Dr inż. Andrzej Zalewski
Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
Politechnika A
ódzka
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać
drogi publiczne i ich usytuowanie
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca
1999r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi
publiczne i ich usytuowanie /Dz.Ustaw RP nr 43 z 5 marca 1999r. poz. 430/
Wykład IV
Budownictwo komunikacyjne sem. V, r.ak. 2007/08
Wydział Budownictwa, Architekury i Inżynierii Środowiska
Politechnika A
ódzka
Mówiąc o zagadnieniach dróg i układu drogowo - ulicznego
oraz zagospodarowania przestrzennego należy zdać sobie
sprawę, co do roli dróg i ulic w zagospodarowaniu
przestrzennym.
Droga i ulica bez względu na jej przebieg jest jednym
najważniejszych elementów zagospodarowania
przestrzennego obszaru i jest jego najtrwalszym elementem.
Zdecydowanie łatwiej jest wyburzyć budynek lub budynki,
które zestarzały się fizycznie lub są nieprzydatne ze względu
na zmieniające się potrzeby w zakresie funkcji i
intensywności zagospodarowania terenu, aniżeli
zlikwidować istniejącą drogę.
Zbudowanie nowej drogi czy ulicy wymaga często zastosowania
wywłaszczeń i wyburzeń, co zawsze powoduje wystąpienie
zaburzeń w funkcjonowaniu obszaru, o ile nie przewidziano
rezerwy pod daną trasę komunikacyjną.
Określenia podstawowe
ż� Droga
ż� Ulica
ż� Korona drogi
ż� Skrajnia drogowa
ż� Linia rozgraniczająca
ż� Linia zabudowy
ż� Teren zabudowy
ż� Obszar poza terenem zabudowy
ż� Prędkość projektowa
ż� Prędkość miarodajna
ż� Pas awaryjny
ż� Pas środkowy
ż� Opaska wewnętrzna i opaska zewnętrzna
Droga i ulica w zależności od swej klasy funkcjonalnej jest
elementem struktury przestrzennej oraz elementem ją
kształtującym.
Funkcją dróg i ulic klas wyższych jest przede wszystkim funkcja
komunikacyjna - prowadzenie ruchu tranzytowego
niezwiązanego z danym obszarem, natomiast funkcją ulic i dróg
głównych i niższych klas jest również obsługa otoczenia, które
dzięki istnieniu danej drogi może właściwie funkcjonować.
Ponadto nie należy zapominać, że zagospodarowanie przestrzenne
ma charakter ciągły, a prowadzone drogi i ulice z obszarów
zurbanizowanych przechodzą w tereny zamiejskie
(niezurbanizowane) i na odwrót, co powoduje konieczność
zachowania ich ciągłości, uwzględniając formy
zagospodarowania, przez które przebiegają. Pełnione funkcje
dróg i ulic wg poszczególnych klas i stopnia zurbanizowania
terenu wymagają więc zastosowania odpowiednich rozwiązań
funkcjonalnych, przestrzennych i technicznych zgodnych z
obowiązującymi w danym kraju regulacjami prawnymi.
ZAKRES REGULACJI DOTYCZ
CY DRÓG I ULIC W
ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM ZAWARTY
W ROZPORZ
DZENIU NR 43
Wprowadzenie Rozporządzenia spowodowało, ze
dotychczasowe regulacje prawne dotyczące projektowania
dróg w obszarach zabudowy i poza terenem zabudowy,
czyli Wytyczne projektowania dróg i ulic /WPD I, WPD II,
WPD III (1995) oraz WPU (1992)/ straciły swoją rangę
dokumentów zalecanych do projektowania i stanowią
jedynie obecnie materiał uzupełniający.
