4558206948

712 Andrzej Paulo

Uczelnie prowadziły i powinny kontynuować badania naukowe w poszczególnych złożach, zmierzające do poznania ich genezy oraz ustalenia prawidłowości rozmieszczenia i budowy oraz rozwiązania praktycznych zagadnień gospodarczych. Ostatnio utrudniają je wymagania uzyskania zgody użytkownika złoża i Skarbu Państwa. Problemy teoretyczno-genetyczne wiążą się bardziej z naukami podstawowymi (geologią fizyczną, geochemią i in.), natomiast takie zagadnienia stosowanej geologii złożowej, jak opracowanie modeli syntetycznych (opisowych, ilościowych, matematycznych) służących do poszukiwań i rozpoznawania złóż, rozwój metodyki prognozowania, poszukiwań, rozpoznawania i dokumentowania złóż, kryteria bilansowości, ocena wartości złóż, ocena wpływu ich potencjalnego zagospodarowania na środowisko, wspomaganie górnictwa i przeróbki kopalin badaniami geologicznymi, mineralogicznymi, petrofizycznymi itp. wchodzą w zakres geologii gospodarczej. Podstawowy przedmiot badań, czyli złoża, jest nazywany -zależnie od zainteresowania problemami podstawowymi lub praktycznymi - geologią złóż lub nauką o złożach. Nauka o złożach - przedstawiająca wzorce ich powiązania z budową geologiczną obszaru, formy, budowy, rozmiarów i charakteru granic, skałami otaczającymi (litologią, stratygrafią, tektoniką, ewentualnymi przeobrażeniami), składu mineralnego, chemicznego i własności fizycznych kopaliny - jest przyrodniczym punktem w^fyjścia do praktycznych rozwiązań technicznych i ekonomicznych. Powiązania nauki o złożach z technologiami i gospodarką surowcami mineralnymi pokazaliśmy w skryptach AGH i podręczniku (Paulo & Piestrzyński 1991, Paulo & Strzelska-Smakowska 1996, 2000).

Na styku stosowanej i teoretycznej geologii złożowej leży metalogcnia (meta-logcneza) badająca prawidłowości rozmieszczenia złóż. Przykładem takich prac w różnych skalach są: Gruszczyk (1956, 1968), Gruszczyk & Paulo (1975, 1976), Rubinowski (1971), Paulo (1973, 1988), Przeniosło (1974), Smolarska (1974), Ciuk & Piwocki (1990), Depowski (1993), Strzelska-Smakowska (1993).

Prognoza geologiczna tworzy syntetyczny obraz budowy regionu wraz ze znanymi i przewidywanymi zasobami mineralnymi, jako podstawę do podejmowania decyzji.

Zmierza do zmniejszenia ryzyka poszukiwawczego przez:

-    zmniejszenie stopnia nieokreśloności poszukiwanych obiektów, jak typ złoża

(jeden lub więcej), ich właściwości geometryczne, przyrodnicze;

-    określenie modelu matematycznego złoża;

-    ocenę szansy okrycia;

-    obiektywizację wyboru obiektów do dalszych badań.