6878601828

85

przykrywających niegdyś martwy lód, jak również nagromadzone w czasie rozwoju zbiornika utwory sedymentacji jeziornej, należy przypuszczać, że pierwotne dno zakonserwowanej martwym lodem formy wklęsłej schodzi co najmniej do 5 m n.p.m., a więc około 12—13 m poniżej powierzchni równiny zalewowej i około 75—80 m poniżej poziomu przyległej wysoczyzny morenowej.

Podobne cechy morfologiczne wykazuje niecka sąsiedniego Jeziora Rudnickiego Małego, będącego obecnie w końcowym stadium zaniku. W planie ma ona kształt nieregularny, wydłużony w kierunku równoleżnikowym do około 800 m, przy szerokości maksymalnej około 400 m. Współczesne zwierciadło „okna wodnego” położone jest około 20 m n.p.m., tj. 5—6 m niżej od przylegającej powierzchni terasy, natomiast dno mineralne niecki — jak wykazały wiercenia sondażowe w osadach or-ganogenicznych — sięga głębokości 10 m. Jeśli do głębokości tej doliczyć miąższość zatopionych osadów rzecznych, zalegających pod osadami organogenicznymi (6—7 m), to otrzymamy wartość zbliżoną do najniższego poziomu erozyjnego doliny Wisły pod Grudziądzem (ok. 3 m n.p.m.).

Analiza pyłkowa osadów organogenicznych (torfu i gytii) wypełniających nieckę Jeziora Rudnickiego Małego, którą wykonała B. Noryśkie-wicz, wykazała, że spąg tych osadów, wykształcony w postaci kilkucentymetrowej warstwy torfu, utworzył się w fazie sosnowej allerodu (ryc. 39). Datowanie to dokumentuje zarazem wiek względny terasy II i początek wytapiania się wtórnie zasypanej osadami rzecznymi bryły lodowej (powstanie torfowiska), konserwującej wklęsłą formę glacjogenicz-ną. Dalsze wytapianie się lodu, odbywające się zapewne jeszcze na początku holocenu, spowodowało powstanie jeziora, o czym świadczą występujące nad spągową warstwą torfową gytie, które w głównej swojej masie są wieku holoceńskiego.

Wyniki analizy pyłkowej wg B. Noryśkiewicz przedstawiają się następująco:

„Badania palynologiczne przeprowadzono na 75 próbach pobranych 20 X 1968 r. świdrem torfowym w odstępach co 10 cm (wyjątkowo 3 najniższe próby w odstępie 5 cm). Próby spągowe oraz powierzchniowe, ze względu na ich charakter mineralny oraz niewielką frekwencję pyłków, przygotowano do analizy mikroskopowej metodą flotacji, przy pomocy mieszaniny bromoformu i acetonu. Maceracja pozostałych prób polegała na zalaniu ich kwasem solnym w przypadku gytii i gotowaniu w roztworze KOH w przypadku torfu. Następnie poddano materiał acetolizie metodą Erdtmana. Wyniki analizy przedstawiono na diagramie totalnym. Wyróżniono dwa okresy późnoglacjalne i wszystkie okresy holoceńskie: