JAK CZYTAĆ AKTY PRAWNE?
ZADANIE 1:
Po zapoznaniu się z fragmentem ustawy odpowiedz: jakie prawa ma świadek i na czym one
polegają.
KODEKS POST
POWANIA KARNEGO
Rozdział 21
Świadkowie
Art. 182. ż 1. Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań.
ż 2. Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.
ż 3. Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w
przestępstwie objętym postępowaniem.
Art. 183. ż 1. Świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę
dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie.
ż 2. Świadek może żądać, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na
hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą.
Art. 184. ż 1. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych
rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może wydać
postanowienie o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych świadka.
ż 2. W razie wydania postanowienia, o którym mowa w ż 1, dane osobowe świadka pozostają wyłącznie do wiadomości sądu i
prokuratora, a gdy zachodzi konieczność - również funkcjonariusza Policji prowadzącego postępowanie. Protokoły zeznań
świadka wolno udostępniać oskarżonemu lub obrońcy tylko w sposób uniemożliwiający ujawnienie tożsamości świadka.
ż 3. Świadka przesłuchuje prokurator, a także sąd, który może zlecić wykonanie tej czynności sędziemu wyznaczonemu ze
swojego składu - w miejscu i w sposób zapewniający zachowanie w tajemnicy tożsamości świadka.
ż 4. Przesłuchanie świadka z udziałem oskarżonego lub obrońcy może być przeprowadzone tylko w takich warunkach, które
wyłączają możliwość ujawnienia tożsamości świadka.
ż 5. Na postanowienie w sprawie zachowania w tajemnicy danych osobowych świadka oskarżonemu przysługuje w terminie 3
dni zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora rozstrzyga sąd właściwy do rozpoznania sprawy. Postępowanie dotyczące
zażalenia jest objęte tajemnicą. W razie uwzględnienia zażalenia protokół przesłuchania świadka podlega zniszczeniu; o
zniszczeniu protokołu należy uczynić wzmiankę w aktach sprawy. [...]
Art. 185. Można zwolnić od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim
stosunku osobistym, jeżeli osoba taka wnosi o zwolnienie. [...]
Art. 191. ż 3. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groz
by bezprawnej wobec świadka lub osoby najbliższej
w związku z jego czynnościami, może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora
lub sądu. Pisma procesowe doręcza się wówczas do instytucji, w której świadek jest zatrudniony, lub na inny wskazany przez
niego adres.
1
ZADANIE 2:
Na podstawie fragmentu Kodeksu postępowania administracyjnego wymień i scharakteryzuj poszczególne
zasady postępowania, przywołując odpowiednie artykuły.
Kodeks postępowania administracyjnego
DZIAA
I
PRZEPISY OGÓLNE.
Rozdział 2
Zasady ogólne.
Art. 6. Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.
Art. 7. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki
niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i
słuszny interes obywateli.
Art. 8. Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli
do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.
Art. 9. Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach
faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania
administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z
powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Art. 10. ż 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania,
a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
ż 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w ż 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie
cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną
szkodę materialną.
ż 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia od
zasady określonej w ż 1.
Art. 11. Organy administracji publicznej powinny wyjaśnić stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu
sprawy, aby w ten sposób w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania
środków przymusu.
Art. 12. ż 1. Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie
najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.
ż 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.
Art. 13. ż 1. Sprawy, w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą być załatwiane w drodze ugody sporządzonej
przed organem administracji publicznej (ugoda administracyjna).
ż 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie, powinien w tych przypadkach podejmować
czynności skłaniające strony do zawarcia ugody.
Art. 14. ż 1. Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej.
ż 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na przeszkodzie.
Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę
adnotacji.
Art. 15. Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16. ż 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana
takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych
w kodeksie lub w ustawach szczególnych.
ż 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem na zasadach i w trybie
określonych w odrębnych ustawach.
2
ZADANIE 3:
W jaki sposób można zdefiniować pojęcie dowodu i jakie są jego rodzaje?
Co rozumiesz przez pojęcie fakty powszechnie znane?
Kto nie może być świadkiem w postępowaniu administracyjnym?