Warunki jakim powinny odpowiadać drogi i ulice użytku
publicznego zawarte są w następujących rozdziałach:
ż� dział I - przepisy ogólne,
ż� dział II - usytuowanie drogi,
ż� dział III - droga i połączenia dróg,
ż� dział IV - wyposażenie techniczne dróg,
ż� dział V  nośność i stateczność budowli ziemnych oraz
konstrukcji nawierzchni dróg,
ż� dział VI - warunki techniczne dotyczące bezpieczeństwa z
uwagi na możliwość wystąpienia pożaru lub innego
miejscowego zagrożenia,
ż� dział VII - warunki techniczne dotyczące bezpiecznego
użytkowania,
ż� dział VIII - ochrona środowiska, oraz
ż� 6. załącznikach
Warunki jakim powinny odpowiadać drogi i ulice użytku publicznego
dotyczące zagospodarowania przestrzennego zawarte są w
następujących załącznikach:
ż� załącznik 1 - schematy skrajni drogowych,
ż� załącznik 2 - warunki widoczności na skrzyżowaniach i zjazdach,
ż� załącznik 3 - warunki widoczności na wjazdach z pasem włączania,
ż� załącznik 4 - sposób przeprowadzenia badań geotechnicznych i
określenia warunków gruntowo  wodnych podłoża nawierzchni,
ż� załącznik 5 - projektowanie konstrukcji nawierzchni,
ż� załącznik 6 - warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać
nawierzchnie jezdni.
W przepisach ogólnych, w miejscu gdzie definiowane są
podstawowe wymagania techniczne jakim powinny
odpowiadać drogi i ulice użytku publicznego wymienić
należy:
ż� bezpieczeństwo użytkowania,
ż� bezpieczeństwo z uwagi na możliwość wystąpienia pożaru
lub innego miejscowego zagrożenia,
ż� ochrony środowiska ze szczególnym uwzględnieniem
ochrony przed nadmiernym hałasem, wibracjami,
zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleb,
ż� odpowiednie warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem
drogi publicznej,
ż� niezbędne warunki do korzystania z drogi publicznej przez
osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na
wózkach.
Dział II - usytuowanie drogi jest najważniejszą częścią
Rozporządzenia w zakresie regulacji dotyczących dróg i ulic
w aspekcie zagospodarowania przestrzennego.
Dotyczy to:
ż� szerokości w liniach rozgraniczających dróg i ulic w
terenach zabudowy i poza terenem zabudowy. Pod
pojęciem usytuowania drogi rozumie się w Rozporządzeniu
bowiem umieszczenie jej elementów w pasie terenu
wyznaczonym liniami rozgraniczającymi w miejscowym
planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w trybie
określonym w przepisach o zagospodarowaniu
przestrzennym; szerokość drogi w liniach rozgraniczających
na odcinkach miedzy skrzyżowaniami, jak i na
skrzyżowaniach powinna zapewnić możliwość umieszczenia
elementów drogi i urządzeń z nią związanych wynikających
z ustalonych docelowych transportowych i innych funkcji
drogi oraz uwarunkowań terenowych.
ż� form kształtowania linii rozgraniczających na skrzyżowaniach
i węzłach poprzez wykonywanie narożnych ścięć linii
rozgraniczających wg klas dróg i ulic,
ż� kształtowania linii rozgraniczających placów i parkingów,
ż� dostępności dróg i ulic, czyli wymaganych minimalnych
odległości między skrzyżowaniami i węzłami z
uwzględnieniem form systemu osadniczego /duże miasto,
zespół miast, miasta średnie/ oraz bezpieczeństwo
użytkowania dróg poszczególnych klas,
ż� obsługi otoczenia dróg i ulic,
ż� zasad kształtowania układów drogowo - ulicznych w terenach
zabudowy jak i poza nimi z uwzględnieniem form
osadniczych, oraz form powiązania ze sobą dróg i ulic
poszczególnych klas.
Rozporządzenie wprowadza po raz pierwszy wspólne
regulacje dla dróg i ulic, w tym jednolitą klasyfikację i
nazewnictwo dla dróg w terenach zabudowy i poza
terenami zabudowy.
Zawarcie we wspólnym dokumencie regulacji dotyczących
dróg i ulic w tych dwóch typach obszarów w znaczący
sposób ułatwia planowanie i projektowanie dróg i ulic.
W rozdziałach działu III. (droga i połączenia dróg)
dotyczących: jezdni, dodatkowych pasów ruchu, pasów
postojowych, pasów dzielących, poboczy, chodników,
ścieżek rowerowych, torowisk tramwajowych, pasów
zieleni, skrzyżowań i zjazdów, węzłów drogowych zawarte
są podstawowe regulacje dotyczące:
ż� parametrów geometrycznych dróg i ulic,
ż� elementów ich wyposażenia podstawowego i
dodatkowego, które są funkcją gabarytów przestrzennych
różnych kategorii użytkowników, bezpieczeństwa ruchu i
warunków użytkowych dróg i ulic /prędkości projektowej
oraz prędkości miarodajnej/ i decydują obok gabarytów
urządzeń infrastruktury podziemnej o szerokości linii
rozgraniczających oraz o ukształtowaniu dróg i ulic w
planie i w profilu.
