Franciszek Mroczko 15
jowi teorii oraz praktyki nauk z zakresu jakości. Do czynników stymulujących ten rozwój autor zaliczył:
1. Coraz powszechniejsze zrozumienie, że w sytuaq'i wyczerpywania się nieodnawialnych zasobów ziemi (ropa naftowa, węgiel, rudy metali, minerały itp.) i wynikających z tego stałego wzrostu ich kosztów, konieczne jest racjonalne nimi gospodarowanie i maksymalizacja ponownego ich wykorzystania, gdy jest to możliwe, po fizycznej likwidacji zużytych wyrobów. Pro-jakościowe działania oszczędnościowe mogą obejmować: doskonalenie metod obliczeniowo - projektowych w celu minimalizaq'i zużywanych materiałów, usprawnienie i optymalizaqę procesów wytwarzania ograniczeniu zużycia energii, rozwoju recyklingu, wydłużanie okresów użytkowania i tym samym ograniczyć zapotrzebowanie na nowe wyroby itp.
2. Postępującą degradaqę środowiska wskutek stale wzrastającego zanieczyszczenia gleby, powietrza, wody, wzrostu ilości różnego rodzaju odpadów (przemysłowych, komunalnych, hodowlanych i in.). Projakośdowe działania w tej dziedzinie przejawiały się w postaci nakładanych na wytwórców ograniczeń emisji szkodliwych substanq'i, nowych technologii zagospodarowywania odpadów lub tzw. czystszych technologii o znacznie ograniczonej emisji, wykorzystywania ciepła technologicznego, powszechniejszego stosowania materiałów nadających się do recyklingu itp.
3. Rozwój swobód gospodarczych, globalizację rynków i wynikającą z tego narastającą konkurencję. W wyniku tego zaczęto prowadzić badania wymagań, preferenq'i i satysfakcji klientów. W obawie przed wyeliminowaniem z rynku przez konkurencję, producenci są zmuszam polepszać jakość wyrobów, w tym ich trwałość i niezawodność, obniżać koszty produkcji, skracać cykle produkcyjne, aby szybciej dostarczać potrzebne wyroby klientom, różnicować asortymenty produkcyjne w celu dostosowania się do ich indywidualnych wymagań. Realizaqa tych zadań często wymaga radykalnej re-strukturyzaq'i związanej z modernizaq'ą wyrobów i zapewnienia ich dużej innowacyjności, z przystosowaniem systemów wytwórczych do elastycznego wytwarzania potrzebnych wyrobów oraz rozbudowy infrastruktury dotyczącej obsługi klienta (serwis, części zamienne, szkolenia itp.).
4. Zwracanie szczególnej uwagi na tzw. klientów wewnętrznych, tzn. pracowników przedsiębiorstwa. W przypadku odpowiedniego sposobu zarządzania i działań motywujących, możliwe jest skuteczne wykorzystanie ich poten-