Rynek spożywczy na świecie
W Strategii rozwoju branży spożywczej - plan działania dla województwa zachodniopomorskiego opracowanej przez firmę Eko Marketing przedstawione zostały między innymi następujące zjawiska i trendy dotyczące branży spożywczej:
Na podstawie analizy światowego rynku spożywczego, przeprowadzonej przez Grupa Euler Hermes (EH), wynika, że niestabilna sytuacja finansowa na świecie spowoduje wzrost procesów konsolidacji w branży spożywczej. Może mieć to pozytywny wpływ na zachowanie rentowności przedsiębiorstw sektora spożywczego.
- Bieżąca sytuacja na rynku spożywczym to wojny cenowe i świadomi cen konsumenci. Według raportu kryzys ekonomiczny nie oszczędził całkowicie tego sektora. Konsumenci, którzy boleśnie odczuli znaczne osłabienie swojej siły nabywczej, zwrócili się ku tańszym elementom oferty i produktom sprzedawanym przez sklepy pod własną marką. Jednak badanie przeprowadzone przez Pricewaterhouse Coopers, wśród wielu dużych firm spożywczych, potwierdziło odporność sektora na kryzys, wynikającą z jego mniej cyklicznego charakteru. Rentowność firm objętych badaniem spadła średnio o około jedną czwartą, tymczasem w innych sektorach marże zostały obcięte mniej więcej o połowę.
- Według ekspertów EH, z ponad 100 najważniejszych przedsiębiorstw w tym sektorze około 62 to spółki publiczne, 14 to spółdzielnie, 45 ma siedzibę w Stanach Zjednoczonych, a 29 w Unii Europejskiej. Wartość globalnego rynku spożywczego szacuje się a ok. 1 bln doi.
- EH zwraca uwagę, że udział Unii Europejskiej w światowym eksporcie produktów rolno-spożywczych spadł w ciągu ostatnich dziesięciu lat z 25% do 20%. Wydatki na prace badawczo rozwojowe odpowiadają bardzo niewielkiemu procentowi produkcji - ok. 0,4% ogółem i 1,2% w Japonii. Jak wynika z raportu „udział wydatków na żywność w całkowitych wydatkach gospodarstw domowych jest bardzo zróżnicowany - mieści się w przedziale od 10% do ponad 75%. Wciąż ponad miliard ludzi jest niedożywionych, ale kapitał zainwestowany w kraje rozwijające się w ramach dopłat do rolnictwa i pomocy rozwojowej zmniejszył się z 250 mld dolarów pod koniec lat 90. XX w. do 150 mld dolarów w ostatnich latach."
Polski rynek spożywczy
Według raportu firmy PMR pt. „Handel detaliczny artykułami spożywczymi w Polsce 2009", wartość rynku spożywczego w Polsce, rozumiana jako wartość sprzedaży artykułów żywnościowych oraz artykułów przemysłowych w sklepach spożywczych, wyniosła 223,5 mld zł w 2009 roku. To o 0,4 proc. więcej niż w roku 2008, w którym wzrost wyniósł aż 8,9 proc.
Po czterech latach od uzyskania przez Polskę członkostwa w UE stan wdrożenia i stosowania obligatoryjnych systemów zarządzania jakością znacznie się poprawił. Z dostępnych na koniec 2007 roku danych wynika, że spośród 6048 przedsiębiorstw zarejestrowanych w Państwowej Inspekcji Sanitarnej:
- Dobrą Praktykę Higieniczną stosuje 80% przedsiębiorstw, 14% było na etapie jej wdrażania,
- Dobrą Praktykę Produkcyjną stosuje 77% przedsiębiorstw, w 14% trwa proces jej wdrażania,
- System HACCP stosuje tylko 32% przedsiębiorstw, zaś 42% było na etapie jego wdrażania.
Stosowanie obligatoryjnych systemów zarządzania jakością jest niezbędnym warunkiem dalszego funkcjonowania na europejskim rynku. W przyszłości wdrożenie nieobligatoryjnych systemów zarządzania jakością (m.in. IFC i/lub BRC, ISO serii 9000) będzie istotnym czynnikiem konkurencyjności.
Od momentu wejścia do Unii Europejskiej nastąpił gwałtowny wzrost eksportu polskiej żywności, pozwalając Polsce na uzyskanie pozycji poważnego eksportera netto. Najbliższe lata powinny być okresem dalszego wzrostu handlu zagranicznego. Jednak zwiększenie dodatniego salda obrotów może okazać się utrudnione ze względu na sytuację na rynku walutowym (relację kursu
16