W dotychczas obowiązujących wytycznych projektowania dróg i ulic
/WPD I, WPD II, WPD III (1995) oraz WPU (1992)/ cennym
materiałem do projektowania były zestawienia zbiorcze
uwzględniające:
ż� klasyfikację układu drogowo - ulicznego, w tym klasyfikację
administracyjną i funkcjonalno - techniczną oraz wzajemne
zależności miedzy nimi,
ż� szerokości linii rozgraniczających dróg i ulic,
ż� liczby jezdni i szerokości pasów ruchu,
ż� poziom dostępności dróg i ulic w funkcji ich klas funkcjonalno -
technicznych,
ż� prędkość projektowa i prędkość miarodajna, wyznaczające
podstawowe parametry geometryczne dróg i ulic,
ż� a także formy powiązania dróg i ulic różnych typów ze sobą,
których brakuje w omawianym Rozporządzeniu.
W dziale IV Rozporządzenia w aspekcie wyposażenia ulic i
zagospodarowania przestrzennego najistotniejsze regulacje
dotyczą:
ż� form i metod odwodnienia dróg na terenach poza zabudową,
ż� obiektów i urządzeń obsługi uczestników ruchu, w tym:
sytuowania i typów miejsc obsługi podróżnych,
ż� parametrów miejsc parkingowych dla pojazdów różnych typów,
ż� szerokości: pasów do parkowania, zatok autobusowych,
ż� szerokości peronów na przystankach tramwajowych,
ż� wymiarów placów do zawracania pojazdów,
ż� lokalizacji i szerokości przejść dla pieszych.
Ponadto rozdział IV - urządzenia techniczne drogi określa się
warunki stosowania takich elementów wyposażenia jak:
ogrodzenie, bariery przeciwolśnieniowe i osłony
przeciwwietrzna, a rozdział V - omawia zakres prowadzenia w
pasie drogowym infrastruktury nie związanej z drogą.
Dział VII dotyczący warunków technicznych dotyczących
bezpieczeństwa użytkowania aspekty zagospodarowania
przestrzennego ujmuje w wymaganiach ogólnych. Stwierdza
się, że obiekty i urządzenia w pasie drogowym przeznaczone
dla uczestników ruchu powinny zapewniać bezpieczeństwo
ich użytkowania w tym również przez osoby niepełnosprawne.
Ponadto w wypadku przecięcia szlaków migracji zwierząt w
wyniku budowy lub eksploatacji przez drogi klasy A i S
powinny być one odtworzone przez budowę nadziemnych lub
podziemnych przejść dla zwierząt.
Bardzo ważnym kryterium z punktu widzenia bezpieczeństwa
użytkowania dróg, które uwzględnia się w projektowaniu
dróg i ulic w zagospodarowaniu przestrzennym jest
zagadnienie warunków widoczności, w tym przede wszystkim
w zakresie kształtowania widoczności na skrzyżowaniach, co
zawarte jest w omawianym Rozporządzeniu.
Istotne z punktu widzenia zagospodarowania przestrzennego
w odniesieniu do dróg i ulic są regulacje zawarte w dziale
VIII Rozporządzenia - ochrona środowiska.
Potwierdzają one fakt podlegania projektów drogowych
ocenom oddziaływania na środowisko zgodnie z odrębnymi
przepisami dotyczącymi inwestycji szczególnie szkodliwych
dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyć
stan środowiska.
Stwierdza się, że przy projektowaniu i wykonywaniu drogi
powinno się dążyć do zachowania istniejącego stanu
środowiska oraz w zależności od potrzeb do stosowania
środków służących jego ochronie, odpowiedni do wskazań
ocen oddziaływania na środowisko.
W dziale VIII określa się formy ochrony obiektów i obszarów
przed uciążliwościami komunikacyjnymi, w tym:
ż� ochrony przed hałasem i wibracjami,
ż� ochrony powietrza,
ż� ochrony wód i powierzchniowych utworów geologicznych,
ż� ochrony przyrody, krajobrazu, gruntów rolnych i leśnych,
ż� ochrony środowiska kulturowego,
ż� i zaleca się ich zminimalizowanie w trakcie eksploatacji
przez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych
i funkcjonalnych.
