przypadku sytuacji kolizyjnej podpowiadające nawigatorowi gotowe rozwiązanie z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących przepisów (np. system NAVDEC). Jednakże urządzenia te są ciągle w fazie eksperymentalnej, a równolegle cały czas trwają badania nad rozwijaniem nowych, efektywniejszych algorytmów wspomagających proces zmiany trajektorii statku.
2. Ogólna charakterystyka rozprawy
Przedstawiona do recenzji rozprawa doktorska, licząca 144 strony, składa się z wprowadzenia, czterech rozdziałów, podsumowania, bibliografii oraz załącznika. W pracy nie zawarto spisu tabel oraz rysunków. We wprowadzeniu autorka podała w zwięzły sposób motywację podjętej pracy badawczej, istniejące rozwiązania i ich ograniczenia. Dalej, zdefiniowano tezę, cele (tzn. cel główny oraz cele cząstkowe) pracy, a także zadania badawcze, których rozwiązania mają prowadzić do osiągnięcia postawionego celu. W rozdziale drugim przedstawiono i opisano metody bezpiecznego sterowania statkiem oraz porównano je pod kątem spełnienia określonych kryteriów. W rozdziale trzecim autorka przedstawiła nową metodę bezpiecznego sterowania statkiem wykorzystującą algorytm mrówkowy (ang. Ant Colony Optimization - ACO). Natomiast w rozdziale czwartym (który, oprócz rozdziału trzeciego, uznaję za kluczowy dla rozprawy) opisano przeprowadzone badania symulacyjne oraz zamieszczono wnioski końcowe. Merytoryczną część rozprawy kończy podsumowanie, w którym dokonano oceny efektów pracy pod kątem spełnienia założonych celów oraz przedstawiono propozycję dalszych badań naukowych. W załączniku zawarto wybrane przepisy Międzynarodowego Prawa Drogi Morskiej.
Problematyka poruszana w rozprawie nie jest nowa. Pierwsze publikacje dotyczące matematycznych sposobów wyznaczania bezpiecznego manewru ukazały się już w latach 50. oraz 60. ubiegłego wieku. W ciągu minionych lat przedstawiono wiele prac o podobnej tematyce, w których do wyznaczania trajektorii statków wykorzystywano teorię gier, teorię logiki rozmytej (ang. fuzzy logie), sztuczne sieci neuronowe, czy algorytmy genetyczne. Pierwszą pracę, w której wykorzystano algorytm mrówkowy do optymalizacji tzw. problemu komiwojażera datuje się na rok 1992. Autorka rozprawy przytacza w tekście pracę z 2010 roku podobną merytorycznie do swojej rozprawy, jednakże na stronach 52-55 wyszczególnia jej liczne wady i ograniczenia. Na podkreślenie zasługuje fakt, że ciągle powstają kolejne prace, w których przedstawiane są nowe, oryginalne algorytmy wspomagające proces decyzyjny sterowania statkiem w warunkach zagrożenia kolizją. W świetle powyższych faktów uważam, że tematyka poruszona w rozprawie jest ciągle aktualna i ważna, toteż tezę oraz cele pracy, sformułowane na stronach 9 oraz 10 niniejszej rozprawy, uznaję za słuszne.
3. Uwagi szczegółowe
Praca napisana jest bardzo starannie pod względem stylistycznym i edytorskim. Treść jest zrozumiała, a rysunki i wykresy są czytelne. Zastrzeżenia można mieć jedynie do moim zdaniem zbyt obszernego rozdziału pierwszego i drugiego. Miejscami spotyka się drobne „literówki", czy inne mniej znaczące błędy, jak np.:
a) strona nr 8, wiersz nr 14 od góry, zamiast „wyznaczając" powinno być „wyznaczają",