Jakie prawa przysługują świadkowi wg KPA?
Kodeks postępowania administracyjnego
Rozdział 4
Dowody.
Art. 75. ż 1. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z
prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. [...]
Art. 76. ż 1. Dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich
zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.
ż 2. Przepis ż 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych przez organy jednostek organizacyjnych
lub podmioty, w zakresie poruczonych im z mocy prawa lub porozumienia spraw wymienionych w art. 1 pkt 1 i 4. [...]
Art. 77. ż 1. Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał
dowodowy.
ż 2. Organ może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje postanowienie dotyczące
przeprowadzenia dowodu.
ż 3. Organ przeprowadzający postępowanie na wezwanie organu właściwego do załatwienia sprawy (art. 52) może z urzędu lub
na wniosek strony przesłuchać również nowych świadków i biegłych na okoliczności będące przedmiotem tego postępowania.
ż 4. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z urzędu nie wymagają dowodu. Fakty znane organowi z urzędu
należy zakomunikować stronie. [...]
Art. 82. Świadkami nie mogą być:
1) osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń,
2) osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w
trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy,
3) duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.
Art. 83. ż 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i
rodzeństwa strony oraz jej powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku
przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki i
kurateli.
ż 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedz
mogłaby narazić jego lub bliskich wymienionych w ż 1 na
odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania
prawnie chronionej tajemnicy zawodowej.
ż 3. Przed odebraniem zeznania organ administracji publicznej uprzedza świadka o prawie odmowy odpowiedzi na pytania oraz
o odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
Art. 84. ż 1. Gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego
lub biegłych o wydanie opinii.
ż 2. Biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w art. 24. Poza tym do biegłych stosuje się przepisy
dotyczące przesłuchania świadków.
Art. 85. ż 1. Organ administracji publicznej może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny.
ż 2. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu do okazania
przedmiotu oględzin.
Art. 86. Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne do
rozstrzygnięcia sprawy, organ administracji publicznej dla ich wyjaśnienia może przesłuchać stronę. Do przesłuchania stron
stosuje się przepisy dotyczące świadków, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.
3
ZADANIE 4:
W jaki sposób ustawa określa pojęcia: działalność gospodarcza i przedsiębiorca? Jakie obowiązki nakłada na
przedsiębiorców? Które z nich uważasz za niezbędne, a które za niepotrzebne? Odpowiedz
uzasadnij
Prawo działalności gospodarczej.
Przepisy ogólne
Rozdział 1
Art. 1. Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
oraz zadania organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działalności
gospodarczej.
Art. 2. 1. Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i
ciągły.
2. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa
handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1.[...]
Art. 5. Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem
warunków określonych przepisami prawa.[...]
Rozdział 2
Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej
Art. 7. 1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zasady wpisu
do rejestru przedsiębiorców określają przepisy odrębnej ustawy.
2. Organy rejestrowe, o których mowa w odrębnych przepisach, w terminie siedmiu dni od dnia wpisu do rejestru, przesyłają
organom podatkowym i organom samorządu gminnego, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę)
przedsiębiorcy, wypis z rejestru dotyczący podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.
Art. 8. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów
oraz słusznych interesów konsumentów.
Art. 9. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w
szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony
środowiska.
Art. 10. Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu
określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby działalność gospodarcza była
wykonywana bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
Art. 11. 1. Zakład główny, oddział oraz inne stałe miejsce wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej powinny
być oznaczone na zewnątrz.
2. Zewnętrzne oznaczenie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:
1) oznaczenie przedsiębiorcy,
2) zwięzłe określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej.
Art. 12. 1. Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub wysyłkowej za pośrednictwem
środków masowego przekazu, sieci informatycznych lub druków bezadresowych, jest obowiązany do podania w ofercie co
najmniej następujących danych:
1) oznaczenia przedsiębiorcy,
2) numeru, pod którym przedsiębiorca wpisany jest do rejestru przedsiębiorców, wraz z oznaczeniem sądu rejestrowego,
3) siedziby i adresu przedsiębiorcy.
2. Przedsiębiorca jest obowiązany do zamieszczania na towarach lub na ich opakowaniach wprowadzanych do obrotu informacji
w języku polskim zawierających:
1) oznaczenie przedsiębiorcy - producenta towaru i jego adres,
2) nazwę towaru,
3) inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 13. 1. Przedsiębiorca jest obowiązany do:
1) dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego tego przedsiębiorcy w każdym przypadku,
gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jednorazowa wartość należności lub zobowiązań przekracza równowartość 3000
EURO albo równowartość 1000 EURO, gdy suma wartości tych należności i zobowiązań powstałych w miesiącu poprzednim
przekracza równowartość 10000 EURO, przeliczanych na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez
Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonywane są operacje finansowe,
2) zawiadomienia urzędu skarbowego, właściwego ze względu na podatek dochodowy, o posiadaniu rachunku bankowego
związanego z wykonywaną działalnością gospodarczą, a w razie posiadania więcej niż jednego rachunku - do wskazania
jednego z nich jako rachunku podstawowego i zawiadomienia o tym banku, w którym rachunek jest otwarty, oraz właściwego
urzędu skarbowego; zawiadamiając urząd skarbowy, należy podać nazwę i adres banku oraz numer rachunku bankowego albo
podstawowego rachunku bankowego,
3) zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego oraz banku, w którym otwarty jest podstawowy rachunek bankowy związany
z wykonywaną działalnością gospodarczą, o posiadaniu rachunków bankowych w innych bankach, informując o nazwach i
adresach banków oraz o numerach rachunków bankowych,
4) zawiadomienia banków, w których otwarte są inne rachunki bankowe tego przedsiębiorcy, o nazwie i adresie banku, w
którym otwarty jest rachunek podstawowy tego przedsiębiorcy związany z wykonywaną działalnością gospodarczą.
2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować obowiązki określone w ust.
1 pkt 1 za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. W takim przypadku w
zawiadomieniach, o których mowa w ust. 1 pkt 2-4, należy podać numer rachunku przedsiębiorcy oraz nazwę i adres
spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
3. W razie zmiany stanu faktycznego w stosunku do zawiadomień, o których mowa w ust. 1 i 2, przedsiębiorca jest obowiązany
do zgłoszenia tych zmian w terminie 14 dni od daty ich powstania.
4
ZADANIE 5:
Na czym polega odpowiedzialność karna?
Kiedy i na jakich warunkach osoba nie popełnia przestępstwa?
Co oznacza zasada lex retro non agit i gdzie ona ma zastosowanie?
Jaka jest różnica między zbrodnią, a występkiem?
Co decyduje o umyślności lub nie winy?
Kodeks karny
Zasady odpowiedzialności karnej
Art. 1. ż 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto popełnia czyn zabroniony pod groz
bą kary przez ustawę obowiązującą w
czasie jego popełnienia.
ż 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
ż 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.[...]
Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie, stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w
szczególności z poszanowaniem godności człowieka.
Art. 4. ż 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową,
jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.
ż 2. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem zagrożony jest karą, której górna granica jest niższa od kary orzeczonej,
wymierzoną karę obniża się do górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za taki czyn w nowej ustawie.
ż 3. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną karę
pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując że jeden
miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom ograniczenia wolności.
ż 4. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groz
bą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy
prawa. [...]
Art. 6. ż 1. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego
był obowiązany.
ż 2. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był
obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru
Art. 7. ż 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.
ż 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.
ż 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą
pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.
Art. 8. Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi.
Art. 9. ż 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo
przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.
ż 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na
skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu
przewidywał albo mógł przewidzieć.
ż 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli
następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć.
5
ZADANIE 6:
Kim jest osoba fizyczna?
Co oznaczają pojęcia zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych?
Jakie są rodzaje zdolności do czynności prawnych?
Kiedy i z jakich przyczyn osoba może zostać ubezwłasnowolniona?
KODEKS CYWILNY
Dział I.
OSOBY FIZYCZNE
Rozdział I
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Art. 8.
ż 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. [...]
Art. 10.
ż 1. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście.
ż 2. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Art. 11. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.
