162 Jolanta Kondratowicz-Pozorska
a) ma na celu podniesienie jakości życia zarówno obecnych, jak i przyszłych pokoleń przy jednoczesnym zachowaniu zdolności naszej planety do utrzymywania życia we wszelkich jego różnorodnych formach;
b) opiera się na zasadach demokracji, rządach prawa i poszanowaniu podstawowych praw, w tym wolności, równości szans i zróżnicowania kulturowego;
c) wspiera wysoki poziom zatrudnienia w gospodarce, której siła opiera się na wykształceniu, innowacyjności, spójności społecznej i terytorialnej oraz ochronie zdrowia ludzkiego i środowiska.
Zrównoważony rozwój dotyczy zatem trzech filarów jednocześnie, tj.:
a) środowiska naturalnego, które stanowi niezbędną podstawę zrównoważonego rozwoju;
b) gospodarki, która postrzegana jest jako narzędzie osiągania tegoż rozwoju;
c) jakości życia wszystkich ludzi (aspekt społeczny), przez co rozumie się poprawę warunków życia i poziomu odczuwania satysfakcji z życia w określonych realiach.
Biorąc pod uwagę powyższe, uznano, że należy stworzyć nowy system wartości, który uwzględni nie tylko zysk i użyteczność, ale przede wszystkim dobro wspólne, spełniające wymogi środowiskowe1. Podkreślono więc w literaturze ekonomicznej, że to system ekonomiczny jest podsystemem ekosystemu, a nie odwrotnie2, co dało początek rozwojowi teorii ekonomii środowiska i ochrony zasobów oraz bardziej restrykcyjnej ekonomii ekologii. Pierwsza z nich jest nauką o racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska w warunkach ograniczoności jego zasobów w celu maksymalizacji dobrobytu. W ramach teorii ekonomii środowiska można wyróżnić trzy podstawowe teorie ekonomiczne:
a) wykorzystania zasobów materialnych,
b) zanieczyszczenia i ochrony środowiska,
c) zachowania przyrody3.
Ekonomia ta opiera się na paradygmacie ekonomizacji środowiska i jego zasobów. Daje zatem pierwszeństwo kryterium efektywności oraz optymalności ekologicznej, natomiast kryterium bezpieczeństwa ekologicznego i kryterium wynikające z koncepcji zrównoważonego rozwoju traktuje jako uzupełniające.
Idea dobra wspólnego została przedstawiona w pracy: M. Lutz. Economics for the Common Good, Routledge. London and New York 1999.
O barierach dla ciągłego wzrostu gospodarczego pisze więcej H. Dały, Sustainable Growth: An Impossibility Theorem, [w:] Yaluing the Earth: Economics, Ecology, Ethics, MIT Press. Cambridge 1993.
T. Żylicz, Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, PWE, Warszawa 2004.