Rp > 50_|_Ryzyko wysokie
Pkt 53 - 56 Krajowego Standardu Rewizji Finansowej nr 1, MSRF Nr 240
Zaprezentowane zestawienia czynników ryzyka jak i okoliczności wskazujących na możliwość popełniania oszustw nie można traktować jako katalogu zamkniętego wyczerpującego wszystkie możliwości czynników i okoliczności mogących oddziaływać na ryzyko oszustwa. Każdorazowo biegły rewident powinien kierować się osądem oszacowując znaczenie czynników ryzyka oszustwa i okoliczności, określając działania jakie winny być podjęte w konkretnej sytuacji. Dla przykładu trudno byłoby uznać zdominowanie kierownictwa małej jednostki przez jedną osobę, tj. właściciela (przy założeniu, że działają odpowiednie systemy rachunkowości i kontroli) jako czynnik ryzyka wystąpienia oszustw. Zupełnie inaczej natomiast należałoby ocenić zdominowanie kierownictwa przez jedną osobę w dużej jednostce.
Przedstawiona wyżej propozycja analizy w zakresie obecności czynników ryzyka i okoliczności zawiera szczegółowe procedury, które umożliwiają jedynie wstępne szacowanie ryzyka wystąpienia oszustw, jak i jego późniejsze korekty w przypadku, gdy informacje o czynnikach ryzyka i okoliczności pojawią się w dalszej części badania.
Należy zwrócić uwagę, że szacowanie ryzyka popełniania oszustw i przykłady okoliczności umożliwia jedynie odpowiedź na pytanie - czy ono istnieje lub też nie - jednocześnie niemożliwym jest opisanie tego ryzyka w sposób ilościowy. Udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy na podstawie przeprowadzonej analizy istnieje ryzyko popełnienia oszustw determinuje dalszy tryb postępowania.
Końcowym etapem wstępnej oceny ryzyka wystąpienia oszustw winno być rozpoznanie i oszacowanie ryzyka zaistnienia istotnych nieprawidłowości spowodowanych oszustwami na poziomie całego sprawozdania jak i stwierdzeń dotyczących grup transakcji, sald kont i informacji ujawnianych w sprawozdaniu.
Analiza ta winna zakończyć się wskazaniem obszarów sprawozdania finansowego, gdzie w opinii biegłego rewidenta ryzyko wystąpienia nieprawidłowości spowodowanych oszustwami jest znaczące. Należy pamiętać, że biegły rewident winien zazwyczaj zakładać, że ryzyko oszustwa związanego w wykazywaniem przychodów jest znaczące.
Podstawę wskazania obszarów winny być wcześniej wykonane procedury, m.in. oceny rozpoznania jednostki i otoczenia w którym działa, oceny kontroli wewnętrznej, przeglądów analitycznych itp.
Końcowym etapem badania oszustw winno być określenie i zaplanowanie właściwie dobranych badań wiarygodności odpowiednich do oszacowania ryzyka wystąpienia oszustw jako znaczącego w odniesieniu do
18