Dopełnieniem ustaleń zawartych w dziale VIII są regulacje
dotyczące zagospodarowania terenów zieleni, przy czym ustala
się, że na terenach przeznaczonych w planach
zagospodarowania przestrzennego pod budowę drogi, jeżeli
warunki miejscowe na to pozwalają przeznaczenie najmniej 10%
powierzchni pod zieleń, jeżeli decyzja o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu nie stanowi inaczej.
W Rozporządzeniu, wydaje się brakować m.in.:
ż� powiązania ustaleń co do warunków technicznych zawartych
w Rozporządzeniu z minimalnymi odległościami linii
zabudowy od krawędzi jezdni wg kategorii
administracyjnych dróg i ulic w obszarach zabudowy i poza
obszarami zabudowy, które zawarte są w "Ustawie o
drogach publicznych" /z dnia 21 marca 1985r./ z
póz
niejszymi zmianami,
ż� braku zdefiniowania funkcji dróg i ulic wg klas,
ż� możliwością projektowania skrzyżowania typu rondo tylko
na końcach drogi ekspresowej zamiejskiej, co jest możliwe
do ominięcia przez zastosowanie odpowiedniego
oznakowania,
ż� braku zdefiniowania użytych pojęć "uspokojenie ruchu" i
"strefa zamieszkania" i praktycznego pominięcia
problematyki ruchu uspokojonego.
Z ustaleń dotyczących szczegółowych rozwiązań elementów
wyposażenia ulic i dróg w aspekcie zagospodarowania
przestrzennego wydają się być dyskusyjne m.in.
następujące ustalenia:
ż� zbyt duże minimalne odległości dróg rowerowych i
chodników /10,0m - w wypadku ulicy klasy S, 5,0m w
wypadku ulicy klasy GP i 3,5m - w wypadku ulicy klasy G/
od prawej krawędzi jezdni, co świadczy o nie liczeniu się
autorów opracowujących Rozporządzenie z realiami, w tym
rozciąganiem szerokości linii rozgraniczających; Prowadzi
to tym samym do wzrostu kosztów i nieefektywnej
gospodarki przestrzenią, a także praktycznie uniemożliwi
powstanie ścieżek rowerowych wzdłuż wielu ulic głównych
ruchu przyśpieszonego i ulic głównych;
ż� nadmierne minimalne szerokości ścieżek rowerowych
jednokierunkowych (1,5m) oraz jednokierunkowych pasów
wydzielonych dla rowerów wzdłuż prawego krawężnika
jezdni podobnej szerokości, które zdaniem autora referatu
powinny być ograniczone do 1m;
ż� zaniżone odległości między przejściami dla pieszych dla klas
GP i G, które ustalono na 100 m, co w szczególnych
sytuacjach może uniemożliwiać prawidłowe funkcjonowanie
trasy komunikacyjnej, ze względu na zbyt blisko
usytuowane przejścia;
ż� konieczności stosowania wyspy dzielącej ograniczonej
krawężnikami na przejściu dla pieszych na odcinku drogi
dwupasowej z uspokojeniem ruchu, co wydaje się być
absurdalne jeśli szerokość drogi nie przekracza 6 m;
ż� brak regulacji co do minimalnych odległości między
przejazdami dla rowerów przez drogi i ulice różnych klas.
Podstawowe klasy, funkcje i wybrane parametry dróg i
ulic /wg "Warunków technicznych jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie/
Objaśnienia:
*/ odległości w granicach lub w sąsiedztwie dużego miasta lub zespołu miast;
1/ dopuszcza się przy usytuowaniu drogi na obszarze intensywnie zurbanizowanym;
2/ można stosować na dwujezdniowej drodze;
3/ odległości dopuszczalne wyjątkowo;
4/ ppw - parkowanie na wydzielonym pasie oddzielonym od jezdni pasem manewrowym; dla
ulic klasy GP pas postojowy dopuszczalny przy przebudowie lub remoncie ulicy;
5/ stosuje się w szczególności na drodze o dwóch pasach ruchu na każdej jezdni i prędkości
projektowej 120km/h;
6/ stosuje się na jednojezdniowej drodze o prędkości projektowej 100km/h;
7/ dopuszcza się stosowanie e wypadku przebudowy albo remontu drogi;
8/ stosuje się przy uspokajaniu ruchu;
9/ stosuje się na drodze dwupasowej;
10/ stosuje się na drodze jednopasowej, jeżeli szerokość utwardzonej części korony jest nie
mniejsza niż 5,00m a mijanki umożliwiają wymijanie pojazdów;
11/ stosuje się w zabudowie jednorodzinnej lub przy uspakajaniu ruchu;
12/ stosuje się na ulicy jednopasowej na odcinkach z zachowaną wzajemną widocznością, a
mijanki umożliwiają wymijanie pojazdów;
X - rozwiązanie nie występuje;
(-) bez ograniczeń.
