Rys.5. Rozkład naprężeń przy ścinaniu próbki gruntu w aparacie trójosiowym: schemat naprężeń, b) wyznaczanie 0 i c za pomocą granicznych kół Mohra.
Rys.6. Składowe naprężenia efektywnego w badaniu w aparacie trójosiowego ściskania.
Jeśli grunt jest całkowicie nasycony wodą i ścinanie odbywa się bez odsączania wody z porów gruntu, to wartość oporu ścinania jest niezależna od całkowitego naprężenia normalnego przyłożonego do gruntu i będzie wynosiła t = cu.
W tym przypadku cu ( tzw. spójność niedrenowana) nie charakteryzuje wewnętrznej właściwości gruntu, a jest oporem tylko ścinania przy stałej jego wilgotności.
Tym samym naprężenia efektywne są równoważne naprężeniom całkowitym pomniejszonym o ciśnienie w porach.
Ich wpływ jest decydujący na właściwości gruntu, a szczególnie na ściśliwość i wytrzymałość. Z tego też powodu naprężenie efektywne 6’ często nazywane jest naprężeniem międzyziarnowym.
Rodzaje I stanu granicznego to :
• wypieranie podłoża,
• osuwisko lub zsuw,
• przesunięcie w poziomie.
14