez wszystkie sądy krajowe, wszystkie organy stosujące prawo - art. 4 ust. 3 TUE1 2 3 4.
• Zakres czasowy (aspekt czasowy)? Jak się ma do klasycznych reguł intertemporalnych? Nie obowiązuje lex posteriori derogat legi priori - prawo krajowe później wchodzące nie może uchylić.
• Co to jest pierw szeństwo obowiązywania i stosowania?
o Pierwszeństwo obowiązywania prawa unijnego - norma sprzeczne musiałyby przestać obowiązywać, o Pierwszeństwo stosowania - jeżeli normy nic są sprzeczne, to możemy stosować je łącznie. Norma prawa krajowego, która weszła w kolizje obow iązuje, ale nie może być stosow ana, o W prawie UE zasada pierwszeństwa zasadą stosowania, a wynika to z orzeczenia Simmenthal.
Konstytucja RP
• Art. 91 Konstytucji RP:
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2005 r. (K 18/04)
o Autonomia porządku prawnego - akceptacja autonomii prawa unijnego. Godzi się na autonomię, ale potwierdza, że to Konstytucja musi być najwyższym prawem, o Prawdopodobieństwo kolizji z konstytucją krajową wykluczyć nie można, ale zdarzyć się to może wyjątkowo, gdyż zachodzi zbieżność standardów - pewien standard został osiągnięty. Tendencja w orzecznictwie Trybunałów europejskich do postawienia pewnych granic w integracji europejskiej -odpowiedź na dynamiczny podział kompetencji. Próg ochrony dla praw i wolności obywateli - nie może ulec ograniczeniu.
o Kolizja mało prawdopodobna, ze względu na zbieżność standardów: - akapit III orzeczenia TK - albo zmienić Konstytucję, albo spowodować zmiany w prawie UE, albo z Unii wystąpić. Rozstrzyganie konfliktu kompetencji ma należeć do suwerena. Kolizja nastąpiła w art. 55 i zmieniono Konstytucję, o W praktyce stosowania prawa jest to promil, zupełnie sporadyczne przypadki kolizji - np. Europejski Nakaz Aresztowania. Nie są one częste, ma to jednak duży walor teoretyczny. Kolejność - zmiana Konstytucji - decyzja polskiego ustawodawcy.
1 3. Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów.
Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne łub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii.
Państwa Członkowskie ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać : Art 91 Konstytucji
Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej og/oszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo lr przypadku kolizji z ustawami.