 odstęp szerokość
nazwa prze- Prędkość między parko- w liniach Kategoria
i symbol usytuowanie zna- podstawowe funkcje projekto- skrzyż. zjaz- wa- rozgranicza- Typowy przekrój szerokość pasa wg ustawy
klasy drogi czenie wa [km/h] lub dy nie jących [m] poprzeczny ruchu [m] o drogach
drogi węzłami publicznych
Przekrój
1/2 2/2 2/3
poza terenem połączenie najważniejszych strategicznych i
zabudowy gospodarczych ośrodków w kraju, stanowi element 120 e"15000 3,755/
Autostrada europejskiej sieci autostrad; w obrębie dużego miasta 100 (e"5000)3/ X 60 70 dwujezdniowy
lub zespołu miast; łączy odległe rejony, stanowi istotny 801/
na terenie e"5000*/
A element układu dróg zewnętrznych, prowadzi ruch
zabudowy (e"3000) 3*/ 3,50
tranzytowy poza miastem
Krajowa
poza terenem połączenie głównych ośrodków gospodarczych, 1202/ dwujezdniowy
zabudowy administracyjnych i turystycznych kraju, obsługa 100 e"5000 30 40 50 lub wyjątkowo 3,50
Ekspre- tranzytowego i docelowego ruchu międzynarodowego 80 (e"3000) 3/ jednojezdniowy 3,756/
sowa
na terenie połączenie odległych rejonów dużego miasta lub 80 e"3000
S
zabudowy zespołu miast; powiązanie z drogami klasy A lub S 70 (e"1500) 3/ X 40 50 dwujezdniowy 3,5
usytuowanymi poza obszarem zabudowy 601/
poza terenem połączenie ponadregionalnych ośrodków 100 jednojezdniowy
Główna zabudowy gospodarczych, administracyjnych i turystycznych, 80 e"2000 25 35 45 lub 3,5
ruchu obsługa tranzytowego i docelowego ruchu 70 (e"1000) 3/ dwujezdniowy
przyśpiesz międzynarodowego 60 Krajowa,
onego (wojewódzka)
na terenie połączenie odległych rejonów dużego i średniego 70 ppw4/ 3,5
GP
zabudowy miasta lub zespołu miast, powiązanie z drogami klasy A, 60 e"1000 30 40 50 dwujezdniowy 3,50 -3,257/
S i GP usytuowanymi poza obszarem zabudowy (e"600) 3/
poza terenem połączenie regionalnych ośrodków gospodarczych, 70 jednojezdniowy
Główna zabudowy administracyjnych i turystycznych, obsługa regionalnego 60 e"800 25 35 X lub wyjątkowo 3,0 - 3,5
ruchu międzynarodowego 50 (e"600) 3/ dwujezdniowy (krajowa),
G wojewódzka
na terenie połączenie rejonów miasta, powiązanie z drogami klasy 60 e"500 ppw 25 35 45 dwu - lub 3,5; 3,5 - 3,257/
zabudowy S, GP i G usytuowanymi poza obszarem zabudowy; 50 (e"400) 3/ jednojezdniowy 3,25 - 3,58/
poza terenem połączenia regionalnych ośrodków z gminnymi 60 e"500
Zbiorcza zabudowy ośrodkami i ośrodków gminnych między sobą; obsługa 50 (e"250) 3/ 20 30 X jednojezdniowy 3,5
przygranicznego ruchu międzynarodowego; 40 wojewódzka,
Z powiatowa,
na terenie połączenia zespołu osiedli, dzielnicy przemysłowej, 60 e"300 dozwo jednojezdniowy 3,5 - 3,257/
(gminna)
zabudowy powiązanie z drogami klasy Z i L usytuowanymi poza 50 (e"150) 3/ lone 20 30 X lub wyjątkowo 3,25 - 2,758/
obszarem zabudowy 40 dwujezdniowy
na terenie połączenia zewnętrzne i wewnętrzne gmin 50
Lokalna zabudowy 40 - 15 X X 2,5 - 2,75
3,0 - 3,5 (powiatowa)
L gminna
na terenie połączenia zewnętrzne i wewnętrzne osiedla, 40 dozwo
jednojezdniowy
