5910201958

sporządzony na podstawie ewidencji księgowej i kalkulacji¹⁴. Sprawozdania finansowe stanowią więc formę agregacji danych w przedsiębiorstwie, pełnią rolę narzędzia pomiaru wyniku i składników maj ątkowo-finansowy ch.

Według prawa bilansowego sprawozdawczość finansowa obejmuje: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, informację dodatkową.

Bilans jest statycznym ujęciem zasobów majątkowych, natomiast rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych oraz sprawozdanie z przepływu funduszy (kapitałów) są to sprawozdania o charakterze dynamicznym. Bazę informacyjną dla bilansu i rachunku zysku i strat stanowią informacje pochodzące z ewidencji księgowej (z kont). Rachunek przepływów pieniężnych korzysta z informacji, już przetworzonych (bilans, rachunek zysków i strat), czyli stanowi tzw. sprawozdanie wtórne. Ponadto wykorzystuje informacje z kont oraz ze źródeł dodatkowych. Sprawozdania finansowe stanow ią zbiór informacji wzajemnie się uzupełniających.

Celem sprawozdawczości finansowej jest agregacja danych księgowych w pewnych przekrojach informacyjnych. Każdą z wyżej wymienionych części sprawozdania finansowego sporządza się zgodnie z przyjętym przez przedsiębiorstwo instrumentarium. Tab. 5 przedstawia instrumentarium rachunkowości retrospektywnej do sporządzania bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych¹⁵.

Części sprawozdania finansowego są ze sobą powiązane, tworzą zwartą i wzajemnie się uzupełniającą informację na temat majątku i wyniku finansowego jednostki gospodarczej.

Każda część rachunkowości retrospektywnej charakteryzuje się pewnym instrumentarium, które umożliwia spełnienie wszystkich zadań i funkcji postawionych przed ewidencją księgową, rachunkiem kosztów oraz sprawozdawczością finansów ą. Umiejętne stosow anie tego instrumentarium jest możliwe dzięki znajomości tradycyjnych procedur postępowania oraz przestrzegania prawa bilansowego.

3. Uwagi końcowe

W dobie wzmożonej konkurencji, globalizacji oraz harmonizacji przepisów¹ prawnych wciąż funkcjonuje specyficzny, tradycyjny język rachunkowości (szczególnie rachunkowości retrospektywnej). Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie systemu rachunkowości bez pewnych urządzeń, zasad i metod działania. Dlatego warto korzystać z instrumentarium rachunkowości i go ulepszać w celu lepszego poznania jednostki gospodarczej, jej działalności i pozycji na rynku.

¹⁴    Olzacka B., Palczyńska-Gościniak R.: Leksykon zarządzania finansami. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr. Gdańsk 1998.S. 276.

¹⁵    Część zaprezentowanych instrumentów rachunkowości w tab. 5 stanowi zakres polityki rachunkowości danego przedsiębiorstwa, czyli dotyczy możliwości wyboru. Niektóre instrumenty są narzucone obligatoryjnie przez polskie prawo bilansowe.