W dyrektywie IPPC nr 96/61/EC nie występuje określenie „wielkotonażowe związki organiczne”. Techniczna Grupa Robocza ustaliła więc, że są to instalacje ujęte w sekcjach 4.1 (a) do 4.1 (g) załącznika nr 1 do dyrektywy IPPC, których zdolność produkcyjna przekracza 100.000 Mg/rok. W Europie to kryterium spełnia około 90 rodzajów produktów organicznych .
Z uwagi na przyjęty zakres w niniejszej pracy omówione zostały tylko te procesy produkcyjne, które spełniają kryterium produkcji wielkotonażowych związków organicznych w Polsce. Zestawiono je poniżej.
Sektor produkcji |
Procesy produkcyjne |
związki alifatyczne |
etylen propylen |
związki aromatyczne |
benzen toluen ksyleny |
związki tlenowe |
tlenek etylenu glikol etylenowy formaldehyd metanol |
Wielkotonażowe związki organiczne (w skrócie WZO) są z reguły wytwarzane na drodze chemicznych i fizycznych operacji przetwarzania produktów rafineryjnych. WZO są w obrocie towarowym surowcem do produkcji, a nie produktami końcowymi przeznaczonymi do bezpośredniego użytku.
3. OGÓLNA INFORMACJA O PRODUKCJI WIELKOTONAŻOWYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH (WZO).
Produkcja WZO zlokalizowana jest w dużych kompleksach przemysłowych, w których można wykorzystać wszystkie czynniki produkcji, produkty uboczne i energię, optymalnie do skali produkcji.
Większość WZO wytwarza w Europie kilka dużych firm chemicznych. Jednym z największych producentów są Niemcy, ale produkcja WZO jest dobrze rozwinięta również w Holandii, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Hiszpanii i Belgii.
Produkcja WZO w Europie ma duże znaczenie ekonomiczne. Unia Europejska osiągnęła w 1995r. nadwyżkę w eksporcie podstawowych chemikaliów organicznych do USA i krajów EFTA.
Rynek chemikaliów masowych jest poddany ostrej konkurencji, a koszty produkcji odgrywają dużą rolę, zwłaszcza że rynek chemikaliów jest rynkiem globalnym. Zyskowność sektora WZO jest zmienna.
Przemysł chemikaliów organicznych jest wysoce energochłonnym i opłacalność produkcji w dużym stopniu jest związana z ceną ropy naftowej.
Lata 1990-te charakteryzuje wzrost wymagań w stosunku do produktów i silna tendencja do tworzenia strategicznych połączeń firm chemicznych.
5