Art. 12. Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione
całkowicie.
Art. 13.
ż 1. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej,
niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w
stanie kierować swym postępowaniem.
ż 2. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.
Art. 14.
ż 1. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.
ż 2. Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w
drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą
rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
Art. 15. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby
ubezwłasnowolnione częściowo.
Art. 16.
ż 1. Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego
albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia
ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
ż 2. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.
Art. 17. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w
zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej
przedstawiciela ustawowego.
Art. 18.
ż 1. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody
przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela.
ż 2. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do
czynności prawnych.
ż 3. Strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych, nie może powoływać się na brak
zgody jej przedstawiciela ustawowego. Może jednak wyznaczyć temu przedstawicielowi odpowiedni termin do potwierdzenia
umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
6
ZADANIE 7:
W jaki sposób nabywa się obywatelstwo Unii Europejskiej?
Jaka jest różnica pomiędzy nabywaniem obywatelstwa polskiego a obywatelstwa UE?
Jakie prawa mają obywatele UE?
Które z nich uważasz za najważniejsze? Odpowiedz
uzasadnij.
TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ
CZ
ŚC DRUGA
OBYWATELSTWO UNII
Artykuł 8
2. Niniejszym ustanawia się obywatelstwo Unii.
Każda osoba posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego staje się obywatelem Unii.
2. Obywatele Unii korzystają z praw ustanowionych niniejszym Traktatem i podlegają obowiązkom w nim
określonym.
Artykuł 8a
2. Każdy obywatel ma prawo do swobodnego poruszania się i przebywania na obszarze Państw
Członkowskich, z uwzględnieniem ograniczeń i warunków określonych niniejszym Traktatem i
decyzjami wprowadzającymi go w życie.
2. Rada może podjąć postanowienia mające na celu ułatwienie korzystania z praw określonych w paragrafie 1;
o ile niniejszy Traktat nie stanowi inaczej, Rada decyduje jednomyślnie, na wniosek Komisji i po uzyskaniu
zgody Parlamentu Europejskiego.
Artykuł 8b
2. Każdy obywatel Unii, zamieszkały na terenie państwa członkowskiego, którego nie jest obywatelem,
posiada prawo do głosowania i kandydowania w wyborach samorządowych w państwie członkowskim,
na którego terenie przebywa, na takich samych zasadach, jak obywatele tego państwa. Prawo to
będzie wykonywane zgodnie ze szczegółowymi ustaleniami przyjętymi przed 31 grudnia 1994 roku
przez Radę działającą jednomyślnie, na wniosek Komisji i po konsultacji opinii Parlamentu
Europejskiego; ustalenia te mogą przewidywać derogacje uzasadnione problemami specyficznymi dla
danego państwa członkowskiego.
2. Bez wpływu na zastosowanie artykułu 138.3 i przyjętych przepisów dla jego wprowadzenia, każdy obywatel
Unii zamieszkały na terenie państwa członkowskiego, którego nie jest obywatelem, posiada prawo głosowania i
kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim, na którego terenie
przebywa, na takich samych zasadach, jak obywatele tego państwa. Prawo to będzie wykonywane zgodnie ze
szczegółowymi ustaleniami przyjętymi przed 31 grudnia 1993 roku przez Radę działającą jednomyślnie, na
wniosek Komisji, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego; ustalenia te mogą przewidywać derogacje
uzasadnione problemami specyficznymi dla danego państwa członkowskiego.
Artykuł 8c
Każdy obywatel Unii przebywający na obszarze kraju trzeciego, w którym państwo członkowskie, którego są
obywatelami, nie posiada swojego przedstwicielstwa, ma prawo do ochrony przez władze dyplomatyczne lub
konsularne każdego innego państwa członkowskiego na takich samych warunkach, jak obywatele tego państwa.
Artykuł 8d
Każdy obywatel Unii ma prawo składać petycje do Parlamentu Europejskiego, zgodnie z artykułem 138d.
Każdy obywatel Unii może zwracać się do rzecznika praw obywatelskich, ustanowionego zgodnie z artykułem 138e.
Opracowanie: Urszula Małek
7