6878601976

petrograficznych we frakcjach 5—10 mm i 2—5 mm w ilościach bezwzględnych i w stosunkach procentowych, a po prawej stronie odpowiadające im wartości wskaźników O/K i K/W. Udział procentowy poszczególnych grup petrograficznych obrazują diagramy.

W obrazie petrograficznym frakcji 5—10 mm dla górnej gliny morenowej (ryc. 5) zaznacza się w przekroju warstwy z góry ku dołowi wyraźny stały wzrost udziału skał krystalicznych (Kr -f- Kto). O ile w próbce pobranej z głębokości 2 m zawartość ich wynosi 35,5%, to już na głębokości 4,7 m — 45,0%. Wzrostowi udziału skał krystalicznych towarzyszy gwałtowne zmniejszanie się zawartości skał osadowych nie-wapiennych, głównie piaskowców i margli piaszczystych (z 20,5% na 4,0%). Powoduje to zmniejszenie udziału skał osadowych ku dołowi od 64,5% do 55,0%.

We frakcji 2—5 mm udział procentowy poszczególnych grup petrograficznych wykazuje w szczegółach większe fluktuacje, lecz i tu, ogólnie rzecz biorąc, zaobserwować można wyraźnie ukierunkowaną zmienność głównych grup skalnych. Wyraża się ona w zmniejszaniu się zawartości skał krystalicznych i rosnącym udziale skał osadowych z góry ku dołowi, a więc odwrotnie niż we frakcji 5—10 mm. Odpowiednie wartości liczbowe wynoszą: w grupie skał krystalicznych od 58,6% do 53,1%, w grupie skał osadowych od 41,1% do 46,9%.

Z danych tych wynika, że w składzie petrograficznym górnej gliny morenowej zachodzą istotne różnice w zależności od tego, na jakiej głębokości od stropu warstwy pobrano daną próbkę. Z tych względów szczególnego, wskaźnikowego znaczenia nabierają stwierdzone prawidłowości zmian składu petrograficznego w pionie, możliwe do uchwycenia przy analizowaniu żwirów w dwóch frakcjach. Wyrażają się one w zmniejszaniu się wartości wskaźnika O/K we frakcji 5—10 mm i wzroście wartości tego wskaźnika we frakcji 2—5 mm w kierunku pionowym z góry ku dołowi warstwy. Prawidłowości te, dla których stwierdzenia wystarczają w zasadzie dwie próbki, zostały w pełni potwierdzone przez dalsze badania na obszarze Basenu Grudziądzkiego.

Inną cechą rozpoznawczą górnej gliny jest przewaga skał krystalicznych we frakcji 2—5 mm, na co zwrócił już uwagę R. Błachowski (1939), który prowadził badania właśnie wśród tej drobnej frakcji (2—4 mm). W grupie skał krystalicznych duży udział we frakcji 2—5 mm posiadają kwarce (od 28,0% do 16,5%).

Drugi pokład morenowy dzieli się na dwie różne pod względem litologicznym warstwy glin morenowych: na górną, szarą, zawierającą dużą ilość materiału głazowo-żwirowego i ilastego, o miąższości około 2 m, i dolną, brunatną, o luźniejszej konsystencji, której miąższość dochodzi do około 10 m. Jak wykazały badania strukturalno-teksturalne, przed-