zabudowy powiązanie z drogami klasy L usytuowanymi poza 30 - lone 12 X X 3,0
obszarem zabudowy 3,0 - 2,511/
poza terenem połączenia zewnętrzne i wewnętrzne wsi i obiektów 40 2,50 - 2,759/
Dojazdowa zabudowy gospodarczych 30 - 15 X X 3,5 - 3,0010/
D gminna
tylko w
samochodowych
tylko dla pojazdów
tylko w
MOP

ach
MOP

ach
układ podstawowy
układ podstawowy
nie liczby
nie liczby
wyjątkowo
wszyscy użytkownicy
ograniczeń
dozwolone bez
ogranicze-
ogranicze-
dopuszczalne
zabronione
Zabronione
układ obsługujący
Zakres stosowania węzłów drogowych i skrzyżowań wg klas
dróg i ulic /wg "Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi
publiczne i ich usytuowanie"/
Klasa drogi A S GP G Z L D
A WA WA WA, WB P (WB) P P P
S WA WA, WB WB, WC, WB, WC, P, (Sp) P P
(Sc) Sc
GP WA, WB WB, WC, WB, WC, Sc, Sc, (Sp) Sc, Sp Sz, Sp
(Sc) Sc, (WB, WC)
G P (WB) (WB, WC) Sc, Sc, Sz Sc, Sz Sc, Sz Sz
Sc (WB, WC)
Z P P, (Sp) Sc, (Sp) Sc, Sz Sc, Sz Sc, Sz Sc, Sz
L P P Sc, Sp Sc, Sz Sc, Sz Sz Sz
D P P Sz, Sp Sz Sc, Sz Sz Sz
Objaśnienia: WA - węzeł drogowy bezkolizyjny, na którym nie występuje przecinanie się torów jazdy, a relacje skrętne są
realizowane tylko jako wyłączenia, włączenia, przeplatania się potoków ruchu; WB - węzeł drogowy częściowo kolizyjny, na
którym występuje przecinanie się torów jazdy niektórych relacjach i na jednej z dróg; w ramach węzła funkcjonuje wówczas na
tej drodze skrzyżowanie lub zespół skrzyżowań, jednak relacje o dominujących natężeniach są prowadzone bezkolizyjnie; WC
- węzeł drogowy kolizyjny, na którym tylko jezdnie dróg krzyżują się w różnych poziomach, natomiast relacje skrętne na obu
drogach odbywają się na skrzyżowaniach; Sc - skrzyżowanie skanalizowane - zawiera co najmniej na jednym wlocie wyspę
dzielącą lub środkowy pas dzielący; do skrzyżowań skanalizowanych zalicza się też ronda; Sz - skrzyżowanie zwykłe - nie
zawiera na żadnym wlocie wyspy dzielącej kierunki ruchu lub środkowego pasa dzielącego; Sp - skrzyżowanie tylko na prawe
skręty; P - przejazd drogowy (różnopoziomowy); (....) - rozwiązanie dopuszczalne wyjątkowo w uzasadnionych wypadkach;
Oprac. A. Zalewski /wg "Warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi ................."/
Wymiary i zakres stosowania rond
/wg "Warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i
ich usytuowanie"/
średnica wyspy średnica
typ ronda środkowej [m] zewnętrzna ronda zakres stosowania
[m]
Mini1/ 3 - 5 < 22m Osiedla
Małe 10(5) - 28(33,5) 26(22) - 40(45) drogi klasy GP2/, G, Z i L: wloty do
miast, strefy podmiejskie, osiedla
miejskie, poza terenem zabudowy
Średnie 28 - 50 41 - 65 drogi klasy GP2/, G: poza terenem
zabudowy, strefy podmiejskie, wloty
do miast
Duże > 50 > 65 drogi klasy S3/, GP i G: poza terenem
zabudowy
1/ wyspa środkowa przejezdna lub częściowo przejezdna; 2/ w uzasadnionych wypadkach na drogach
jednojezdniowych; 3/ w uzasadnionych wypadkach na początku lub końcu drogi klasy S; (....) oznacza
wartości dopuszczalne w uzasadnionych wypadkach.
