grzebieniową (linea pcctinca). gdzie przyczepia się m. grzebieniowy (m. pectineus), w dole zas w nadklykiec przyśrodkowy (epicondylus medialis) i w guzek przywodzicieli (tuberculum adduclorium). gdzie przyczepia się m. przywodziciel wielki (m. adductor magnus): ponadto warga stanowi przyczep dla inm. przy wodzicieli uda (mm. adductoris femoris).
Na nasadzie dalszej (epiphysis distalis) obecne są dwa kłykcie - boczny i przy środkowy (condylus lateralis et medialis). Pomiędzy' nimi znajduje się dól międzykłykciowy (fossa intercondylaris) i kresa międzykłykciowa (linea intercondylaris). Każdy kłykieć posiada nad sobą odpow iedni nadkly kiec: do nadkłykci przyczepiają się więzadla poboczne kolana - odpowiednio boczne i przyśrodkowe (lig. collaterale laterale et mediale). Przednie pow ierzchnie kłykci stanów ią powierzchnię rzepkow ą (facies patellaris). Oba nadkhkcie wraz z kresą międzyklykciową ograniczają powierzchnię podkolanową (facies poplitea).
Rzepka (patella) jest najw iększą w organizmie ludzkim trzeszczką, czy li kością znajdującą się wewnątrz więzadla. Rzepka znajduje się w ścięgnie końcowym m. czworoglowego uda (m. ąuadriccps femoris). Posiada podstaw ę (basis) i szczyt (apex). Na pow ierzchni przedniej znajdują się otworki naczy niowe (foramina vasorum). a na pow ierzchni tylnej - pow ierzchnia stawowa (facies articularis) podzielona na część przy środkową i boczną (pars medialis et lateralis).
20 Piszczel (tibia) jest kością długą.
Na nasadzie bliższej (epiphy sis proximalis) od strony górnej w idoczne są dwa kłykcie - boczny i przy środkowy (condylus lateralis et medialis). z któiych każdy posiada pow ierzchnię stawową górną (facies articularis superior). Ponadto kły kieć boczny posiada powierzchnię stawową strzałkową (facies articularis fibularis) do połączenia z głową strzałki (caput fibulae) oraz guzowatość pasma biodrowopiszczelowego (tuberositas tractus iliotibialis). do której pasmo to dochodzi. Pomiędzy' kłykciami znajduje się wyniosłość międzykłykciowa (eminentia intercondylaris). na której obecne są guzki międzykłykciowe - boczny i przyśrodkowy (tuberculum intercondy lare laterale et mediale) oraz pola między kłykciowe - przednie i tylne (area intercondylaris anterior et posterior). gdzie przyczepiają się więzadla krzyżowe kolana (ligg. crucifonnia genus).
Trzon (corpus tibiae) posiada brzegi: przyśrodkowy (margo medialis). międzykostny (margo interosseus) i przedni (margo anterior). na którym znajduje się guzow atość piszczeli (tuberositas tibiae). gdzie przy czepia się w ięzadlo rzepki (lig. patellae). Posiada również powierzchnie: boczną (facies lateralis). przyśrodkowaą (facies medialis) i tylną (facies posterior). gdzie widzimy kresę m. plaszczkowatego (linea m. solei). stanów iącą granicę pomiędzy tym mięśniem a m. podkolanowym (m. popliteus).
Na nasadzie dalszej (epiphysis distalis) od strony stopy widzimy powierzchnię stawową dolną (facies articularis inferior). od strony bocznej - wcięcie strzałkowe (incisura fibularis). od strony przyśrodkowej - kostkę przy środkową (malleolus medialis) z pow ierzchnią stawową kostkow ą (facies articularis malleolaris). Na stronie ty lnej znajduje się bruzda kostkow a (suleus malleolaris), przez którą przechodzi ścięgno m. piszczelowego przedniego (tendo m. libialis posterioris) i ścięgno m. zginacza palców długiego (tendo in. flexoris digitorum longi).
21 Strzałka (fibula) również jest kością długą.
Nasadę bliższą (epiphysis proximalis) nazy wa się głową strzałki (caput fibulae). Znajduje się na niej szczyt głowy strzałki (apex capitis fibulae) oraz powierzchnia stawowa głowy strzałki (facies articularis capitis fibulae). Oprócz tego na zewnętrznej stronie głowy kończą się: ścięgno m. dwugłowego uda (tendo in. bicipitis femoris). więzadlo poboczne strzałkowe (lig. collaterale fibulare), część m. strzałkowego długiego (m. fibularis longus) i część m. plaszczkowatego (m. soleus).
Trzon strzałki (corpus fibulae) posiada brzeg przedni (margo anterior). tylny (margo posterior) i międzykostny (margo interosseus). Do dwóch pierwszy ch przyczepiają się przegrody iniędzymięśniowe goleni - odpow iednio przednia i ty lna (septuin intennusculare cruris anterior et posterior). Brzeg między kostny łączy' się z grzebieniem pośrodkowym (crista medialis). Trzon posiada również powierzchnię ty lną (facies posterior). boczną (facies lateralis) i przyśrodkową (facies medialis). gdzie występuje grzebień pośrodkowy i gdzie przyczepia się błona międzykostna goleni (membrana interossea cruris).
Nasada dalsza (epiphysis distalis) przedłuża się w kostkę boczną (malleolus lateralis), która posiada swój dól (fossa malleoli lateralis) oraz powierzchnię staw ową kostkową (facies articularis malleolaris). łączącą się z kością skokową (talus). Obecna jest rów nież bruzda kostki bocznej (suleus malleoli lateralis). przez którą przew ijają się ścięgna mm. bocznych golem (mm. laterales cruris). tj. m. strzałkowego długiego i krótkiego (m. fibularis longus et brevis).
22 Kości stopy (ossa pedis) dzielą się na kości stępu. kości śródstopia i kości palców stopy.
Kości stępu (ossa tarsi) występują w dw óch szeregach - bliższym i dalszy m. Do szeregu bliższego należy kość skokow a (talus) i kość piętow a (calcaneus), między' oba szeregi wciska się kość łódkowa (os naviculare), zaś do szeregu dalszego należą 3 kości klinów ate (ossa cuncifonnia) i kość sześcienna (os euboideum).
Kość skokowa (talus) składa się z trzonu, szyjki i głowy. Na trzonie (corpus tali) występuje bloczek (trochlea tali), który posiada powierzchnię górną (facies superior) łączącą się z powierzchnią stawową dolną piszczeli (facies articularis inferior tibiae). pow ierzchnię kostkow ą boczną (facies malleolaris lateralis) łączącą się z kostką boczną i wysyłającą wyrostek boczny kości skokowej (proccssus lateralis tali) oraz pow ierzchnię kostkową przy środkową (facies malleolaris medialis) łączącą się z kostką przy środkow ą. Na trzonie znajduje się jeszcze pow ierzchnia staw owa piętowa tylna (facies articularis calcanea posterior) łącząca się z kością piętową i wyrostek tylny kości skokowej
-17-