8941511378

Część boczna (pars latcralis) posiada z boku wcięcie szyjne (nicisura jugularis). Odchodzi od mego wyrostek szyjny (processus jugularis). na zewnątrz od którego obecny jest wyrostek przy sutkowy (processus paramastoideus). gdzie przyczepia się in. prosty głowy boczny (m. rectus capitis lateralis). Wcięcie szyjne wraz z analogicznym wzięciem na kości skroniowej ogranicza otwór szyjny (foramen jugulare) podzielony przez wyrostek śródszyjny (processus intrajugularis) na mniejszą część przednią i większą tylną. Przez cześć przednią przechodzi a językowogardłowy (a glossophaiyngeus) (IX) i zatoka skalista dolna (sinus petrosus inferior). zaś przez część tylną - opuszka górna żyły szyjnej (bulbus superior v. jugularis). n. błędny (n. vagus) (X). n. dodatkowy (n. accessorius) (XI) i wraca do czaszki gałąź oponow a n. błędnego (r. meningeus a vagi). Na pow ierzchni w ew nętrznej obecny jest guzek szyjny (tuberculum jugulare). stanów iący oparcie dla móżdżku (cerebellum). Pod nim znajduje się kanał n. podjęzykowego lub podjęzykowy (canalis n. hypoglossi s. canalis hypoglossalis). przez któiy przechodzi ów n. podjęzykowy (n. hypoglossus) (XII) oraz splot żylny tego kanału (plcxus venosus canalis hypoglossalis). Dalej z tylu mamy kanał kłykciowy (canalis condylaris), przez któiy przechodzi ż. wypustowa kłykciowa (v. einissaria condylaris) i któiy przedłuża się w dół kłykciowy (fossa condylaris). Na powierzchni zewnętrznej kości znajduje się kłykieć potyliczny (condulus occipitalis). któiy kontaktuje się z kręgiem szczytowym (atlas).

Łuska skroniowa (sąuama occipitalis) posiada brzeg przedni ograniczający otwór wielki, brzeg boczny zwany sutkowym (margo mastoideus) oraz brzeg węgłowy (margo lambdoideus). Na powierzchni zewnętrznej wyróżniamy grubsza część górną (planum occipitale) oraz cieńsza część dolną (planum nuchae). Granicę pomiędzy nimi wyznacza guzowatość potyliczna zewnętrzna (protuberatntia occipitalis extema). od której odchodzi w bok kresa karkowa górna (linea nuchae superior), do której sięga przyczep m. czworobocznego (m. trapezius). W dól odchodzi grzebień potyliczny zewnętrzny (crista occipitalis extema), do którego przyczepia się więzadło karkowe (lig. nuchae) i od którego odchodzi kresa karkowa dolna (linea nuchae inferior). Ta ostatnia rozgranicza dwa pola - górne i dolne; w górnym przyczepia się m. półkolcowy głowy (m. semispinalis capitis). w dolnym zaś począwszy od strony przyśrodkowej ku bocznej kolejno: m. prosty głowy tylny mniejszy (m. rectus capitis posterior minor), in. prosty głowy tylny większy (m. rectus capitis posterior major) i m. skośny głowy górny (in. obliąuus capitis superior). Na powierzchni wewnętrznej łuski znajduje się guzowatość potyliczna wew nętrzna (protuberatntia occipitalis interna). Ku górze odchodzi od niej bruzda zatoki strzałkowej górnej (suleus sinus sagittalis superioris). gdzie przyczepia się sierp mózgu (falx cerebri): w bok odchodzi bruzda zatoki poprzecznej (suleus sinus transversi). gdzie przyczepia się namiot móżdżku (tentorium cerebelli): w dól wreszcie odchodzi grzebień poty liczny wewnętrzny (crista occipitalis interna), gdzie przyczepia się sierp móżdżku (falx cerebelli) i wzdłuż którego biegnie zatoka potyliczna (sinus occipitalis). Wszystkie elementy promieniście odchodzące od guzowatości wewnętrznej tworzą wyniosłość krzyżową (eminentia crucifonnis).

