• diagnostów laboratoryjnych realizujący specjalizację według „starego” trybu, którzy w latach dziewięćdziesiątych uzyskali specjalizację I stopnia i otworzyli specjalizację II stopnia w zakresie diagnostyki laboratoryjnej/analityki medycznej. Osoby należące do tej grupy odbyły wymagane wówczas szkolenia, ale z różnych względów po ich zakończeniu nie przy stąpiły do egzaminów na II stopień specjalizacji i dopiero obecnie decydują się na ich zdawanie, mając ustawowo zapewnioną taką możliwość do 31 grudnia 2009 r. (par. 36. pkt 1. Dz.U. 04.43.408 z poź. zm.)
• diagności laboratoryjni, realizujący jednostopniową specjalizację z laboratoryjnej diagnostyki medycznej według „nowego” trybu. Obecnie wśród przystępujących do egzaminów przeważają diagności, którzy w momencie wejścia w życie wymienionych wcześniej przepisów' posiadali specjalizacje I stopnia i uzyskali prawo odbycia stażu specjalizacyjnego w okresie skróconym do 2 lat (par. 3. pkt 2. ust.3. Dz.U.04.43.408). Pierwsi, nieliczni, diagności laboratoryjni należący do tej grupy przy stąpili do egzaminu w sesji wiosennej 2008 r., w sesji jesiennej 2008 r. było ich 54, a chęć zdawania egzaminu w sesjach wiosna i jesień 2009 r. zgłosiło blisko 300 osób, a do egzaminu przystąpiło ok. 230 osób.
• lekarze realizujący specjalizację z dziedziny diagnostyki laboratoryjnej na zasadach określonych Rozporządzeniem Ministra Zdrow ia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz.U. 05.213.1779). Jest to nader nieliczna grupa -do kolejnych sesji egzaminacyjnych zgłasza się tylko kilku lekarzy. Niepokój budzi fakt malej liczby lekarzy podejmujących specjalizację z dziedziny diagnostyki laboratoryjnej. W znacznej mierze ta sytuacja jest następstwem obowiązujących w tym zakresie przepisów prawnych. Wymogi odnośnie kierownika specjalizacji i miejsc, w których może ona być realizowana, utrudniają podejmowanie tej specjalizacji (Dz.U.05.213.1779). Ponadto czas specjalizacji z diagnostyki laboratoryjnej dla lekarzy wynosi 5 lat, zaś dla pozostałych diagnostów laboratoryjnych 4 lata. W chwili obecnej czynny ch zawodowo jest 186 lekarzy posiadających specjalizację z diagnostyki laboratoryjnej, przy czym są to w większości osoby po 65 roku życia (107), zatrudnione w laboratoria w niepełnym wymiarze godzin pracy.
Biorąc pod uwagę liczbę i wielkość istniejących laboratoriów' diagnostycznych, obecną liczbę osób posiadających specjalizację, a także proces naturalnej wymiany kadr można oszacować, ze dla zapewnienia obsady specjalistów zgodnej z obowiązującymi przepisami w medycznych laboratoriach diagnostycznych powinno być zatrudnionych ok. 3000 specjalistów z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, a jest ich obecnie 960.
Oszacowanie docelowej liczby diagnostów laboratoryjnych posiadających specjalizację z dziedziny laboratoryjnej diagnostyki medycznej
3