7581048370

Zastosowanie nauk biologicznych w kryminalistyce

Zastosowanie metod entomologii w kryminalistyce

Szymon Konwerski¹. Szymon Matuszewski², Daria Bajerlein³, Krzysztof Szpila⁴ 'zbiory Przyrodnicze, Wydział Biologii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, e-mail: [e-mail] ²Katedra Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, e-mail: [e-mail]

³Zakład Taksonomii i Ekologii Zwierząt, Wydział Biologii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, e-mail: [e-mail]

⁴Zakład Ekologii Zwierząt, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, e-mail: [e-mail]

Entomologia sądowa to nauka wykorzystująca owady na potrzeby wymiaru sprawiedliwości. W kryminalistyce źródłem informacji jest entomologia medyczno-kryminalna nazywana także entomoskopią.

W jej ramach badane są owady przydatne w wykrywaniu i dowodzeniu okoliczności spraw karnych -głównie czasu, miejsca i przyczyny śmierci w sprawach zabójstw, samobójstw oraz zgonów naturalnych w niewyjaśnionych okolicznościach.

Wyróżnić można dwie podstawowe metody pozwalające na oszacowanie czasu jaki upłynął od śmierci do momentu ujawnienia zwłok (postmortem interval - PMI):

1.    Analiza prawidłowości rozwoju owadów na zwłokach - wykorzystuje powtarzalność czasu rozwoju owadów nekrofilnych; wiek stadiów preimaginalnych pozwala na oszacowanie minimalnego PMI. Określenie wieku stadiów preimaginalnych dokonywane jest poprzez ustalenie wskaźników rozwojowych zabezpieczonych okazów i przyrównanie tych wskaźników do prawidłowości rozwoju ujętych w odpowiednim modelu rozwoju.

2.    Analiza prawidłowości sukcesji owadów na zwłokach - wykorzystuje powtarzalność pojawiania się owadów na zwłokach; daje podstawy do ustalenia minimalnego i maksymalnego PMI. Określenie czasu jaki minął od zgonu do zasiedlenia zwłok przez stwierdzony zespół gatunków możliwe jest poprzez porównanie stwierdzonego zespołu gatunków do prawidłowości sukcesji ujętych w odpowiednim modelu sukcesji owadów na zwłokach.

Znajomość zasięgów występowania poszczególnych taksonów owadów oraz ich preferencji względem różnych typów środowisk może być pomocna w określaniu miejsca śmierci i wyjaśnieniu, czy nastąpiło przemieszczenie zwłok. Analiza obecności substancji toksycznych w tkankach nekrofagicznych owadów oraz wpływ toksyn na rozwój owadów, pozwalają na określenie przyczyny śmierci - zagadnieniami tymi zajmuje się entomotoksykologia.

3

29 marca 2012, Wydział Biologii UAM