Otwór potyliczny wielki (foramen occipitale magnum) ina kształt nieregularny - można w nim wyróżnić część przedmą i tylną. Do części przedniej przyczepiają się więzadla skrzydlow ate (Iigg. alaria). Przez część tylną przechodzą; przejście rdzenia przedłużonego (mcdulla oblongata) w rdzeń kręgowy (medulla spinalis). korzenie rdzeniowe n. dodatkowego (radices spinalcs n. acccssorii) (XI). a podpotyliczny (n. suboccipitalis), t. rdzeniowa przedmą i tylna (a. spinalis anterioret posterior). t. kręgow a (a. vcrtcbralis) i jej gałąź oponowa (r. meningeus a. vertebralis).

25 Kość klinowa (os sphenoidale) składa się z trzonu, parzystego skrzydła mniejszego, parzystego skrzydła w iększego i z parzystego wy rostka skrzydłowego.

Trzon (coprus) posiada ścianę górną, dolną, przedmą, ty lną i z każdej strony boczną. Na ścianie górnej z przodu widoczne jest płaskie miejsce (zw. planum sphenoidale) ograniczone lękiem klinowy m (jugum sphenoidale), za którym znajduje się bruzda skrzy żowania (suleus chaismatis) przeznaczona dla skrzyżow ania w zroków ego (ciasma opticum). Bruzdę skrzy żowania od położonego z tylu dołu przysadkowego oddziela guzek siodła (tuberculum sellae). który rozchodzi się na boki tworząc po każdej strome wyrostek pochyły średni (processus clinoidcus medius). W dole przysadkowym (fossa hypophysialis) leży piat przedni przy sadki (lobus anterior hypophysis). Dól ten ogranicza również grzbiet siodła (dorsmn sellae), gdzie leży piat tylny przysadki (lobus posterior hy pophysis). Grzbiet siodła do tylu przedłuża się w stok (clivus), w każdy z boków zaś w wyrostek pochyły tylny (processus clinoidcus posterior). Dól przysadkowy wraz z przednio-tylnym otoczeniem nazywamy siodłem tureckim (sella turcica), które przechodzi z boku w bruzdę szyjną (suleus caroticus). Bocznym ograniczeniem tej bruzdy jest języczek klinowy (lingula sphenoidalis), w niej zaś leży zatoka jamista (sinus cavemosus), przez którą przechodzi t. szyjna w ew nętrzna (a. carotis interna), n. okoruchowy (n. oculoinotorius) (III), n. bloczkowy (n. trochlearis) (IV), n. oczny (n. ophthalinicus) (V i) i n. odwodzący' (n. abducens) (VI). Na ścianie przedniej widoczny jest grzebień klinowy (crista sphenoidalis). przedłużający się w dól w dziób klinowy (rostrum sphenoidale). Grzebień ten jest przedłużeniem przegrody zatok klinowych (septum sinuuin sphenoideum). Po obu stronach grzebienia znajdują się muszle klinow e (conchae sphenoidales). zamykające od dołu otwór zatok klinowych (apertura sinuum sphenoideum). Ściana dolna należy do zewnętrznej pow ierzchni podstawy czaszki, zwrócona jest do skrzydeł lemiesza (alae vomeris) i wchodzi w skład sklepienia gardła. Ściana tylna zrasta się z częścią podstaw ną kości potylicznej przez chrząstkozrost lub kościozrost klinów opotyliczny (synchondrosis s. synostosis sphenooccipitalis). Każda ściana boczna odsyła pozostałe elementy' kości klinowej, tj. skrzydło mniejsze (ala minor) i większe (ala major) oraz wyrostek skrzydłowy (processus pterygoideus).

-19-