5927375826

0    nieprzyzwoitości używania w listach wyrazów francuskich, O mieszkaniu na wsi, Do Księżnej Sapiezyny o edukacji, O pismach periodycznych, następnie zalecono lekturę listów: Rolina do księcia Jabłonowskiego wojewody nowogródzkiego, Króla pruskiego Fryderyka Wilhelma do Lindego autora Słownika języka polskiego, Pani de Saingne do córki, Pani de Maintenau do synowicy, Do Piotra wielkiego napisanego przez Fontenella dożywotniego sekretarza Akademii Umiejętności w Paryżu.

Rolę ilustracji stylu dialogowego pełniły następujące fragmenty książki Szydłowskiego Rozmowa o człowieku, jego wielkości i nikczemności wyjęta z pracy Franciszka Karpińskiego Rozmowy Platona z uczniami swoimi, Franciszka Zabłockiego Rozmowa o zmyślaniu, Fenelona Rozmowa między Heraklitem a Demokrytem.

Demonstracja stylu dydaktycznego odbywała się dzięki utworom: Jana Śniadeckiego Wady psujące jasność mowy, Leona Borowskiego O poezji Pisma świętego

1    O talencie Jana Kochanowskiego, Kwintyliana 0 wymowie Cycerona, Kaulfusa

0    klasykach greckich i rzymskich, że są niezaprzeczonymi i niezmiennymi wzorami piękności we wszystkich wiekach i narodach.

Za przykłady stylu historycznego mogły służyć 3 fragmenty książki M. Karam-zina Historia państwa rosyjskiego w przekładzie G. Buczyńskiego O historii, Sława Aleksandra Newskiego, Pamiętna bitwa na Kulikowym polu oraz Ignacego Krasickiego Porównanie Annibala ze Scypionem Afrykańskim Pierwszym i Porównanie Arystydesa z Katonem Starszym.

Wykładając o stylu krasomówczym mógł polonista sięgnąć po następujące wy-imki: Euzebiusza Słowackiego Wstęp do pochwały Józefa Czecha, dyrektora gimnazjum wołyńskiego, czytanej przy uroczystym obchodzie jego pogrzebu w Krzemieńcu d. 28 kwietnia 1811 roku, Franciszka Dmochowskiego Wstęp do mowy na obchód pamiątki Ignacego Krasickiego, czytanej na posiedzeniu publicznym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk dnia 12 grudnia 1801 r., Wstęp do kazania misjonarza Bridena w jednym z najstarszych kościołów Paryża i wśród zgromadzenia najznakomitszych osób, St. Potockiego Wstęp z jego pochwały imanej w zgromadzeniu przyjaciół nauk w Warszawie d. 15 maja 1802 roku, Euzebiusza Słowackiego Przydatność nauk w życiu wiejskim.

W tej klasie przerabiano też „wybrane dialogi” z tomu VII Dzieł wierszem

1    prozą Ignacego Krasickiego oraz kilka rozdziałów z Pamiątki po dobrym ojcu Teodozego Sierocińskiego, a mianowicie: O religii, O szlachetności serca, O miarkowaniu ządz i namiętności, O zamiłowaniu prawdy, O sprawiedliwości, O wyrozumiałości i przebaczaniu uraz, O dobroczynności, O zarabianiu sobie na szacunek u ludzi, O utrzymaniu służących, O rozwiązłości, 0 wesołości i pogodzie umysłu, O wyborze powołania, O czytaniu i wyborze książek.

W klasie VI obowiązywał kurs poezji. Zadaniem polonistów było wyłożyć naukę

0    podziale poezji i o szczególnych jej rozdziałach, a więc: o poezji lirycznej, dydaktycznej i opowiadającej, z oznaczeniem prawideł właściwych każdemu rodzajowi

1    wiadomością o celniejszych poetach.

Do czytania w szkole „z należytym rozbiorem i objaśnieniem” miały służyć wybrane utwory Jana Kochanowskiego: Psalmy VII i CIII, treny XVIII Pańska ręka mnie dotknęła. .. i XIX Żałość moja długa w noc oczu mi nie dała zamknąć, pieśni 0 Sobótce, Wsi spokojna, wsi wesoła, Nie wierz Fortunie, Nie porzucaj nadzieje.

57