8719220490

5. SYSTEM TEMPEROWANY, SKALA, GAMA, TONACJA.

Muzyka okresu baroku aż do współczesności posługuje się materiałem dźwiękowym uzyskanym przez równomierną temperację oktawy, czyli podział oktawy na 12 równych półtonów.

Ze zbioru wszystkich dźwięków używanych w muzyce można wyodrębnić pewne uporządkowane szeregi dźwiękowe wznoszące, zwane skalami muzycznymi / dźwięki te ułożone są według pewnych stałych schematów interwałowych /.

Podstawą europejskiej muzyki artystycznej są skale systemu tonalnego dur - moll, czyli skale durowa i molowa.

Skała durowa (majorowa):

-    posiada półtony pomiędzy III - IV oraz VII - VIII st, gamy

-    pozostałe odległości to całe tony

T    SD    T

Poszczególne stopnie gamy mają swoje nazwy:

I    - tonika / T /

II    - dźwięk prowadzący w dół

III    -    medianta dolna

IV    -    subdominanta / S /

V    -    dominanta / D /

VI    -    medianta górna

VII    - dźwięk prowadzący w górę

Skala muzyczna rozpoczynająca się od określonego dźwięku to gama. Tak więc powyżej zapisana jest gama C - dur.

Posługiwanie się w utworze dźwiękami określonej gamy np.: fis - moll, to granie w tonacji fis - moll. Tonację określają znaki przykluczowe.

14