8416073187

poziomu leżącego poniżej progu inicjacji mikropęknięć poprzecznych (rys. 7) z pewnym zapasem bezpieczeństwa, co w praktyce sprowadza się do stosowania w projektowaniu współczynników bezpieczeństwa przyjmujących wartości z przedziału 6-15. Projektowanie elementów z kompozytów wzmocnionych włóknem szklanym na podstawie kryterium FPF oznacza dążenie do uzyskania dużej trwałości, niezawodności i odporności na działanie agresywnego środowiska przy rezygnacji (częściowej lub całkowitej) z cechy lekkości konstrukcji. W wielu zastosowaniach kompozytów polimerowych trwałość i bezpieczeństwo eksploatacji są ważniejsze od obniżenia masy własnej konstrukcji możliwego do uzyskania dzięki tym materiałom.

Na rys. 9 i 10 są pokazane przykłady pęknięć, które w laminatach chemoodpornych oraz innych podobnych zastosowaniach, cechujących się długotrwałym oddziaływaniem obciążeń i środowiska, oznaczają osiągnięcie lub przekroczenie w materiale stanu dopuszczalnego (pod względem charakteru i rozmiaru powstałego uszkodzenia struktury). Ocena, czy działające obciążenia (realizowane w laboratorium lub eksploatacyjne) wywołały już w materiale niedopuszczalne pęknięcia podobne do pokazanych na rys. 9, 10 jest dosyć trudna technicznie i przeważnie wymaga użycia wyrafinowanych technik badawczych (analiza emisji akustycznej, badania mikroskopowe, badania radiograficzne). Chyba, że pęknięcia są widoczne gołym okiem.

Rys. 9. Pęknięcia wychodzące na powierzchnię zewnętrzną płyty epoksydowej wzmocnionej tkaniną szklaną. W rurociągach, zbiornikach do substancji chemicznych itp. chemoodpornej aparaturze przemysłowej takie uszkodzenia są niedopuszczalne.

Rys. 10. Pęknięcie warstwy ochronnej ruiy poliestrowo-szklanej. Obszar przylegający do powierzchni wewnętrznej ruty.

Grubość zaznaczonej warstwy ochronnej wynosiła około 1,5 mm. Próbka wycięta w kierunku obwodowym i zniszczona w próbie zginania.

W elementach płytowych i powłokowych ściskanych w płaszczyźnie szczególnie niebezpieczne są uszkodzenia w postaci rozwarstwień, które mogą lokalnie obniżyć kilkakrotnie wytrzymałość na zginanie i sztywność zginania. Rozwarstwienia często w niewielkim stopniu wpływają na właściwości określane w próbach rozciągania i dlatego ocena materiału na podstawie takich prób jest mało przydatna do określenia podatności materiału na rozwój delaminacji¹.

9

1

Określenia delaminacja i rozwarstwienie są w opracowaniu używane jako synonimy.