Prędkość projektowa 
parametr techniczno  ekonomiczny, któremu przyporządkowane
są graniczne wartości elementów drogi , proporcje między nimi
oraz zakres wyposażenia drogi; prędkość projektowa nie jest
związana z prędkością dopuszczalną, o której mowa w
przepisach o ruchu drogowym.
ż� Znaczenie drogi w sieci - im większe są wymagania względem
drogi, tym wyższa powinna być jej prędkość projektowa
ż� Natężenie ruchu i jego struktura rodzajowa  im wyższe
natężenie ruchu i udział pojazdów ciężkich (ciężarowych i
autobusów), tym większy należy przyjąć przekrój poprzeczny a
także wyższą prędkość projektową drogi
ż� Charakterystyka terenu  im wyższą prędkość wybrano, tym
większe są graniczne wartości elementów geometrycznych
drogi i trudniej dopasować drogę do terenu
ż� Koszty budowy  im wyższa jest prędkość projektowa, tym
większe są koszty budowy i najczęściej zajęcie terenu,
ż� Oddziaływanie na środowisko  im wyższa prędkość projektowa,
tym większa może być ingerencja w środowisko i krajobraz.
Prędkość projektowa służy do ustalania granicznych wartości
elementów geometrycznych drogi oraz zakresu jej wyposażenia w
dodatkowe urządzenia, a w szczególności do ustalania:
ż� najmniejszego promienia łuku kołowego w planie (ż21 ust. 3 pkt. 1);
ż� parametr krzywej przejściowej (ż22);
ż� parametr serpentyn (ż23);
ż� największego pochylenia niwelety jezdni (ż24 ust.2);
ż� najmniejszego promienia krzywej wypukłej i wklęsłej (ż24 ust.7);
ż� udziału odcinków z możliwością wyprzedzania (ż169 ust.1);
ż� niektórych parametrów pasów wyłączania i włączania (ż94 ust. 8 i 9,
ż96 ust.5  7).
Prędkość miarodajna 
parametr odwzorowujący prędkość samochodów w ruchu
swobodnym na drodze, służący do ustalania wartości elementów
drogi, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu powinny być
dostosowane do tej prędkości.
Na podstawie prędkości miarodajnej ustala się:
ż� najmniejszą odległość widoczności na zatrzymanie (ż168)
ż� najmniejszą odległość widoczności na wyprzedzanie (ż169)
ż� pochylenie poprzeczne jezdni na łuku w planie (ż21)
ż� najmniejszy promień łuku w planie, przy którym można stosować
pochylenie poprzeczne jezdni na zewnątrz łuku (ż21)
ż� długość pasów wyłączania i włączania (ż66 i 67)
ż� długości dodatkowych pasów na skrzyżowaniu (ż66 i 67)
ż� wymagane pola widoczności na skrzyżowaniu (pkt. 9.7 zał. Nr 2).
Prędkość projektowa Prędkość miarodajna
ż� Parametr krzywej przejściowej (ż22) ż� Najmniejszą odległość widoczności
na wyprzedzanie (ż169)
ż� Parametr serpentyn (ż23)
ż� Pochylenie poprzeczne jezdni na
ż� Największego pochylenia niwelety
łuku w planie (ż21)
jezdni (ż24 ust.2)
ż� Najmniejszy promień łuku w
ż� Najmniejszego promienia krzywej
planie, przy którym można
wypukłej i wklęsłej (ż24 ust.7)
stosować pochylenie poprzeczne
ż� Udziału odcinków z możliwością
jezdni na zewnątrz łuku (ż21)
wyprzedzania (ż169 ust.1)
ż� Długość pasów wyłączania i
ż� Najmniejszego promienia łuku
włączania (ż66 i 67)
kołowego w planie (ż21 ust. 3 pkt. 1)
ż� Długości dodatkowych pasów na
ż� Niektórych parametrów pasów
skrzyżowaniu (ż66 i 67)
wyłączania i włączania (ż94 ust. 8 i 9,
ż96 ust.5  7). ż� Najmniejszą odległość widoczności
na zatrzymanie (ż168)
ż� Wymagane pola widoczności na
skrzyżowaniu (pkt. 9.7 zał. Nr 2).